Wyrok z dnia 2015-02-13 sygn. II FSK 3/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Jacek Brolik, Sędzia NSA Małgorzata Wolf-Kalamala (sprawozdawca), Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 sierpnia 2012 r. sygn. akt I SA/Bd 514/12 w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od E. B. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 21 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SA/Bd 514/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę E. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 22 marca 2012 r. w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że w dniu 28 kwietnia 2010 r. skarżąca nabyła od R. D. własność lokalu mieszkalnego, położonego w [...], stanowiącego odrębną nieruchomość o łącznej powierzchni użytkowej 34,28 m2 wraz z przynależną do tego lokalu piwnicą oraz udziałem we własności części wspólnych budynku i jego urządzeń oraz udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki gruntu za kwotę 40.000 zł.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w I., kwestionując wartość przedmiotowej nieruchomości określoną w akcie notarialnym, wezwał skarżącą do jej podwyższenia, proponując kwotę 83.232 zł określoną według własnej, wstępnej oceny. W odpowiedzi strona nie wyraziła zgody na podniesienie wartości nieruchomości do wysokości podanej przez organ, wskazując, że powyższy lokal został już jej wydany przed zawarciem umowy sprzedaży w celu przeprowadzenia kompleksowego remontu, gdyż lokal był zdewastowany i nie nadawał się do zamieszkania. Podniosła, że już w 2008 r. ponosiła koszty związane z utrzymaniem i użytkowaniem tego lokalu.

Postanowieniem z dnia 11 października 2010 r. organ podatkowy wszczął postępowanie w sprawie wymiaru podatku od czynności cywilnoprawnych i ponownie wezwał skarżącą do podwyższenia wartości przedmiotu umowy sprzedaży. Strona powtórnie nie wyraziła zgody na podwyższenie wartości nieruchomości do wskazanej przez organ kwoty, wobec czego organ dopuścił dowód z opinii biegłego, a następnie określił wartość rynkową nieruchomości z uwzględnieniem m.in. tej opinii na kwotę 83.060 zł.

Mając powyższe na uwadze Naczelnik Urzędu Skarbowego w I. decyzją z dnia 28 listopada 2011 r. określił skarżącej podatek od czynności cywilnoprawnych w kwocie 1.661 zł.

W odwołaniu od powyższej decyzji strona wskazała na naruszenie art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 6 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.; zwanej dalej: u.p.c.c.), a także art. 122, art. 187 § 1 i art. 188 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Skarżąca argumentowała, że określona z uwzględnieniem opinii biegłego wartość nieruchomości nie odpowiadała kryteriom ustanowionym w art. 6 ust. 2 powołanej ustawy. Zarzuciła nierozpatrzenie całego materiału dowodowego, a w szczególności nieprzeprowadzenie wnioskowanych przez stronę dowodów, tj. nieprzesłuchanie skarżącej w charakterze strony oraz A. D. w charakterze świadka, na okoliczność stwierdzenia stanu technicznego zakupionego lokalu, a także poniesionych nakładów na jego remont. Zdaniem strony, istotna dla ustalenia wartości nieruchomości pozostawała data zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży, tj. dzień 5 grudnia 2008 r. Od tej bowiem daty strona rozpoczęła prace remontowe w lokalu. Strona zwróciła również uwagę, że zawierając umowę sprzedaży w dniu 28 kwietnia 2010 r., nie miała świadomości, iż będąca przedmiotem kupna nieruchomość była obciążona hipoteką na kwotę 22.000 zł wraz z odsetkami (zbywca posłużył się sfałszowanym odpisem księgi wieczystej).

Decyzją z dnia 22 marca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy wyjaśnił, że w świetle przepisów u.p.c.c. (art. 1 ust. 1 i art. 3 ust. 2) nie ma znaczenia zawarcie umowy przedwstępnej, gdyż nie jest to czynność podlegająca opodatkowaniu. Ponadto na sposób określenia wartości rynkowej i jej wysokość nie ma też wpływu obciążenie nieruchomości hipoteką, bowiem wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej ustala się bez odliczania długów i ciężarów. Tym bardziej, zdaniem organu, nie było podstaw do pomniejszenia wartości rynkowej rzeczy o wartość własnych nakładów i wydatków poniesionych w celu poprawienia jakości i funkcjonalności rzeczy. Organ podał także, że mimo złożonego wniosku dowodowego strona nie zareagowała na doręczone wezwania Naczelnika Urzędu Skarbowego o złożenie przez stronę zeznań we wnioskowanym charakterze (wezwania z dnia 22 listopada 2010 r., z dnia 20 stycznia 2011 r., z dnia 1 lipca 2011 r.). Również wezwania skierowane do A. D. nie odniosły rezultatu.

