Domniemanie winy w wyborze powierzającego
Odpowiedzialność powierzającego wykonanie czynności drugiemu (art. 429 k.c.)
Przepis art. 429 k.c. stanowi o odpowiedzialności opartej na domniemaniu winy w wyborze, co oznacza, że ciężar udowodnienia okoliczności obalających to domniemanie, obciąża powierzającego czynność.
Jest to odpowiedzialność za własny czyn i za własną winę, dlatego należy odróżnić zawinione działanie lub zaniechanie powierzającego czynności od zawinienia bezpośredniego sprawcy (zob. wyroki SN z dnia 6 marca 1973 r., II CR 651/72, z dnia 11 listopada 1977 r., IV CR 308/77, z dnia 16 kwietnia 2003 r., II CKN 1466/00, z dnia 9 sierpnia 2018 r., V CSK 427/17
Wyrok SN z dnia 31 marca 2020 r., II CSK 124/19
Standard: 44718 (pełna treść orzeczenia)
Przepis 429 k.c. konstruuje wzruszalne domniemanie winy w wyborze powierzającego, obciążając go koniecznością wskazania okoliczności ekskulpujących. Wzruszenie domniemania jest możliwe wyłącznie w przypadku, gdy znany jest bezpośredni sprawca szkody; jego anonimowość natomiast wyłącza możliwość ekskulpacji powierzającego (por. wyrok SN z 18 października 1982 r., I CR 160/82, OSP 1985, z. 12, poz. 224, z glosą B. Lewaszkiewicz-Petrykowskiej tamże).
W niniejszej sprawie sprawca fałszerstwa nie został ustalony i nie jest znany, nie można bowiem z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że fałszerstwo to zostało dokonane przez pracownika firmy (...). Z tego względu o obaleniu domniemania z art. 429 k.c. w odniesieniu do strony pozwanej nie może być mowy.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 4 czerwca 2014 r., I ACa 453/14
Standard: 22092 (pełna treść orzeczenia)