Rękojmia za wady fizyczne i prawne przedmiotu kontraktacji (art. 621 k.c.)

Treść art. 621 k.c., dotyczącego rękojmi za wady fizyczne i prawne przedmiotu, wskazuje na to, że odnosi się on tylko do przedmiotu kontraktacji, a więc do przedmiotów określonych w art. 615 § 1 k.c., i ma na względzie - jako podmiot uprawniony - kontraktującego. Jednakże w drodze analogiae legis należy przepis ten odpowiednio stosować w zakresie świadczeń dodatkowych ze strony kontraktującego. Chodzi tu o wypadek dostarczenia wadliwych środków produkcji (np. "materiałów hodowlanych"). W rezultacie do rękojmi za wady fizyczne środków produkcji dostarczonych przez kontraktującego w ramach art. 615 k.c. należy stosować odpowiednie przepisy o rękojmi przy sprzedaży (art. 621 w związku z art. 556 i nast. k.c.).

Stosownie do tego producent - jeżeli rzecz dostarczona w ramach art. 615 k.c. ma wady - może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny (art. 560 § 1 k.c.). W wypadku odstąpienia od umowy dotyczącej świadczeń dodatkowych przez producenta (art. 560 § 2 k.c.) kontraktujący i producent powinni sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej. Niezależnie od tego producent może żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady, chyba że szkoda jest następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności (por. art. 566 § 1 k.c.).

Stosownie do okoliczności nie jest także wyłączona odpowiedzialność - za szkodę wyrządzoną przez kontraktującego przez dostarczenie wadliwych rzeczy - na zasadach ogólnych (art. 471 k.c.), jeżeli szkoda ta pozostaje w związku przyczynowym z dostarczeniem w ramach świadczeń dodatkowych dotkniętych wadami środków produkcji (art. 615 k.c.).

Wyrok SN z dnia 24 października 1979 r., IV CR 408/79

Standard: 31596 (pełna treść orzeczenia)

Art. 621 k.c., nakazujący odpowiednie stosowanie do przedmiotu kontraktacji przepisów o rękojmi przy sprzedaży, nie odnosi się do roszczeń plantatora przeciwko kontraktującemu z tytułu dostarczonych przez kontraktującego sadzonek, nasion itp. Do wzajemnych roszczeń z tego tytułu stosuje się przedawnienie dwuletnie przewidziane w art. 624 k.c.

Art. 621 k.c., nakazując w umowie kontraktacji odpowiednie stosowanie przepisów o rękojmi przy sprzedaży, określa wyraźnie zakres przedmiotowy stosowania tych przepisów. W szczególności z treści art. 621 k.c. wynika, że odpowiednie stosowanie przepisów o rękojmi przy sprzedaży ograniczone jest tylko do "przedmiotu kontraktacji". Za przedmiot zaś kontraktacji uważać należy to wszystko, co na podstawie umowy ma być wytworzone i dostarczone przez plantatora. Wynika to wyraźnie z treści art. 613 § 1 k.c., wedle którego przez umowę kontraktacji plantator zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć oznaczoną ilość produktów, jak również z treści art. 614 k.c., który słowa: "przedmiot kontraktacji" łączy ze słowami "wytworzony w gospodarstwie".

Wykładnia literalna przytoczonych przepisów wskazuje na to, że przez przedmiot kontraktacji należy rozumieć wytworzony przez plantatora produkt końcowy, wobec czego do przedmiotu kontraktacji nie wchodzą wszelkie świadczenia dodatkowe przewidziane w art. 615 k.c., których celem jest pomoc ze strony kontraktującego na rzecz plantatora w wyprodukowaniu przez niego produktów oznaczonej ilości i określonego rodzaju.

Za stanowiskiem, że art. 621 k.c. odnosi się wyłącznie do produktów wytworzonych i dostarczonych kontraktującemu przez plantatora, a nie do sadzonek i materiału siewnego itp., dostarczonych plantatorowi przez kontraktującego, przemawiają również względy społeczno-gospodarcze. Gdyby bowiem przyjąć, że art. 568 k.c., przewidujący roczny termin z tytułu rękojmi licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana, ma zastosowanie również do dostarczonych przez kontraktującego sadzonek, materiału siewnego itp., to wówczas - praktycznie biorąc - plantator zostałby pozbawiony w wielu wypadkach możliwości dochodzenia od kontraktującego wszelkich roszczeń z tytułu dostarczenia sadzonek czy materiału siewnego złej jakości, skoro ich wady nie mogły być wykryte przy wydaniu, lecz dopiero w okresie późniejszym, przy wschodzeniu nasion, wegetacji rośliny, a nawet przy owocowaniu. Zauważyć przy tym należy, że okres wegetacji niektórych roślin wynosi niekiedy rok, a nawet trwa dłużej.

Wyrok SN z dnia 20 września 1968 r., III CRN 217/68

Standard: 29884 (pełna treść orzeczenia)