Dyrektor Izby Skarbowej w B. podkreślił również, że oprócz złożonych wniosków o przesłuchanie na okoliczność stanu technicznego lokalu, strona nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających jej tezę o niskim standardzie lokalu w momencie jego nabycia, jak również dowodów poniesienia przez nią nakładów na przedmiotową nieruchomość przed jej zakupem. Stąd też organ podatkowy posłużył się innymi zebranymi w toku postępowania podatkowego dowodami, na podstawie których określił wartość rynkową przedmiotowego lokalu, w tym m.in. opinią biegłego rzeczoznawcy majątkowego powołanego w trybie art. 6 ust. 4 u.p.c.c. oraz informacjami zawartymi w materiałach pomocniczych. Ponadto zaznaczył, że dążąc do zapewnienia stronie uczestnictwa w postępowaniu dowodowym wielokrotnie zawiadamiał ją o przeprowadzeniu dowodu z udziałem biegłego, wyznaczając nowe terminy jego przeprowadzenia oraz pouczając o prawie wzięcia udziału w jego przeprowadzeniu, zadawania pytań biegłemu oraz składania wyjaśnień. Z uprawnień tych strona nie skorzystała.

W skardze do sądu administracyjnego strona zarzuciła uchybienie przepisom u.p.c.c. (art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 6 ust. 2 i 4) oraz Ordynacji podatkowej (art. 122, art. 187 § 1, art. 188, art. 190 § 2, art. 191 i art. 123 § 1), ponawiając wywody zawarte w odwołaniu. W ocenie skarżącej, treść opinii biegłego, która nie ma charakteru wiążącego, została bezkrytycznie przyjęta jako podstawa określenia wartości nieruchomości. W ramach zastosowanej przez biegłego metody wyceny nie uwzględniono stanu i stopnia zużycia rzeczy i nie porównywano nabytego lokalu z lokalami o zbliżonym stanie technicznym.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy oddalił skargę podtrzymując dotychczas prezentowane stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w motywach rozstrzygnięcia podniósł, że na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa przedwstępna nie wywołuje skutków w postaci powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży nieruchomości. W konsekwencji Sąd nie znalazł uzasadnienia, by podstawę opodatkowania kształtować przez pryzmat wartości rynkowej lokalu z daty umowy przedwstępnej.

Analizując regulacje zawarte w u.p.c.c. dotyczące określenia podstawy opodatkowania (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 6 ust. 2-4), Sąd zauważył, że na gruncie niniejszej sprawy organ we własnym zakresie dokonał wstępnych ustaleń w przedmiocie średnich cen za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych położonych w [...] przy ul. [...], biorąc pod uwagę lokale o porównywalnej powierzchni oraz wyposażeniu w instalacje techniczne, a także ceny sprzedaży z okresu zbliżonego do daty nabycia lokalu przez skarżącą. Organ oparł się na cenach pięciu lokali i ustalił średnią wartość 1 m2 pow. w kwocie 2.428 zł, co dało wartość całego lokalu na kwotę 83.232 zł. Wobec niewyrażenia zgody przez skarżącą na podwyższenie wartości transakcji, została ona określona przez biegłego. Ze sporządzonego przez biegłego operatu szacunkowego wynikało zaś, że wartość rynkowa nieruchomości lokalowej została ustalona na dzień 28 kwietnia 2010 r. Opinia zawierała m.in. opis techniczny lokalu, wskazanie wybranej metody wyceny i przesłanek jej wyboru, analizę i charakterystykę rynku nieruchomości, a także analizę 29 nieruchomości w celu ustalenia średniej ceny za 1 m2 powierzchni lokalu oraz opis procedury szacowania i współczynnika zmiany cen. Zdaniem Sądu, nie zasługiwał więc na uwzględnienie zarzut strony w zakresie błędnie zastosowanej metody porównawczej, w której uwzględniono nieruchomości o stanie technicznym odbiegającym od spornego lokalu.

Sąd podniósł również, że pomimo wezwań (na dzień 16 marca 2011 r. i 6 kwietnia 2011 r.) skarżąca nie udostępniła lokalu biegłemu. Jak wyjaśnił biegły w opinii oraz w piśmie z dnia 17 maja 2011 r. oszacowania dokonał "bez wizji lokalnej" i przyjął stan techniczny o średnim standardzie. Skarżąca nie przedłożyła natomiast żadnych dowodów w postaci np. faktur potwierdzających nabycie towarów i usług związanych z przeprowadzonym przez nią remontem.

