Zaskarżalność opisu i oszacowania (art. 950 k.p.c.)
Opis i oszacowanie (art 942 - 951 k.p.c)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie z art. 950 zdanie pierwsze k.p.c. w wersji redakcyjnej obowiązującej do dnia 2 maja 2012 r. i znajdującej zastosowanie w niniejszej sprawie (art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 233, poz. 1381) termin do zaskarżenia opisu i oszacowania wynosił tydzień oraz był liczony od dnia ukończenia opisu i oszacowania, tj. podpisania przez komornika protokołu z tej czynności. Przepis ten został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 stycznia 2013 r., SK 18/11 (Dz.U. poz. 142). W konsekwencji termin do wniesienia skargi dla osoby zawiadomionej o terminie opisu i oszacowania, ale nieobecnej przy dokonywaniu tej czynności mógł rozpocząć bieg dopiero od dnia zawiadomienia jej o ukończeniu opisu i oszacowania (por. postanowienia Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 7 marca 2014 r., III Cz 1392/13, (...) 2015, nr 1, s. 139, i z dnia 1 czerwca 2015 r., III Cz 438/15, (...) 2015, nr 4, s. 227). Ze względu na doręczenie dłużnikowi protokołu opisu i oszacowania dnia 28 stycznia 2016 r. (k. 757) skarga dłużnika na tę czynności wniesiona dnia 1 lutego 2016 r. została złożona z zachowaniem terminu. W tym stanie rzeczy wniosek skarżącego o przywrócenie tego terminu podlegał odrzuceniu jako niedopuszczalny (art. 171 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).
Postanowienie SR w Grudziądzu z dnia 23 czerwca 2016 r., I Co 203/16
Standard: 5887 (pełna treść orzeczenia)
Na postanowienie oddalające skargę na czynność komornika, polegającą na oddaleniu wniosku o sporządzenie dodatkowego opisu i oszacowania (art. 951 k.p.c.), zażalenie nie przysługuje.
Art. 950 k.p.c. zarówno w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381), jak i w aktualnym brzmieniu, mającym zastosowanie do postępowań wszczętych po dniu wejścia w życie tej ustawy, nie określa wyraźnie, na jakie postanowienia sądu przysługuje zażalenie.
Dyrektywy wykładni językowej prowadzą jednak do wniosku, że chodzi tu wyłącznie o postanowienia sądu wydane na skutek zaskarżenia dokonanego opisu i oszacowania; innymi słowy, o postanowienia uwzględniające lub oddalające skargę na czynność komornika polegającą na dokonaniu opisu i oszacowania. Za taką interpretacją art. 950 k.p.c. przemawiają również dyrektywy wykładni celowościowej, dokonanie opisu i oszacowania zamyka bowiem etap egzekucji, obejmujący szereg czynności istotnych z punktu widzenia dalszego toku postępowania egzekucyjnego. Uzasadnione jest zatem przyznanie stronom zażalenia, a tym samym poddanie tej czynności dodatkowej kontroli sądu drugiej instancji. Podobną regulację zawierał kodeks postępowania cywilnego z 1930 r. (jedn. tekst: Dz.U. z 1950 r. Nr 43, poz. 394 ze zm.), pod rządem którego od opisu i oszacowania przysługiwały zarzuty, a na postanowienie sądu wydane po rozpoznaniu zarzutów zażalenie.
Nie inaczej ma się rzecz, gdy chodzi o dodatkowy opis i oszacowanie.
Zgodnie z art. 951 k.p.c., jeżeli w stanie nieruchomości pomiędzy sporządzeniem opisu i oszacowania a terminem licytacyjnym zajdą istotne zmiany, na wniosek wierzyciela lub dłużnika może nastąpić dodatkowy opis i oszacowanie. Czynność ta służy skorygowaniu pierwotnego opisu i oszacowania przez uwzględnienie zaistniałych zmian, co nie umniejsza jednak jej znaczenia dla dalszego toku postępowania egzekucyjnego.
Dodatkowy opis i oszacowanie bowiem swą funkcją odpowiada opisowi pierwotnemu, a ustalona w nim suma oszacowania zamiast sumy określonej w pierwotnym oszacowaniu stanowi podstawę ustalenia ceny wywołania. W tej sytuacji brak argumentów przemawiających za przyjęciem odmiennych zasad zaskarżalności dodatkowego opisu i oszacowania. Wręcz przeciwnie, zasady te powinny być takie same, jak w wypadku opisu pierwotnego. Konkludując ten wątek rozważań, trzeba przyjąć, że w świetle art. 950 k.p.c. zażalenie przysługuje na postanowienie sądu wydane na skutek skargi zarówno na pierwotny, jak i dodatkowy opis i oszacowanie. Nie przysługuje natomiast na postanowienia sądu wydane po rozpoznaniu skargi na inne czynności komornika o mniej doniosłym znaczeniu niż opis i oszacowanie, np. na czynności przygotowawcze lub związane z oceną zasadności wniosku o dokonanie dodatkowego opisu i oszacowania.
Nie ulega wątpliwości, że postanowienie sądu oddalające skargę na czynność komornika, polegającą na oddaleniu wniosku o dodatkowy opis i oszacowanie nie kończy postępowania egzekucyjnego w całości. Po wydaniu tego postanowienia następuje bowiem przejście do kolejnego etapu egzekucji, w którym podstawą ustalenia ceny wywołania będzie pierwotne oszacowanie.
Nie można też przyjąć, że postanowienie, o którym mowa kończy samodzielną część postępowania egzekucyjnego, ponieważ cechę tę można przypisać jedynie postanowieniu orzekającemu o pierwotnym opisie i oszacowaniu. Oznacza to, że w fazie postępowania poprzedzającej licytację postanowienie oddalające skargę na 5 odmowę sporządzenia przez komornika dodatkowego opisu i oszacowania ma jedynie charakter incydentalny.
Trzeba zatem przyjąć, że art. 394 § 1 w związku z art. 13 § 3 k.p.c. nie dopuszcza zażalenia na postanowienie oddalające skargę na czynność komornika, polegającą na oddaleniu wniosku o dodatkowy opis i oszacowanie. Stanowisko takie Sąd Najwyższy zajął również w uchwale z dnia 22 maja 2013 r., III CZP 19/13 (nie publ.).
Na koniec wypada dodać, że przeciwko dopuszczalności zażalenia – niezależnie od braku podstaw normatywnych do jego przyjęcia – przemawia także wzgląd na sprawność postępowania egzekucyjnego i zapobieganie jego zbędnemu przewlekaniu. Interes dłużnika nie powinien natomiast doznać uszczerbku, gdyż skutki ewentualnej błędnej decyzji co do potrzeby dodatkowego opisu i oszacowania podlegają weryfikacji w toku licytacji, która pozwala osiągnąć cenę, jaką zaoferuje ewentualny nabywca.
Uchwała SN z dnia 22 maja 2013 r., III CZP 28/13
Standard: 21857 (pełna treść orzeczenia)