Postanowienie z dnia 2009-12-11 sygn. II AKz 631/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt. II AKz 631/09
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2009 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Andrzej Krawiec (spr.)
Sędziowie: SA Cezariusz Baćkowski
SA Robert Wróblewski
Protokolant: Iwona Łaptus
przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Piotra Kowalczyka
po rozpoznaniu w sprawie S. K.
ściganego za czyny z §§ 223 ust. 1, §§ 230 ust. 1, §§ 242 ust. 1, §§ 244 ust. 1 nr 3 i §§ 52 niemieckiego kodeksu karnego
zażalenia wniesionego przez prokuratora
na postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu
z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt III Kop 85/08
w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsze ściganie osoby przekazanej organom państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania
po wysłuchaniu wniosku prokuratora
na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. oraz art. 607za § 1 k.p.k.
postanawia

I. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wyraża zgodę na dalsze ściganie obywatela polskiego S. K., syna S. i D. z d. O., urodzonego (...) we W. - przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III Kop 85/08 z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na terytorium Republiki Federalnej Niemiec na podstawie europejskiego nakazu aresztowania do dyspozycji Sądu Rejonowego w Monachium celem przeprowadzenia postępowania karnego pod sygn. akt ER III Gs 7060/08 – to jest za przestępstwo kradzieży z włamaniem do mieszkania w jedności czynu z umyślnym uszkodzeniem ciała, określone w §§ 223 ust. 1, §§ 230 ust. 1, §§ 242 ust. 1, §§ 244 ust. 1 nr 3 i §§ 52 niemieckiego kodeksu karnego, popełnione w dniu 30 czerwca 2008 r., objęte postępowaniem o sygn. akt ER V Gs 3230/09 pod warunkiem, że wymieniony ścigany zostanie odesłany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej po prawomocnym zakończeniu postępowania w państwie wydania nakazu.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy w Monachium w sprawie ER III Gs 7060/08 wydał europejski nakaz aresztowania wobec S. K., ściganego za popełnienie przestępstw określonych w §§ 223, §§ 224 ust. 1 nr 2, §§ 263, §§ 255, §§ 250 ust. 1 nr 1 i §§ 52 niemieckiego kodeksu karnego.

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2008 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyraził zgodę na przekazanie wymienionego ściganego z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na terytorium Republiki Federalnej Niemiec do dyspozycji Sądu Rejonowego w Monachium, celem przeprowadzenia postępowania karnego toczącego się pod sygn. akt ER III Gs 7060/08 o wskazane w nakazie czyny, pod warunkiem, że ścigany zostanie odesłany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej po prawomocnym zakończeniu postępowania w państwie wydania owego nakazu.

