Pojęcie „posiadać” w rozumieniu prawa karnego
Katalog pojęć niedookreślonych
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Na gruncie prawa karnego „posiadaniem” jest: każde, chociażby krótkotrwałe władztwo nad rzeczą; każde świadome i faktyczne dysponowanie rzeczą, niezależne od czasu jego trwania, w tym również wykonywane za kogo innego, nawet bez chęci zatrzymania tych rzeczy na własność i bez względu na cel, z możliwością korzystania z nich w tym czasie, a nawet dysponowania nimi (zob. uchwała SN z dnia 15.02.1984 r., VI KZP 50/83; uchwała SN (7) z dnia 27.01.2011 r., I KZP 24/10; wyrok SN z dnia 21 stycznia 2009 r., II KK 197/08, postanowienie SN z dnia 28 października 2009 r., I KZP 22/09; uchwała SN (7) z dnia 14.10.1999 r., I KZP 32/99; wyrok SN z dnia 13.08.1993 r., WR 107/93; wyrok SN z 17.05.2017 r., III KK 478/16; wyrok SA w Szczecinie z dnia 17.11.2011 r., II AKa 147/11).
Nie można również pojęcia „posiadania” interpretować w ujęciu cywilistycznym, a zatem wiązać tego posiadania jedynie z fizycznym władztwem nad rzeczą.
Posiadanie nie ogranicza się wyłącznie do osobistego dzierżenia określonego przedmiotu, a oznacza każde nią władanie, w tym także w zakresie możności wydawania zaleceń co do jej dalszego losu, poza miejscem, do którego sprawca ma stały dostęp, byleby tylko od niego zależał jej dalszy los i byleby sprawca miał zamiar jej posiadania (zob. wyroki SA w Warszawie z dnia: 26.04.2019 r., II AKa 190/17; 5 listopada 2013 r., II AKa 212/13).
Wyrok SN z dnia 26 stycznia 2021 r., V KK 377/20
Standard: 49607 (pełna treść orzeczenia)
Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się w jaki sposób należy interpretować znamię ustawowe "posiadania" jakiegoś przedmiotu. Dokonując wykładni art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii Sąd Najwyższy wypowiedział się, że "Posiadaniem środka odurzającego lub substancji psychotropowej w rozumieniu art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest każde władanie takim środkiem lub substancją, a więc także związane z jego użyciem lub zamiarem użycia" (uchwała (7) SN z dnia 27 stycznia 2011 r., I KZP 24/10).
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że posiadaczem środka odurzającego jest ten kto "ma" środek odurzający lub substancję psychotropową, "podkreślając jednocześnie, że z tak rozumianym
Sąd Apelacyjny w pełni podziela wywód Sądu Najwyższego zauważając, że nie sposób na gruncie jednolitego systemu prawa karnego znaleźć argumenty nakazujące dokonywanie odmiennej wykładni pojęcia "posiadanie" w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, zaś odmiennej przy wykładni art. 171 § 1 k.k. Co więcej, dokonując wykładni nieobowiązującego przepisu art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1993 r. o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy (Dz.U. nr 127, poz. 584) Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 14 października 1999 r. (I KZP 32/99) również stwierdził, że "Pojęcie posiadania, stanowiącego znamię przestępstwa określonego w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1993 r. o oznaczaniu wyrobów znakami skarbowymi akcyzy, nie jest ograniczony do posiadania samoistnego lub zależnego w rozumieniu art. 336 k.c., lecz obejmuje każde faktyczne władanie wyrobami, w tym również wykonywane za kogo innego". Podobny pogląd Sąd Najwyższy wyraził również w wyroku z dnia 10 maja 2002 r., III KKN 400/99.
Dokonując wykładni przepisu art. 263 § 2 k.k. stanowiącego o przestępstwie posiadania broni palnej lub amunicji, Sąd Najwyższy również stwierdził, że "odrzucić należy tożsamość rozumienia zwrotu posiadania na gruncie szeroko rozumianego prawa karnego i cywilnego. Nie do przyjęcia byłaby choćby definicja
Sąd Najwyższy podkreślił różnice między znaczeniem cywilistycznym i karnoprawnym terminu "posiadanie".
Jeżeli zatem konsekwentnie Sąd Najwyższy wykłada pojęcie "posiadania" na gruncie prawa karnego w znaczeniu odmiennym niż w prawie cywilnym, Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do tego, aby znamię "posiadania przyrządu wybuchowego", o którym mowa w art. 171 § 1 k.k., interpretować odmiennie. Przemawiają za tym względy tak językowe, jak i spójności systemu prawa karnego.
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 17 listopada 2011 r., II AKa 147/11
Standard: 27117 (pełna treść orzeczenia)