Zainteresowani w sprawie rozgraniczeniowej (art. 510 k.p.c.)

W uchwale z dnia 13 kwietnia 1988 r., III CZP 23/88 Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że osoba korzystająca z cudzej nieruchomości w zakresie przejazdu i przechodu nie jest zainteresowana w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. w sprawie o rozgraniczenie tej nieruchomości z nieruchomością sąsiednią.

Powyższe stanowisko nie jest odosobnione. Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym tę sprawę nie dopatrzył się argumentów przemawiających przeciwko konieczności kontynuowania tej jednolitej linii orzecznictwa.

Postanowienie SN z dnia 1 października 1999 r., II CKN 606/99

Standard: 28685 (pełna treść orzeczenia)

Osoba korzystająca z cudzej nieruchomości w zakresie przejazdu i przechodu nie jest zainteresowanym w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. w sprawie o rozgraniczenie tej nieruchomości z nieruchomością sąsiednią.

zainteresowanymi w sprawie o rozgraniczenie oprócz właściciela i współwłaściciela nieruchomości są osoby używające nieruchomości, nie będące jej właścicielami, osoby mające prawa do nieruchomości, a więc osoby uprawnione do niektórych służebności czynnych gruntowych i osobistych np. pastwiska. Pozwala to na przyjęcie stanowiska, akceptowanego również w literaturze, że do zainteresowanych w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości poza właścicielami lub współwłaścicielami, wieczystymi użytkownikami i posiadaczami samoistnymi, jeżeli domniemanie przemawia za tym, że posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym (art. 341 k.c.), należą także osoby, którym przysługują inne prawa rzeczowe do korzystania z gruntu, których realizacja zależna jest od jego rozmiaru. Oczywiście, nie każde prawo podmiotowe stwarzać będzie przymiot zainteresowanego w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. Na przykład zakres służebności czynnych, gruntowych i osobistych, jak drogowe, czerpanie wody, piasku itp., może nie zależeć od rozmiarów gruntu. Niektóre rzeczowe prawa ograniczone, jak hipoteka, służebności gruntowe bierne, w ogóle nie sprowadzają się do korzystania z gruntu. Dlatego też zainteresowanym może być tylko osoba, której przysługuje prawo polegające na korzystaniu z gruntu, choćby w oznaczonym zakresie.

Rozważania te przemawiają za stanowiskiem, iż do zainteresowanych (art. 510 § 1 k.p.c.) w postępowaniu o rozgraniczenie nieruchomości należą osoby, których uprawnienia wypływają z praw podmiotowych do gruntów przyległych do przedmiotu rozgraniczenia, praw o zakresie zależnym od rozmiarów gruntu, polegających na korzystaniu z gruntu i ukształtowanych jako prawa rzeczowe (prawa rzeczowe ograniczone).

Wymaganie takie nie występuje po stronie osoby, przechodzącej lub przejeżdżającej przez cudzy grunt, gdy nie przysługuje jej uprawnienie z określonej służebności.

Uchwała SN z dnia 13 kwietnia 1988 r., III CZP 23/88

Standard: 32727 (pełna treść orzeczenia)