Kara umowna w umowie najmu
Umowa najmu (art. 659 k.c.) Kara umowna na tle poszczególnych umów
Wybór reżimu kontraktowego oznaczał, że powód mógł domagać się naprawienia szkody jakiej doznał na skutek nienależytego wykonania przez pozwanego umowy, przez żądanie zapłaty kary umownej, zastrzeżonej w umowie dla tego przypadku. Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2003 r. III CZP 61/03, mającej moc zasady prawnej, zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody. Tak więc powód bez wykazywania, że na skutek niezwrócenia lokalu w umówionym terminie doznał szkody, był uprawniony do domagania się zapłaty należności tak z § 13 ust. 2 pkt 1 umowy jak i z § 13 ust. 2 pkt 2 umowy. Mimo różnego brzmienia tych postanowień (pkt 1 stanowi wprost o karze umownej, pkt 2 - o odszkodowaniu) to jednak, biorąc pod uwagę ustalony tamże mechanizm ustalania należności, w obu wypadkach przy zastosowaniu tego samego kryterium (czynszu brutto należnego za ostatni miesiąc obowiązywania umowy), wprost wskazujący na ich ryczałtowy charakter, ocena Sądu Apelacyjnego, że chodzi o karę umową przewidzianą w art. 483 k.c., nie nasuwa zastrzeżeń.
Związku pomiędzy realizowanym przez powoda roszczeniem o zapłatę kary umownej a jego przymiotem właściciela rzeczy najętej upatrywać należy w tym, że jako właściciel ma, po zakończeniu stosunku najmu, prawną możliwość dysponowania rzeczą. Pozbawienie go tej możliwości, jeżeli powoduje uszczerbek w jego majątku, może być zrekompensowane odszkodowaniem, również w formie kary umownej. Brak po stronie wynajmującego przymiotu właściciela (przy braku po jego stronie innego tytułu do władania rzeczą) może oznaczać, że mimo zwłoki w zwrocie przedmiotu najmu, wynajmujący nie mógłby skutecznie domagać się odszkodowania z tego tytułu, choćby poniósł szkodę (por. wyrok SN z dnia 11 marca 1999 r. III CKN 198/98)
Wyrok SN z dnia 23 września 2016 r., II CSK 747/15
Wyrok SN z dnia 23 września 2016 r., II CSK 747/15
Standard: 26367 (pełna treść orzeczenia)
Kara umowna została zastrzeżona jedynie w celu przymuszenia najemcy do dokonania w określonym terminie stosownego zabezpieczenia wykonania umowy najmu. Zabezpieczenie wykonania umowy ma w każdym przypadku charakter akcesoryjny wobec umowy, której wykonanie ma zabezpieczyć. Zatem uznać należy, że te postanowienia umowy najmu , które dotyczyły zabezpieczenia jej wykonania, wiązały strony jedynie do czasu do kiedy wiązała strony sama umowa najmu. Wygaśnięcia umowy najmu skutkowało wygaśnięciem postanowień tej umowy odnoszących się do zabezpieczenia jej wykonania. Skoro zatem umowa najmu wygasła z dniem 31 sierpnia 2012r. to, z tą datą wygasły roszczenia wynajmującego z tytułu nienależytego zabezpieczenia wykonania umowy przez najemcę.
Powodowa Spółka wezwała pozwaną Spółkę do zapłaty kary umownej dopiero w dniu 6 września 2014r., podczas gdy umowa najmu wygasła 31 sierpnia 2012r. Zatem uznać należy, że roszczenie powódki z tytułu kary umownej już wówczas powódce nie przysługiwało, ze względu na wcześniejsze wygaśnięcie umowy najmu. Wygaśnięcie ze względu na jej wykonanie. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał roszczenie powódki z tytułu kary umownej za nieuzasadnione.
Wyrok SA w Lublinie z dnia 9 października 2014 r., I ACa 401/14
Standard: 7479 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 26289