Postanowienie z dnia 1999-08-04 sygn. II CKN 548/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 548/98

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 4 sierpnia 1999 r.

Przewodniczący: Sędzia SN Bronisław Czech

Sędziowie SN: Barbara Myszka, Tadeusz Żyznowski (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 1999 r. na rozprawie sprawy z wniosku Adama S. przy udziale Stanisława K. o rozgraniczenie na skutek kasacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 25 marca 1998 roku, postanowił oddalić kasację.

Uzasadnienie

Oddalając - zaskarżonym postanowieniem - apelację wnioskodawcy, Sąd Wojewódzki potwierdził prawidłowość dokonanego rozgraniczenia według stanu prawnego, to jest według stanu własności.

W złożonej kasacji wnioskodawca Adam S. zarzucił naruszenie art. 153 k.c. przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie przepisów postępowania: art. 233 oraz 202, 386 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Wskazując na powyższe skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia i rozgraniczenie nieruchomości w sposób przez niego wskazany z zasądzeniem kosztów postępowania. Uczestnik postępowania Stanisław K., w odpowiedzi na kasację, wnosił o jej oddalenie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wymienione w pierwszej kolejności zarzuty w odniesieniu do prawa materialnego mogą być właściwie rozważone i ocenione tylko na tle ustalonego stanu faktycznego. Dlatego w pierwszej kolejności wymagają rozważenia zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, w tym - sformułowany w uzasadnieniu kasacji - zarzut niedopuszczalności drogi sądowej o rozgraniczenie. W uzasadnieniu kasacji skarżący dowodził, że strony zawarły przed geodetą ugodę w trybie określonym w art. 31 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze zm.). Dlatego mimo dalszych czynności w fazie postępowania administracyjnego i przekazania sprawy do rozpoznania sądowi nie nastąpiło otwarcie drogi sądowej.

Podnosząc zarzut niedopuszczalności drogi sądowej skarżący uczynił to z pominięciem art. 33 przytoczonej ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz aktu przekazania sprawy w postaci decyzji administracyjnej właściwego organu, wydanej na podstawie tego przepisu i zamykającej fazę postępowania rozgraniczeniowego przed organem administracji. Przepis art. 33 ustawy znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na jednej z wymienionych tamże podstaw, to jest zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron. Ustalenie granicy w toku postępowania administracyjnego na podstawie zgodnego oświadczenia stron nastąpiło na określonym tylko (oznaczonym w decyzji) odcinku spornej granicy (ograniczonym pkt 1, 2, 3 i 4). Postępowanie rozgraniczeniowe w odniesieniu do przebiegu granicy między działkami nr 286 i 287 stanowiącymi własność stron (oznaczonej pkt 6, 7 i 8) zostało umorzone, a sprawa - w tym wymiarze przestrzennym - przekazana do rozpatrzenia właściwemu sądowi. W toku rozpoznania sprawy przez ten Sąd (i Sąd drugiej instancji), nie nastąpiło, co potwierdza treść wydanych orzeczeń, poszerzenie przedmiotowego zakresu sprawy, a przedmiotowe ramy kognicji sądów odpowiadają zakresowi przekazania określonemu w decyzji administracyjnej wydanej po wyczerpaniu postępowania administracyjnego i otwierającej drogę sądową.

Dla odparcia zarzutu kasacji o zawarciu przez strony ugody przed wyznaczonym geodetą należy powtórnie odwołać się do treści decyzji o przekazaniu sprawy, bowiem z omawianego punktu widzenia stanowi ona podstawę do rozpoznania sprawy w oznaczonym w tejże decyzji zakresie. Kontrola toku postępowania administracyjnego, rodzaju i prawidłowości dokonanych tamże czynności nie należy do sądu. Dlatego Sąd Najwyższy uznał wywody kasacji zmierzające do wykazania niedopuszczalności drogi sądowej za chybione, pozostawiając na uboczu kwestię wewnętrznej spójności pomiędzy tymi wywodami a wnioskiem zawartym w kasacji (art. 393³ k.p.c.), wskazującym na możliwość i celowość - w ocenie autora kasacji - wydania orzeczenia reformatoryjnego. Tylko na marginesie należy zauważyć, że ugoda - będąc samodzielną formą zakończenia postępowania o rozgraniczenie i zawierająca oznaczenie przebiegu linii granicznej - wymaga dla swej ważności formy pisemnej (art. 35 ust. 5 omawianej ustawy), co kasacja pomija dowodząc, że taka ugoda została przed geodetą zawarta.

Kolejny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. - w ramach podstawy przewidzianej w art. 393¹ pkt 2 k.p.c. - zmierza do wykazania wadliwości co do sposobu realizacji przyznanych sądowi uprawnień w tym przepisie przewidzianych.

Zakreślone tamże granice swobody sądu orzekającego nie zostały przekroczone, co potwierdza uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia (art. 328 § 2 k.p.c.). Okoliczność, że kasacja zawiera własną, odmienną od dokonanej przez sądy ocenę całego materiału dowodowego - nie wyłączając dowodów potwierdzających prawo własności wskazanych działek gruntu - nie przesądza o wadliwości tej czynności dokonanej przez sąd. Sądowa ocena odpowiada wymaganiom w postaci wszechstronnego rozważenia całości materiału dowodowego i czyni zadość obowiązkowi zachowania samodzielności i niezależności w toku czynionych ustaleń i rozumowania co do końcowych wniosków mających rozstrzygające znaczenie dla treści orzeczenia (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1996 r., III CKN 8/96, OSNC 1997, nr 3, poz. 30). Kryteria rozgraniczenia ustanowione w art. 153 k.c. mają zastosowanie w takiej kolejności, w jakiej zostały w tym przepisie wymienione. Skoro zebrany i prawidłowo oceniony materiał dowodowy pozwolił na ustalenie stanu własności oraz ustalenie do jakiej granicy na gruncie sięga własność właścicieli gruntów sąsiednich - stosownie do posiadanych tytułów własności - to podniesiony w kasacji zarzut naruszenia art. 153 k.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Z powyższych przyczyn kasacja podlega oddaleniu wobec braku usprawiedliwionych podstaw (art. 393¹² k.p.c.).