Odpowiednia różnica wieku między przysposabiającym a przysposobionym (art. 114[1] § 2 k.r.o.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie określa zarówno minimalnej jak i maksymalnej różnicy wieku jako przesłanki przysposobienia, rzeczą sądu jest więc dokonanie w każdej sprawie oceny, czy jest ona odpowiednia. Zasadą powinna być normalna różnica wieku występująca miedzy rodzicami a dziećmi (postanowienie SN z 29 listopada 1972 r., III CRN 284/72).

Istota związanego z tą przesłanką ograniczenia i jego cel wiąże się z założeniem, iż przysposobienie powinno stworzyć dziecku przysposabianemu warunki najbardziej zbliżone do istniejących w rodzinach naturalnych. Jej znaczenia należy upatrywać także w stworzeniu warunków jak najlepszej komunikacji między rodzicem a dzieckiem nie utrudnionej różnicą pokoleniową oraz zapewnieniu perspektywy opieki nad przysposobionym na czas do jego usamodzielnienia się. Nie wymaga dowodzenia twierdzenie, że w rodzinach naturalnych różnica ta może wynosić zarówno kilkanaście lat, przy wczesnym bardzo rodzicielstwie, jak i kilkadziesiąt lat, w przypadku późnego ojcostwa.

Z tego punktu widzenia różnica pięćdziesięciu lat między wiekiem przysposabiającego i przysposobionego nie może być więc uznana za nienormalną. Sam fakt jej wystąpienia, nie może wyłączać dojście do skutku przysposobienia, jeżeli nie istnieją przy tym inne okoliczności, które z uwagi na dobro dziecka sprzeciwiałyby się jego orzeczeniu.

Przeszkoda wieku nie może być traktowania formalnie i rutynowo. W konkretnych okolicznościach sprawy, przysposobienie przez kobietę liczącą sześćdziesiąt lat dziecka kilkunastoletniego nie powinno - w warunkach gdy ma ono realne szansę usamodzielnić się w normalnym czasie -budzić obaw o perspektywę zapewnienia mu do tego czasu opieki i pomocy. Zważywszy przy tym na średnią długość życia kobiet perspektywę takiej pomocy można obliczać na dalsze kilkanaście lat, oczywiście w wymiarze adekwatnym do zmieniających się potrzeb przysposobionego i możliwości przysposabiającego.

Postanowienie SN z dnia 18 listopada 2003 r., II CK 199/02

Standard: 29062 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 114 § 1 k.r.o., określający górną granicę wieku, po przekroczeniu której osoba traci bierną zdolność przysposobienia, nie jest wyrazem podstawowych zasad naszego porządku prawnego w dziedzinie ochrony rodziny przez Państwo i nie wyznacza charakteru jego ustroju. 

Postanowienie SN z dnia 2 czerwca 1980 r., I CR 124/80

Standard: 80473 (pełna treść orzeczenia)