Przekazanie S. K. z Polski na terytorium Niemiec nastąpiło w dniu 10 marca 2009 r.
W dniu 14 lipca 2009 r. do Sądu Okręgowego we Wrocławiu wpłynął wniosek Naczelnego Starszego Prokuratora przy Sądzie Krajowym Monachium I z dnia 30 maja 2009 r. o wyrażenie zgody na dalsze ściganie S. K., tj. o czyn nieobjęty europejskim nakazem aresztowania z dnia 24 lipca 2008 r., popełniony w dniu 30 czerwca 2008 r., czyli przed przekazaniem ściganego.
Postanowieniem z dnia 27 listopada 2009 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu nie wyraził zgody na dalsze ściganie S. K., przekazanego z Polski na terytorium Niemiec na podstawie europejskiego nakazu ścigania, za przestępstwo kradzieży z włamaniem do mieszkania z jednoczesnym umyślnym uszkodzeniem ciała, określone w §§ 223 ust. 1, §§ 230 ust. 1, §§ 242 ust. 1, §§ 244 ust. 1 nr 3 i §§ 52 niemieckiego kodeksu karnego, popełnione przed dniem przekazania.
Uzasadniając orzeczenie Sąd Okręgowy uznał, że nie zostały spełnione warunki, od wystąpienia których polskie przepisy procedury karnej, zawarte w rozdziale 65a k.p.k., uzależniają dalsze ściganie osoby przekazanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Sąd Okręgowy wskazał, że na przeszkodzie do wyrażenia zgody na dalsze ściganie S. K. stoi wyrażony w art. 607e § 1 k.p.k. zakaz ścigania osoby przekazanej za przestępstwa inne niż te, które stanowiły podstawę przekazania (tzw. zasada specjalności). Sąd I instancji stwierdził też, że nie zachodzi żaden z wyjątków od zasady specjalności, enumeratywnie wymienionych w art. 607e § 3 k.p.k. W szczególności osoba przekazana nie zrzekła się korzystania z owej zasady (art. 607e § 3 pkt 6 i 7 k.p.k.). Sąd pierwszej instancji podniósł również, że nie ma zastosowania wyjątek od zasady specjalności określony w art. 27 ust. 1 decyzji ramowej o e.n.a., zgodnie z którym każde państwo członkowskie może notyfikować Sekretariatowi Generalnemu Rady, że w jego stosunkach z innymi państwami członkowskimi, które wystosowały podobną notyfikację, domniemana jest zgoda na ściganie, skazanie lub zatrzymanie w związku z pozbawieniem wolności lub wykonaniem środka zabezpieczającego za przestępstwo popełnione przed przekazaniem osoby inne niż to, z powodu którego została przekazana, chyba że w przypadku szczególnym wykonujący nakaz organ sądowy stanowi inaczej w swojej decyzji w sprawie przekazania, albowiem władze Polski nie złożyły takiej notyfikacji.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył Prokurator Okręgowy we Wrocławiu zarzucając (dosł. cyt.): „obrazę przepisu art. 607 za § 1 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez uznanie, iż brak jest podstaw prawnych dla wyrażenia zgody na dalsze ściganie S. K., przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie III Kop 85/08 z terytorium Rzeczpospolitej Polskie na terytorium Republiki Federalnej Niemiec do dyspozycji Sądu Rejonowego w Monachium celem przeprowadzenia postępowania karnego pod sygn. akt ER III Gs 7060/08, za przestępstwo kradzieży z włamaniem do mieszkania z jednoczesnym umyślnym uszkodzeniem ciała pokrzywdzonego, określone w paragrafach 223 ustęp 1, 230 ustęp 1, 242 ustęp 1, 244 ustęp 1 numer 2, 52 niemieckiego kodeksu karnego, a popełnione przed dniem przekazania podczas, gdy wyżej przywołany przepis art. 607 za § 1 k.p.k. zgodę taką przewiduje”.

