Restytucja na wniosek pozwanego w postępowaniu wywołanym sprzeciwem od wyroku zaocznego (art. 338 § 1 k.p.c.)
Wniosek restytucyjny w trybie art. 338 k.p.c.
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Sąd Najwyższy podziela dominujący pogląd judykatury, że art. 338 § 1 k.p.c. jest przepisem o charakterze procesowym, który w uproszczony sposób realizuje możliwość przywrócenia stanu poprzedniego (restitutio), ale materialno-prawną podstawą zasądzenia są przepisy kodeksu cywilnego o nienależnym świadczeniu (por. wyrok SN z dnia 25 września 1965 r., I PR 372/65; wyrok SN z dnia 26 sierpnia 1971 r., I CR 181/71; wyrok SN z dnia 11 lipca 2012 r., II PZP 1/12). Podstawową jego funkcją jest przywrócenie zachwianej równowagi majątkowej.
Dopuszczalność skorzystania ze wskazanej szczególnej postaci dochodzenia roszczenia, nie będącej powództwem ani pismem wszczynającym postępowanie w sprawie, uzależniona jest od zachowania przewidzianych nim wymogów formalnych i terminu. Sankcją zgłoszenia wniosku spóźnionego lub niedopuszczalnego ze względów formalnych jest jego odrzucenie (por. wyrok SN z dnia 6 czerwca 2001 r., V CKN 1240/00, wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2003 r., V CKN 124/01).
Wniosek pozwanego o wydanie orzeczenia o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia może być złożony ustnie lub do protokołu rozprawy. Nie uchybia temu wymogowi złożenie wniosku po raz pierwszy w załączniku do protokołu rozprawy, jeżeli została ona następnie otwarta na nowo (art. 225 k.p.c.). Zarządzenie przewodniczącego o zamknięciu rozprawy kończy w zasadzie etap rozpoznawczy postępowania, ale nie ma charakteru definitywnego. Tym samym z chwilą wydania kolejnego zarządzenia o otworzeniu rozprawy na nowo wzruszone zostają skutki wcześniejszej czynności przewodniczącego, w tym dotyczące terminów prekluzyjnych. W tym wypadku, z uwagi na pomocnicze znaczenie załącznika do protokołu, nie będącego pismem procesowym i niedopuszczalność zamieszczenia w nim wniosku nie złożonego na rozprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2003 r., I CK 229/02, Biul. SN 2004, nr 4) za skuteczną czynność procesową można uznać dopiero jego ponowienie.
Rrozstrzygnięcie o zwrocie następuje w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, którego treścią jest uchylenie lub zmiana wyroku zasądzającego, któremu został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Orzeczeniem takim nie jest wyrok sądu drugiej instancji uchylający wyrok kontradyktoryjny sądu pierwszej instancji, wydany bezpośrednio w następstwie rozpoznania sprzeciwu od wyroku zaocznego, i przekazujący sprawę do ponownego rozpoznania.
Wniosek może on być zgłoszony także po wydaniu wyroku kasatoryjnego przez sąd odwoławczy, jeżeli w jego następstwie zostanie wydany ponowny wyrok uchylający wyrok zaoczny.
Złożenie wniosku powinno nastąpić w takim czasie, aby sąd mógł go rozpoznać wydając orzeczenie kończące postępowanie w sprawie.
Nie uniemożliwia wydania wyroku restytucyjnego fakt, że rozstrzygnięcie w przedmiocie tego wniosku nastąpiło w wyroku uzupełniającym.
Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2014 r., IV CSK 237/13
Standard: 18482 (pełna treść orzeczenia)
W sprawie art. 746 § 1 k.p.c. nie ma zastosowania, gdyż dotyczy on roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia, zaś wniosek restytucyjny ze swojej natury umożliwia tylko przywrócenie stanu poprzedniego, a nie likwidację wszelkich następstwa wykonania orzeczenia (zob. art. 338 § 2 k.p.c.).
Podobnie nie znajduje zastosowania art. 120 § 1 k.c., ponieważ roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego na podstawie wykonalnego orzeczenia, staje się wymagalne nie od dnia jego spełnienia, ale dopiero od dania, w którym prawomocnie orzeczono o nieistnieniu obowiązku dłużnika spełnienia owego świadczenia (zob. wyrok SN z dnia 8 grudnia 2006 r., sygn. akt V CSK 229/06).
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 17 października 2012 r., I ACa 457/12
Standard: 18484 (pełna treść orzeczenia)