Brak wymaganej zgody drugiego małżonka – skutki, potwierdzenie czynności (art. 37 § 2 k.r.o.)

Zawarcie umowy przez jednego małżonka bez wymaganej zgody drugiego z nich powoduje bezskuteczność zawieszoną takiej umowy (art. 37 § 2 i 3 k.r.o. w zw. z art. 63 § 1 k.c.).

Postanowienie SN z dnia 30 lipca 2024 r., II CSKP 1245/22

Standard: 86708 (pełna treść orzeczenia)

Brak zgody drugiego z małżonków na zawarcie umowy (określonej w art. 37 § 1 k.r. i op.) nie powoduje ani bezwzględnej, ani względnej nieważności umowy, ale wywołuje stan bezskuteczności zawieszonej do chwili potwierdzenia albo odmowy potwierdzenia przez drugiego małżonka (zob. m. in. uchwałę SN z dnia 5 marca 1981 r., III CZP 1/812; wyroki z dnia 9 marca 2004 r., I CK 436/03 oraz z dnia 23 marca 2001 r., V CKN 99/01).

Aby usunąć ten stan niepewności, niekorzystny dla osoby trzeciej dokonującej czynności prawnej z jednym z małżonków, w art. 37 § 3 k.r. i op. zostało przewidziane dla tej osoby uprawnienie do wyznaczenia małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedniego terminu do potwierdzenia umowy.

Jeżeli strona umowy nie skorzystała z tego uprawnienia i nie wyznaczyła małżonkowi terminu na potwierdzenie umowy, małżonek ma nieograniczony niczym czas na potwierdzenie lub odmowę potwierdzenia umowy.

Ustawodawca  nie przewidział w art. 37 § 2 k.r. i op. na tę czynność jakiegokolwiek terminu i może być ona dokonana przez małżonka także po ustaniu wspólności ustawowej w wyniku np. rozwodu czy śmierci małżonka, który dokonał czynności z osobą trzecią.

Potwierdzenie lub odmowa potwierdzenia zależy zatem w takiej sytuacji wyłącznie od uprawnionego małżonka i może nastąpić nawet wiele lat po zawarciu umowy (por. m. in. uchwałę SN z dnia 5 marca 1981 r. III CZP 1/81 oraz wyroki z dnia 25 kwietnia 1995 r. I CRN 48/95 i z dnia 13 czerwca 2001 r. II CKN 507/00)

Wyrok SN z dnia 3 lutego 2017 r., II CSK 159/16

Standard: 52166 (pełna treść orzeczenia)