Wskazując na powyższy zarzut skarżący wniósł o (dosł. cyt.) „uchylenie wskazanego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu III Wydział Karny do ponownego rozpoznania”.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć kwestię dopuszczalności zażalenia na postanowienie sądu w przedmiocie wyrażenie zgody na ściganie za czyny popełnione przez osobę przekazaną z Polski do innego państwa członkowskiego UE przed jej przekazaniem (tzw. zgody na dalsze ściganie). Zgodnie bowiem z treścią art. 607za § 1 k.p.k. w postępowaniu w przedmiocie wniosku państwa wydania nakazu o wyrażenie zgody na dalsze ściganie stosuje się odpowiednio przepisy art. 607b, 607p, 607r, 607s § 1 i 2 oraz art. 607z. Przepis ten nie odsyła do art. 607l § 3 k.p.k., który przewiduje zaskarżalność postanowienia w przedmiocie przekazania. Brak odesłania do tego przepisu prowadzić może do wniosku, że na postanowienie w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsze ściganie zażalenie nie przysługuje (tak S. Steinborn (w:) J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Tom II. Komentarz do art. 425-673 k.p.k. Zakamycze 2006 r., którego zdaniem wyraźne wskazanie w art. 607za § 1 k.p.k., jakie przepisy rozdziału 65b k.p.k. stosuje się odpowiednio w postępowaniu dotyczącym wyrażenia zgody na dalsze ściganie lub dalsze przekazanie, uniemożliwia uzupełnianie tej listy o art. 607l § 3 k.p.k.). Jednakże, w ocenie Sądu Apelacyjnego brak odesłania do art. 607l § 3 k.p.k. nie stoi na przeszkodzie do uznania, że na przedmiotowe postanowienie służy zażalenie. Jest tak, ponieważ wykładnia językowa użytego w owym przepisie zwrotu „ w przedmiocie przekazania” prowadzi do wniosku, że zwrot ten obejmuje swym zakresem nie tylko postanowienie pozytywne - o przekazaniu, oraz negatywne - o odmowie przekazania, a nadto postanowienie o odroczeniu przekazania na podstawie art. 607o k.p.k., postanowienie o dopuszczalności przekazania (art. 607y § 1 k.p.k.) i postanowienie o umorzeniu postępowania w przedmiocie europejskiego nakazu aresztowania (art. 607y § 2 k.p.k.), ale także postanowienie w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsze ściganie osoby przekazanej. Zauważyć należy, że w rzeczywistości skutki tego postanowienia w zasadzie nie różnią się od skutków postanowienia o przekazaniu osoby ściganej. Istotą postanowienia o wyrażeniu zgody na dalsze ściganie jest przecież jedynie rozszerzenie zakresu przedmiotowego postanowienia o przekazaniu osoby ściganej o możliwość ścigania jej za inne, nie objęte nakazem przestępstwa, popełnione przez nią przed przekazaniem. Z powyższych względów umieszczenie w art. 607za § 1 k.p.k. odesłania do art. 697l § 3 k.p.k. nie było konieczne (por. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008). Zaakcentować przy tym należy, że odesłanie nastąpiło do przepisów dotyczących warunków wykonania nakazu, nie zaś do przepisów regulujących procedurę orzekania w przedmiocie przekazania, które – ze względów systemowych – należy stosować również do trybu orzekania w przedmiocie wniosku państwa wydania nakazu o wyrażenie zgody na dalsze ściganie osoby przekazanej.

Reasumując, na postanowienie sądu w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsze ściganie osoby przekazanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, wydane w trybie art. 607za § 1 k.p.k., przysługuje zażalenie na podstawie art. 607l § 3 k.p.k.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania zażalenia należy stwierdzić, że zarzut prokuratora jest trafny. Rację ma bowiem autor zażalenia podnosząc, że w niniejszej sprawie istnieją podstawy prawne do wyrażenia zgody na dalsze ściganie S. K., przekazanego z Polski na terytorium Niemiec, o czyny wskazane we wniosku Naczelnego Starszego Prokuratora przy Sądzie Krajowym Monachium I, które nie były objęte europejskim nakazem aresztowania.

Co prawda, w procedurze rozpatrywania wniosku o przekazanie obowiązuje wyrażona w art. 607e § 1 k.p.k. zasada specjalności, to jednak – wbrew stanowisku Sądu Okręgowego – wyłączenie tej zasady (a w konsekwencji możliwość dalszego ścigania) następuje nie tylko w wypadkach określonych w art. 607e § 3 k.p.k. oraz w przypadku dokonania notyfikacji w trybie art. 27 ust. 1 decyzji ramowej o europejskim nakazie aresztowania. Odstępstwem od zasady specjalności jest również przewidziana w art. 607za § 1 k.p.k. instytucja wyrażenia zgody na dalsze ściganie osoby już przekazanej na podstawie nakazu w jego granicach przedmiotowych.

Powołany przepis reguluje tryb rozpoznawania wniosku państwa wydania nakazu o wyrażenie przez polski sąd zgody na ściganie za czyny popełnione przez osobę przekazaną z Polski do innego państwa członkowskiego UE przed przekazaniem i nieobjęte europejskim nakazem aresztowania (tzw. zgoda na dalsze ściganie). Wniosek ten nie jest kolejnym nakazem. Z uwagi na jego funkcję powinien jednak zawierać te same informacje, która umieszcza się w nakazie.