Sąd zwrócił także uwagę, że zbywca – R. D. nabył lokal na podstawie umowy zawartej w dniu 4 grudnia 2008 r. z Miastem [...]. Z aktu notarialnego wynikało, że wartość lokalu ustalona została wówczas zgodnie z opinią rzeczoznawcy majątkowego na kwotę 85.337 zł. Zatem cena lokalu na koniec 2008 r. ustalona i przyjęta przez Miasto oraz cena wstępna określona przez organ i biegłego były zbliżone. W tym kontekście zgłaszanie wniosków o przesłuchanie strony i świadka, które nie stawiały się na wezwania, służyło – według Sądu - wyłącznie zbędnemu przedłużaniu postępowania, gdy okoliczność wartości rynkowej lokalu została ustalona dostatecznie innymi dowodami. Natomiast twierdzenie o przeprowadzeniu remontów i zdewastowanym lokalu oceniono jako gołosłowne w świetle przywołanych dowodów.

Sąd podkreślił ponadto, że organ pierwszej instancji przedstawił własne ustalenia w zakresie wartości lokali mieszkalnych. Dokonał odniesienia tych wstępnych ustaleń do wielkości przyjętych przez biegłego. Wyliczając średnią cenę za 1 m2 organ uwzględnił zatem cenę odnoszącą się do pięciu lokali oraz cenę za 1 m2 przyjętą przez biegłego. Suma tych wielkości podzielona przez sześć dała kwotę 2.423 zł/m2 przyjętą do ustalenia wartości rynkowej przez organ. Brak było więc podstaw do twierdzenia jakoby cena lokalu została ustalona bezkrytycznie wyłącznie na podstawie opinii biegłego.

Odnośnie do powoływanej przez stronę okoliczności obciążenia nieruchomości hipoteką, Sąd stwierdził, że fakt ten pozostawał bez wpływu na wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit c) w związku z art. 6 ust. 2 u.p.c.c. Sąd zauważył, że z ostatnio powołanego przepisu jednoznacznie wynika, iż wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnej określa się wg cen rynkowych "bez odliczania długów i ciężarów". Ustanowienie hipoteki nie ma zaś wpływu na stan rzeczy rozumiany jako właściwości rzeczy tworzące przedmiotową użyteczność i przeznaczenie rzeczy, a nie jej stan prawny.

W świetle powyższego Sąd nie dopatrzył się naruszenia art. 122, art. 123 oraz art. 187 § 1 i art. 191 Ordynacji podatkowej.

W skardze kasacyjnej E. B. wniosła o uchylenie powyższego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Bydgoszczy oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono, naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; zwanej dalej: "p.p.s.a.") poprzez niewłaściwe sprawowanie kontroli działalności administracji publicznej i w konsekwencji doprowadzenie do:

- uznania przez WSA za zgodne z prawem stanowiska organu w zakresie określenia zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych w aspekcie braku należytego przeprowadzenia postępowania dowodowego, naruszenia tym samym art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 Ordynacji podatkowej i uznania za wystarczające, w celu ustalenia stanu faktycznego, działań organu mających istotny wpływ na wynik sprawy poprzez dokonanie uproszczonej i jednostronnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, nieuwzględnienie słusznego interesu strony, niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności występujących w sprawie oraz nierozpatrzenie całego materiału dowodowego, co rodzi sprzeczności w ustaleniach poczynionych przez Sąd w zgromadzonym materiale dowodowym,

- na usankcjonowaniu dokonanego przez organy podatkowe naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 2 i 4 u.p.c.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, błędną interpretację i w konsekwencji błędne określenie wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych przy błędnym przyjęciu w oparciu o powołane przepisy, iż przyjęta wartość rynkowa nieruchomości stanowiącej przedmiot umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, będąca podstawą opodatkowania przy wykorzystaniu opinii biegłego odpowiada kryteriom, o których mowa w art. 6 ust. 2 u.p.c.c.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w B. wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Na wstępie podkreślenia wymaga, że wobec braku przesłanek nieważności postępowania sądowoadministracyjnego (art. 183 § 2 p.p.s.a.), branych pod uwagę z urzędu, zakres rozpoznania sprawy wyznacza treść wniesionego przez stronę środka odwoławczego. Decydującą rolę w tej mierze odgrywają zaś wskazane przez skarżącą podstawy kasacyjne i przytoczone na ich poparcie uzasadnienie. Zamieszczone w petitum analizowanej skargi kasacyjnej zarzuty zostały oparte na naruszeniu przez WSA art. 3 p.p.s.a. wskutek niedostrzeżenia przez Sąd obrazy określonych przepisów procesowych (art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 Ordynacji podatkowej) i materialnoprawnych (art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 2 i 4 u.p.c.c.), jakie miały mieć miejsce w trakcie postępowania podatkowego.

