Wyrok z dnia 2015-04-21 sygn. II SA/Bd 199/15

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Piechowiak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Joanna Brzezińska Sędzia WSA Grzegorz Saniewski Protokolant Starszy sekretarz sądowy Jakub Jagodziński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2015 r. sprawy ze skargi R.M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy [...] z dnia [...] grudnia 2014r. nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...], nr [...], działający z upoważnienia Wójta Gminy G. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w G., odmówił przyznania R. M. (skarżącemu) zasiłku okresowego z powodu niepełnosprawności wobec niespełnienia przez wnioskującego kryterium dochodowego. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż w związku z przedłożonym wnioskiem z dnia 21 listopada 2014 r. o pomoc w formie zasiłku okresowego przeprowadzono wywiad środowiskowy, na podstawie którego ustalono, iż skarżący prowadzi gospodarstwo domowe z żoną; że na dochód miesięczny z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku składa się miesięczna spłata zasiłku dla opiekunów należna jego żonie w kwocie 476,84 zł powiększona o kwotę 520 zł zasiłku dla opiekuna, co, jak wskazał organ, dało sumę 932,84 zł. Organ wyjaśnił, że prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobie, której dochód w rodzinie nie przekracza kwoty 912 zł dla dwuosobowej rodziny. W związku z tym kryterium dochodowe zostało przekroczone.

Od powyższej decyzji, pismem z dnia 16 grudnia 2014 r. skarżący złożył odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. (SKO) wskazując, iż żona otrzymała spłatę zasiłku opiekuńczego, a tzw. spłata z dołu nie powinna zostać zaliczona do dochodu.

Decyzją z dnia [...], nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ skrupulatnie przytoczył cele ustawy o pomocy społecznej oraz zasady przyznawania przedmiotowego świadczenia. Przywołując stan faktyczny Kolegium potwierdziło, iż rodzina ubiegająca się o świadczenie nie spełnia kryterium dochodowego w związku z wysokością miesięcznego dochodu poprzedzającego złożenie wniosku przez skarżącego wynoszącą 932,54 zł (spłata świadczenia + świadczenie pielęgnacyjne), co w przeliczeniu na osobę daje kwotę 466,27 zł. Jak podniósł organ, kryterium dochodowe ustalone w ustawie wynosi na osobę 456,00 zł – kryterium to zostało więc przekroczone.

Na powyższą decyzję, pismem z dnia 12 lutego 2015 r. R. M. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. W jej uzasadnieniu przytoczył stan faktyczny oraz wskazał, że organ I instancji niesłusznie doliczył do sumy 520 zł pobieranej z tytułu świadczenia pielęgnacyjnego dodatkową kwotę w postaci 1/12 spłaty otrzymanych świadczeń pielęgnacyjnych (otrzymanych w czerwcu 2014 r. za okres od lipca 2013 r. do 15 maja 2014 r., oraz we wrześniu za okres od 15 maja 2014 r. do września 2014 r.). Dalej stwierdził, że organ niewłaściwie zastosował art. 8 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej, zamiast art. 8 ust. 12 tejże ustawy.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 1647 ze zm.), kontrola działalności administracji publicznej przez sąd administracyjny sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafności wykładni tych przepisów.

Z kolei w myśl art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej jako: p.p.s.a.) uwzględnienie skargi następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

W ocenie Sądu decyzje organów obu instancji wydane zostały z istotnym naruszeniem przepisów prawa materialnego mającym wpływ na wynik sprawy. W związku z tym skarga zasługuje na uwzględnienie, a zaskarżona decyzja oraz decyzja ją poprzedzająca podlegają uchyleniu.

Zasady przyznawania zasiłku okresowego, będącego przedmiotem postępowania administracyjnego, regulują przepisy ustawy z dnia 12 marca 2003 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 182 – dalej: u.p.s.). Zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 2 u.p.s. zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Ustalenie dochodu rodziny skarżącego dla potrzeb przedmiotowego świadczenia następuje w oparciu o przepisy u.p.s. oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 823 – dalej: rozporządzenie). W myśl art. 8 ust. 1 pkt 3 u.p.s. prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, 41, 53a, 78 i 91, przysługuje osobie w rodzinie, której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym na osobę w rodzinie". Jednocześnie przepis §1 pkt 1 rozporządzenia ustala zweryfikowane kryteria dochodowe oraz kwoty świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej stanowiąc, że dla osoby w rodzinie kryterium dochodowe w dacie wydania zaskarżonej decyzji wynosiło 456 zł (lit. b).