Jak wynika z przepisów, do których odsyła art. 607za § 1 k.p.k., warunkiem wyrażenia zgody na dalsze ściganie w przedmiotowej sprawie jest to, aby:
1. wniosek państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania dotyczył przestępstwa, które może stanowić podstawę wydania nakazu, tj. przestępstwa zagrożonego karą co najmniej roku pozbawienia wolności;
2. brak było podstaw do obligatoryjnej (art. 607p k.p.k.) lub fakultatywnej (art. 607r k.p.k.) odmowy wykonania nakazu;
3. przestępstwo objęte wnioskiem państwa wydania nakazu zostało popełnione przed przekazaniem osoby ściganej (art. 607za § 1 k.p.k.).

Z analizy wniosku państwa wydania nakazu wynika, że zachodzą wskazane wyżej podstawy do uwzględnienia owego wniosku i wyrażenia zgody na dalsze ściganie S. K. o czyn określony w §§ 223 ust. 1, §§ 230 ust. 1, §§ 242 ust. 1, §§ 244 ust. 1 nr 3 i §§ 52 niemieckiego kodeksu karnego, który nie był objęty europejskim nakazem aresztowania z dnia 24 lipca 2008 r., a popełniony w dniu 30 czerwca 2008 r., czyli przed przekazaniem wymienionego ściganego – na co trafnie zwraca uwagę autor zażalenia.

Jak już wyżej zaznaczono fakt, iż S. K. nie zrzekł się korzystania z zasady specjalności nie stanowi przeszkody do wyrażenia zgody na dalsze ściganie. W takiej bowiem sytuacji wystarczająca jest zgoda sądu państwa wydania, przy istnieniu wskazanych wyżej okoliczności warunkujących decyzję pozytywną. Celem instytucji zgody na dalsze ściganie jest bowiem stworzenie możliwości ścigania osoby już przekazanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania o przestępstwa nie objęte (z różnych przyczyn) nakazem, a popełnione przez nią przed przekazaniem. W przeciwnym wypadku ściganie przekazanego o te czyny wiązałoby się z koniecznością wydania kolejnego nakazu i wszczynania procedury przekazania.
Zgoda przekazanego byłaby konieczna wówczas, gdyby wniosek państwa wydania nakazu dotyczył wyrażenia zgody na wykonanie wobec niego nieobjętej nakazem kary pozbawienia wolności albo środka polegającego na pozbawieniu wolności (art. 607s § 1 k.p.k.).

Wyrażając zgodę Sąd Apelacyjny uczynił jednocześnie zastrzeżenie, że S. K. zostanie odesłany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej po prawomocnym zakończeniu postępowania w państwie wydania nakazu. Zgodnie bowiem z art. 607t § 1 k.p.k. jeżeli nakaz został wydany w celu ścigania osoby, która jest obywatelem polskim albo korzysta w Rzeczypospolitej Polskiej z prawa azylu, przekazanie może nastąpić pod warunkiem, że osoba ta będzie odesłana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po prawomocnym zakończeniu postępowania w państwie wydania nakazu europejskiego. Co prawda, art. 607za § 1 k.p.k. nie wymienia art. 607t k.p.k. wśród enumeratywnie wskazanych przepisów znajdujących odpowiednie zastosowanie w procedurze orzekania w przedmiocie wniosku o wyrażenie zgody na dalsze ściganie, to jednak – jak już wcześniej zaznaczono – przepisy dotyczące procedury orzekania w przedmiocie przekazania stosuje się tu bez potrzeby takiego odesłania. Zauważyć też należy, że skoro wniosek o wyrażenie zgody na dalsze ściganie osoby przekazanej stanowi jedynie rozszerzenie zakresu przedmiotowego nakazu, to zawarte w postanowieniu o przekazaniu zastrzeżenie odnosi się również do czynów objętych przedmiotowym wnioskiem. