Związanie sądu cywilnego ustaleniami w zakresie winy, jej rodzaju i stopnia

Prawomocne skazanie za przestępstwo umyślne wyłącza w świetle art. 11 k.p.c. możliwość ustalenia, iż sprawca działał nieumyślnie. Przyjęcie w postępowaniu cywilnym winy nieumyślnej prowadziłoby do łagodzenia odpowiedzialności sprawcy i podważania wyroku karnego skazującego go za przestępstwo umyślne, czego ustawodawca chciał uniknąć, regulując w powołanym przepisie stosunek postępowania cywilnego do karnego w sposób zapewniający jedności jurysdykcji sądowej. Istota związania sądu cywilnego ustaleniami wyroku karnego skazującego polega na wyłączeniu możliwości ustalenia w postępowaniu cywilnym, że prawomocny wyrok karny skazujący jest wadliwy.

Ustalenie przez sąd cywilny, że skazany nie popełnił przestępstwa z winy umyślnej, gdyż działał nieumyślnie, pozwalałoby na wniosek, że wydany przez sąd karny wyrok jest wadliwy i że ukarano sprawcę zbyt surowo (uchwała SN z 20 stycznia 1984 r., III CZP 71/83). Nieuprawnione było zatem stwierdzenie Sądu drugiej instancji, że umyślność sprawcy została oceniona jedynie w aspekcie prawnokarnym i nie ma ona wpływu na ocenę zachowania wnioskodawcy w toku postępowania cywilnego.

Postanowienie SN z dnia 27 czerwca 2024 r., II CSKP 2085/22

Standard: 85067 (pełna treść orzeczenia)

Skazanie za przestępstwo umyślne wyłącza, w świetle art. 11 k.p.c. możliwość ustalenia przez sąd w sprawie cywilnej braku umyślności działania sprawcy (por. wyrok SN z dnia 21 marca 2019 r., II CSK 82/18).

Wyrok SN z dnia 24 lutego 2021 r., III PSKP 5/21

Standard: 59711 (pełna treść orzeczenia)