Materialnoprawną podstawą rozstrzygnięć organów obu instancji był art. 8 ust. 11 u.p.s., w którym ustalone zostały reguły zaliczania dochodu uzyskanego przez osobę lub rodzinę jednorazowo w większej wysokości do dochodu osoby lub rodziny. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotnie kwoty:

1) kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie gospodarującej,

2) kryterium dochodowego rodziny, w przypadku osoby w rodzinie,

kwotę tego dochodu rozlicza się w częściach równych na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony. Zatem zgodnie z treścią tego przepisu kwota dochodu uzyskanego jednorazowo w ciągu dwunastu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia jest rozliczana od miesiąca, w którym dochód został wypłacony przez kolejne dwanaście miesięcy.

W niniejszej sprawie organ pierwszej instancji ustalił, iż dochód z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku wynosi 932,54 (ustalenie to potwierdził organ odwoławczy). Określając wysokość dochodu rodziny skarżącego organy obu instancji uwzględniły kwotę 5722,18 zł uzyskaną z tytułu spłaty należnego żonie skarżącego zasiłku dla opiekuna. Organ, na zasadach określonych w art. 8 ust. 11 ustawy rozliczył ją w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony, co miesięcznie, po doliczeniu do otrzymywanego przez żonę skarżącego świadczenia w formie zasiłku dla opiekuna (520 zł) dało, wedle obliczeń organów, kwotę 932,85 zł. Na tej podstawie organy orzekające stwierdziły, iż kryterium dochodowe na osobę w rodzinie (456 zł per capita, jako wynik ilorazu 912 / 2) zostało przekroczone.

Stwierdzić należy, iż orzekające w sprawie organy dokonały wadliwej subsumcji, wskazując za właściwy w sprawie przepis art. 8 ust. 11 u.p.s. W przedmiotowej sytuacji zastosowanie winien znaleźć przepis art. 8 ust. 12 u.p.s., który stanowi, iż w przypadku uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzi osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód. Wyjaśnić należy, że w ustępie 11 cytowanego przepisu mowa jest o "dochodzie jednorazowym", który oznacza świadczenie o charakterze incydentalnym (np. odszkodowanie, przysporzenie z tytułu darowizny lub dziedziczenia, podziału majątku wspólnego itp.). Natomiast w ustępie 12 mowa jest o "uzyskaniu jednorazowo dochodu należnego za dany okres". Świadczenie dla opiekuna ma charakter świadczenia okresowego, a więc powtarzalnego - nie można więc zakwalifikować go do świadczeń jednorazowych.

W przypadku określonym w art. 8 ust. 12 ustawy u.p.s. uzyskanego dochodu nie rozlicza się na dwanaście miesięcy, lecz na okres, za który dochód wypłacono. Oznacza to, że dochód wypłacony po upływie okresu, którego dochód ten dotyczy, dolicza się do dochodu za minione miesiące. Celem tego przepisu było wyjęcie spod ogólnych zasad zaliczania dochodu osoby lub rodziny jednorazowych dochodów, w sytuacji, gdy dochód ten wypłacany jest po upływie okresu, którego dochód ten dotyczył. W przeciwieństwie zatem do sytuacji określonej w ustępie 11 tego artykułu, uzyskanego dochodu nie rozlicza się na dwanaście miesięcy, lecz na okres, za który dochód wypłacono (vide: wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 29 stycznia 2009 r., sygn. akt II SA/Bd 920/08, dostępny na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności należy stwierdzić, iż przy rozstrzyganiu sprawy doszło do nieprawidłowej interpretacji przepisów prawnych mających tu zastosowanie.

W związku z tym Sąd uznał, że zaskarżone orzeczenie oraz poprzedzająca je decyzja organu I instancji zostały wydane z naruszeniem przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ powinien uwzględnić podniesioną wyżej interpretację przepisów ustawy o pomocy społecznej i eliminując dotychczasowe naruszenia prawa raz jeszcze przeliczyć dochód rodziny skarżącego w oparciu o właściwy w tej sytuacji art. 8 ust.12 u.p.s.a , a następnie wydać rozstrzygnięcie odpowiadające prawu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd , na podstawie przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit.a i art. 135 ppsa oraz art. 152 ppsa uchylił decyzje organów obu instancji.