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, że nie mogło wywrzeć zamierzonego przez skarżącą skutku twierdzenie dotyczące uchybienia art. 3 p.p.s.a., który określa zakres właściwości rzeczowej sądów administracyjnych. Pomijając brak precyzji w sformułowaniu zarzutu (brak wskazania konkretnej jednostki redakcyjnej wymienionego przepisu, mimo iż dzieli się on na paragrafy i punkty), przede wszystkim dostrzec należy, że Sąd nie mógł dopuścić się sugerowanego przez skarżącą naruszenia, w sytuacji, gdy dokonał oceny legalności zaskarżonego aktu organu administracji publicznej. Sama okoliczność, że strona nie zgodziła się z wynikami tejże oceny, nie mogła uzasadniać tezy, że organ wymiaru sprawiedliwości nie wywiązał się z powierzonego mu zadania realizacji kontroli działań administracji publicznej.

Mimo sygnalizowanych mankamentów, a tym samym niewskazania przez stronę odpowiednich przepisów ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z regulacjami stosowanymi przez organy podatkowe, Naczelny Sąd Administracyjny rozważył zasadność opisanej podstawy kasacyjnej w pozostałym zakresie, mając na uwadze stanowisko wyrażone w uchwale NSA z dnia 26 października 2009 r., sygn. akt I OPS 10/09 (publ. ONSAiWSA z 2010 r. nr 1, poz. 1).

