Ugoda zawarta przed geodetą w postępowaniu rozgraniczeniowym

Ugoda - będąc samodzielną formą zakończenia postępowania o rozgraniczenie i zawierająca oznaczenie przebiegu linii granicznej - wymaga dla swej ważności formy pisemnej (art. 35 ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne)

Postanowienie SN z dnia 4 sierpnia 1999 r., II CKN 548/98

Standard: 57229 (pełna treść orzeczenia)

Ugoda co do przebiegu linii granicznej dla swej ważności wymaga formy pisemnej (art. 32 ust. 5 ustawy), a oświadczenia woli stron muszą być składane w obecności geodety (verba legis: przed geodetą - art. 31 ust. 4 zdanie drugie ustawy).

Pod rządem Prawa geodezyjnego i kartograficznego zachował aktualność pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 7 lipca 1981 r. I CR 225/81), że czynność ta nie jest ugodą w rozumieniu przepisów art. 114-122 k.p.a. Nie wymaga zatem dla swej ważności zatwierdzenia przez organ administracyjny. Skutki materialnoprawne, równe ugodzie sądowej (scil. której sąd się nie sprzeciwił), następują z chwilą podpisania aktu ugody.

Ważność ugody jako czynności prawnej rodzącej skutki cywilnoprawne może być podważana w trybie procesu (szczególna podstawa uchylenia się od jej skutków została odrębnie uregulowana w art. 918 k.c.),

Postanowienie SN z dnia 7 kwietnia 1998 r., II CKN 664/97

Standard: 28691 (pełna treść orzeczenia)

W postanowieniu z dnia 7 lipca 1981 r. I CR 225/81 Sąd Najwyższy wyraził stanowisko, że ugoda zawarta przed geodetą nie jest ugodą w rozumieniu art. 114-122 kpa, w związku z czym nie wymaga zatwierdzenia przez organ administracji oraz nie podlega kontroli ani w decyzji o umorzeniu postępowania administracyjnego (art. 105 § 1 kpa), ani w wyniku zaskarżenia tej decyzji; ugoda zawarta przed geodetą stanowi bowiem ugodę materialnoprawną unormowaną w art. 917-918 k.c.

Cytowane postanowienie jest wyrazem już wcześniej prezentowanych przez Sąd Najwyższy poglądów co do charakteru ugody zawartej przed geodetą w postępowaniu rozgraniczeniowym (por. postanowienie SN z dnia 1 czerwca 1964 r. III CR 27/64 oraz uchwałę SN z dnia 6 maja 1970 r. III CZP 24/70), zarówno pod rządami kodeksu zobowiązań (art. 621), jak i kodeksu cywilnego, i poglądy te nie straciły na aktualności po wejściu w życie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Zawarcie ugody przed geodetą kończy definitywnie postępowanie rozgraniczeniowe bez względu na to, czy w ślad za ugodą organ administracyjny wyda decyzję o umorzeniu postępowania z powołaniem się na przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Jak to bowiem wyjaśnił Sąd Najwyższy w cytowanym już postanowieniu z dnia 7 lipca 1981 r., umorzenie postępowania administracyjnego oznacza tylko bezprzedmiotowość tego postępowania. Już zaś zawarcie ugody wywołuje jej skutki, a umorzenie postępowania ma charakter wtórny, nie warunkuje bytu ugody. Zawarta w tych okolicznościach ugoda usuwa się także spod kontroli sądu w razie uznania jej przez organ administracji za nieistniejącą i przekazania sprawy sądowi w trybie określonym w art. 34 ust. 2 cytowanej ustawy. Nie została bowiem zawarta przed sądem, a jedynie w takim wypadku mogłoby wchodzić w grę zastosowanie art. 203 § 4 w związku z art. 223 § 2 kpc. Jej ważność może być zatem kwestionowana tylko w odrębnym procesie, jak każda umowa z zakresu stosunków cywilnoprawnych.

Postanowienie SN z dnia 10 grudnia 1997 r., II CKN 496/97

Standard: 19753 (pełna treść orzeczenia)