Pojęcie osoby, „której postanowienie bezpośrednio dotyczy” (art. 459 § 3 k.p.k.)

Bezpośredniość, o której mowa w art. 549 § 3 k.p.k. dotyczy postanowienia, a nie sposobu naruszenia lub zagrożenia sfery dóbr prawnych konkretnej osoby.

Postanowienie SN z dnia 4 sierpnia 2010 r., III KK 53/10

Standard: 25493 (pełna treść orzeczenia)

Na gruncie art. 459 § 3 k.p.k. przyjąć należy, że osobą, której postanowienie "bezpośrednio dotyczy", jest tylko taka osoba nie będąca stroną, do której odnosi się wprost ta decyzja procesowa.

Pojęcie osoby "bezpośrednio zainteresowanej" i osoby, której "bezpośrednio dotyczy" nie są tożsame. Krąg osób «bezpośrednio zainteresowanych» w rozumieniu art. 9 § 2 k.p.k. jest oczywiście szerszy od kręgu osób, których postanowienie bezpośrednio dotyczy". W doktrynie wskazuje się, że to ostatnie pojęcie odnosi się do podmiotów nie będących stronami, ale wskazanych w określonych przepisach zakładających zaskarżalność danej decyzji oraz do takich osób, które "swe prawo do zaskarżania określonej decyzji procesowej wywodzą z twierdzenia, że są stroną w sprawie, natomiast w ocenie organu procesowego przymiot taki im nie przysługuje", czyli że nie chodzi o to, czy bezpośrednio naruszono prawa danego podmiotu nie będącego stroną, lecz o to, by decyzja w bezpośredni sposób doń się odnosiła.

Wprawdzie na gruncie podobnego określenia, tj. zwrotu "bezpośrednio dotyczy", funkcjonującego w art. 40 § 1 pkt 1 k.p.k., przyjmuje się, że odnosi się ono nie tylko do sytuacji, gdy chodzi wprost o daną osobę, ale też gdy treść orzeczenia może mieć wpływ na jej prawo lub obowiązki w innej niż karna sfera, np. cywilnej, ale zważyć należy, że art. 40 k.p.k. dotyczy wyłączenia sędziego od orzekania, mówi nie o orzeczeniu, które go bezpośrednio dotyczy, ale szerzej o "sprawie", musi zatem być tak interpretowany, by nie dopuścić do tego, aby w sprawie był władny orzekać sędzia, którego proces ów w taki właśnie sposób dotyczy. Interpretacji tej nie można zatem przenosić automatycznie na grunt art. 459 § 3 k.p.k.

Niezasadne byłoby przyjęcie, że także decyzja (już nie "sprawa") dotyczy danej osoby "bezpośrednio", jeżeli tylko oddziałuje ona na inne sfery jej praw i obowiązków, choć się do niej bezpośrednio nie odnosi. W takim bowiem układzie każda osoba najbliższa dla strony mogłaby zgłaszać zażalenie - gdy tylko ono w ogóle przysługuje - na decyzję, która wprawdzie wprost jej nie dotyczy, ale rzutuje bezpośrednio na jej uprawnienie lub obowiązki w sferze innych dziedzin prawa.

Postanowienie SN z dnia 18 lipca 2000 r., IV KZ 63/00

Standard: 25412 (pełna treść orzeczenia)