W świetle przytoczonych przez autora środka odwoławczego przepisów u.p.c.c. obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania takiej czynności (art. 3 ust. 1 pkt 1 tej ustawy), przy czym podstawą opodatkowania - w przypadku umowy sprzedaży - stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy). Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się natomiast na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów (art. 6 ust. 2 tej ustawy). Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, [...] nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy (art. 6 ust. 4 zd. 1 u.p.c.c.). Zgodnie zaś z art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 Ordynacji podatkowej, wyrażającymi zasady prawdy obiektywnej i swobodnej oceny dowodów, organy są zobowiązane do wszechstronnego i obiektywnego badania sprawy. Skarżąca dopatruje się naruszenia powołanych przepisów przede wszystkim w bezkrytycznym uwzględnieniu opinii biegłego jako podstawy ustaleń w zakresie wartości nabytej przez nią nieruchomości. Jej zdaniem, sporządzona przez biegłego wycena nie uwzględniała stanu i stopnia zużycia rzeczy. Pomijała bowiem, że kupiony lokal wymagał generalnego remontu, co oznaczało, że jego stan techniczny znacznie odbiegał od stanu, w jakim znajdowały się lokale przyjęte do porównania przez biegłego. Jednocześnie strona ponowiła dotychczas prezentowaną argumentację dotyczącą przeprowadzonych przez nią prac remontowych w zdewastowanym i nie nadającym się do zamieszkania lokalu już w okresie poprzedzającym definitywne nabycie nieruchomości. Ponadto powołała się na okoliczność zatajenia przez zbywcę faktu obciążenia nieruchomości hipoteką.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie faktycznym niniejszej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia sugerowanych przez autora skargi kasacyjnej uchybień. Nieusprawiedliwione pozostawały próby zakwestionowania operatu szacunkowego przygotowanego przez biegłego i przyjętej ostatecznie przez organ podatkowy wartości nabytej nieruchomości. Nie ulega wątpliwości, że wartość przedmiotu umowy cywilnoprawnej, stanowiącej podstawę określenia zobowiązania podatkowego, powinna zostać ustalona m. in. przy uwzględnieniu stanu i stopnia zużycia danego przedmiotu w myśl art. 6 ust. 2 u.p.c.c. W rozpatrywanym przypadku biegły zasadnie dokonał wyceny, biorąc pod uwagę średni stan techniczny nieruchomości. Twierdzenia skarżącej o złym stanie technicznym lokalu pozostawały bowiem całkowicie gołosłowne. Jak trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji, strona – mimo dwukrotnego wezwania – nie udostępniła lokalu biegłemu, nie uczestniczyła w dokonywanych przez niego czynnościach, nie stawiała się na wezwania organu w celu przesłuchania jej w charakterze strony postępowania i nie przedłożyła jakichkolwiek dowodów mogących potwierdzać przeprowadzone przez nią prace remontowe (np. faktury zakupu towarów lub usług związanych z remontem). Inicjatywa dowodowa skarżącej ograniczała się zaś wyłącznie do wniosku o przesłuchanie jako świadka A. D., który nie stawiał się na wezwanie organu podatkowego. Bierna postawa strony nie mogła więc prowadzić do uwzględnienia w operacie szacunkowym odmiennych parametrów. Za nieuzasadnione uznać przy tym należało sugestie skarżącej jakoby organ podatkowy w sposób bezkrytyczny oparł się na opinii biegłego, skoro podstawą ustaleń były również inne posiadane przez organ informacje. Naczelnik Urzędu Skarbowego w I., określając wartość rynkową nieruchomości, oprócz ustaleń biegłego, uwzględnił bowiem własne obliczenia, które stanowiły podstawę dokonania wcześniejszej wstępnej wyceny lokalu. Dodatkową okolicznością pozwalającą zweryfikować prawidłowość przyjętej wartości nieruchomości była również wycena sporządzona przez rzeczoznawcę majątkowego w 2008 r. (przy okazji sprzedaży spornego lokalu przez Miasto [...]) oceniająca wartość lokalu na kwotę przekraczającą 80.000 zł. W świetle powołanych okoliczności nie sposób zarzucać organom podatkowym braku rzetelności, czy obiektywizmu. Stanowisko takie pozostaje nieusprawiedliwione, w sytuacji, gdy podstawą określenia zobowiązania podatkowego pozostawał całokształt informacji i dowodów, w tym zweryfikowana przez organ opinia biegłego, strona zaś poprzestawała jedynie na niczym nie popartym negowaniu ustaleń postępowania podatkowego i zarzucaniu braku wszechstronnego rozpatrzenia sprawy. Co więcej, również na etapie postępowania kasacyjnego skarżąca powtórzyła jedynie dotychczasowe wywody bez podejmowania polemiki z racjami, które zadecydowały o nieuwzględnieniu powoływanej przez nią okoliczności dotyczącej złego stanu technicznego lokalu.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił ponadto wyrażony w zaskarżonym wyroku pogląd co do braku wpływu obciążenia hipoteką na wartość nabytej nieruchomości, ustalanej dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis art. 6 ust. 2 u.p.c.c. jednoznacznie wskazuje, że wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się bez odliczania długów i ciężarów. Fakt ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości nie wchodzi zaś w zakres pojęcia "stanu przedmiotu czynności cywilnoprawnej", o jakim mowa w przytoczonym przepisie. Jak trafnie przesądzono w judykaturze, okoliczności o charakterze prawnym w postaci obciążenia nieruchomości hipoteką choć mogą mieć wpływ na umówioną i zapłaconą w określonym stosunku cywilnoprawnym cenę, to nie decydują o wartości zdefiniowanej w art. 6 ust. 2 u.p.c.c. Prawodawca odróżnia bowiem terminy: cena sprzedaży i wartość rynkowa rzeczy, o czym świadczy już sama treść art. 6 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c. Tym samym ustanowienie hipoteki nie ma wpływu na stan rzeczy, zasadnie rozumiany jako właściwości rzeczy tworzące jej przedmiotową użyteczność i przeznaczenie. Przywołane w tekście prawnym art. 6 ust. 2 u.p.c.c. "uwzględnienie stanu" rzeczy powiązane jest – w jednym sformułowaniu – ze "stopniem zużycia" rzeczy, co uzasadnia wniosek, że oba terminy odsyłają do przedmiotowych właściwości rzeczy, nie zaś do związanych z nią tyko przejściowo incydentalnych zdarzeń o charakterze prawnym (zob. wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2109/10, treść orzeczenia dostępna w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W świetle powyższych uwag Sąd drugiej instancji nie dopatrzył się zarzucanych w skardze kasacyjnej naruszeń o charakterze materialnoprawnym, czy procesowym. Bezpodstawne bowiem okazały się zarówno twierdzenia strony dotyczące niewywiązania się przez organ podatkowy z obowiązków procesowych, jak i sugestie odnoszące się do niewłaściwego zastosowania, czy też błędnej wykładni przepisów u.p.c.c.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną na podstawie art. 184 p.p.s.a. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono w oparciu o art. 204 pkt 1 w związku z art. 205 § 2, art. 209 p.p.s.a., a także § 14 ust. 2 pkt 2 lit. a) i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490).