Postanowienie z dnia 1997-05-22 sygn. III CKN 36/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CKN 36/97

Postanowienie z dnia 22 maja 1997 r.

Domniemanie faktyczne określone w art. 231 k.p.c. może znaleźć zastosowanie także przy ustalaniu okoliczności i terminu nadania pisma procesowego do sądu.

Przewodniczący: sędzia SN S. Dąbrowski.

Sędziowie SN: Z. Kwaśniewski (sprawozdawca), Z. Strus.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 22 maja 1997 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Romana S., z udziałem Marka i Jolanty małżonków T., o rozgraniczenie, na skutek kasacji uczestników postępowania od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Łomży z dnia 9 grudnia 1996 r. sygn. akt (...) postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu w Łomży.

Uzasadnienie:

Postanowieniem z dnia 9 grudnia 1996 r. Sąd Wojewódzki w Łomży odrzucił wniosek o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem. Rozstrzygnięcie to Sąd Wojewódzki uzasadnił tym, że 7-dniowy termin do złożenia wniosku upłynął w dniu 25 września 1996 r., a pismo o uzasadnienie postanowienia wpłynęło w dniu 27 września, tj. po upływie terminu. Uczestnicy postępowania zaskarżyli to postanowienie kasacją i wnieśli o jego uchylenie oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono w kasacji naruszenie art. 165 § 2, 227, 231, 232, 233 i 328 § 2 k.p.c. W uzasadnieniu kasacji stwierdzono, że przyjęcie w stosunku do pisma nadanego na poczcie daty prezentaty umieszczonej na samym piśmie nastąpiło z obrazą art. 165 § 2 k.p.c.

Zdaniem skarżących, uzasadnienie kwestionowanego orzeczenia sporządzono z obrazą art. 328 § 2 k.p.c., bo jako niezwykle lakoniczne nie pozwala ono na prześledzenie rozumowania sądu. Wnoszący kasację wywodzili, że ustawa nie ogranicza rodzaju dowodów na okoliczność nadania pisma procesowego w terminie, a sąd zrezygnował z przeprowadzenia dowodów wskazanych w ich piśmie z dnia 22 listopada 1996 r., a mianowicie uzyskania informacji z urzędu pocztowego i z przesłuchania świadków. Pełnomocnik uczestników postępowania pismem z dnia 16 kwietnia 1997 r. poinformował Sąd Najwyższy o treści odpowiedzi Urzędu Pocztowego w Ł. z dnia 15 kwietnia 1997 r. udzielonej Sądowi Wojewódzkiemu, załączając kopię pisma skierowanego w oryginale do Sądu Wojewódzkiego. Z uzasadnienia tego pisma wynika, że wśród 11 przesyłek poleconych wydanych w dniu 27 września 1996 r. znajdowała się przesyłka polecona nadana w Z. dnia 25 września 1996 r., a ponadto, że w tym dniu była to jedyna przesyłka polecona nadana w Z. do Sądu Wojewódzkiego w Łomży.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja zasługuje na uwzględnienie, gdyż zasadny okazał się zarzut naruszenia art. 231 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c., które to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Pismem z dnia 22 listopada 1996 r. pełnomocnik uczestników postępowania wnosił o przesłuchanie jego oraz personelu jego kancelarii na okoliczność daty i miejsca nadania listu poleconego, twierdząc, że nie może odnaleźć dowodu nadania. Sąd Wojewódzki wnioskowanych dowodów nie przeprowadził, a treść uzasadnienia zaskarżonego postanowienia nie pozwala na uznanie go za spełniające wymagania przewidziane w art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. Wniosek pełnomocnika uczestników postępowania został opatrzony prezentatą Sądu Wojewódzkiego w Łomży w dniu 27 września 1996 r., w której ani nie zastrzeżono, że pismo wpłynęło bez koperty, ani też nie zaznaczono, iż zostało złożone w sądzie osobiście przez tegoż pełnomocnika.

Fakt, że pismo zawierające wniosek, a znajdujące się w aktach, wykazuje ślady zginania do formatu małej koperty, wymagał dochowania szczególnej staranności ze strony sądu drugiej instancji, a zwłaszcza zbadania i jednoznacznego wyjaśnienia, czy jego wpływ nastąpił za pośrednictwem poczty, czy też dokonano tego bez jej pośrednictwa, a jeśli tak, to w jaki sposób. Zasadnie stwierdzono w kasacji, że domniemanie faktyczne określone w art. 231 k.p.c. może znaleźć zastosowanie także przy ustalaniu okoliczności i terminu nadania pisma procesowego do sądu. Co prawda, w dacie wydania zaskarżonego postanowienia Sąd Wojewódzki nie dysponował treścią odpowiedzi Urzędu Pocztowego w Ł. z dnia 15 kwietnia 1997 r., ale Sąd Najwyższy nie może pominąć faktów wynikających z treści tego pisma, gdyż mogą one mieć istotne znaczenie dla ustalenia daty, miejsca i okoliczności wysłania pisma, a więc okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia o dochowaniu terminu do złożenia wniosku.

To, że w dniu 25 września 1996 r. nadano w Urzędzie Pocztowym w Z. tylko jedną przesyłkę poleconą adresowaną do Sądu Wojewódzkiego w Łomży, a przesyłka o numerze nadawczym 20658, nadana w tym dniu i w tym Urzędzie Pocztowym, została wydana Sądowi Wojewódzkiemu w Łomży w dniu 27 września 1996 r., wymaga zbadania i dokonania przez Sąd Wojewódzki oceny pod kątem ewentualnych skutków wynikających z zastosowania art. 231 k.p.c. Innymi słowy, Sąd Wojewódzki powinien rozważyć możliwość uznania za ustalony fakt, że wniosek o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem został wniesiony do sądu dnia 25 września 1996 r. w sposób określony w art. 165 § 2 k.p.c., a więc z zachowaniem wymaganego terminu do jego wniesienia. Ponieważ naruszenie wskazanych przepisów postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, głównie w kwestii oceny zachowania terminu do złożenia wniosku, a w konsekwencji i możliwości wniesienia kasacji od postanowienia z dnia 18 września 1996 r., przeto kasację będącą obecnie przedmiotem rozpoznania uznać należało za usprawiedliwioną.

Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji, działając na podstawie art. 393¹³ § 1 k.p.c.

OSNC 1997 r., Nr 10, poz. 159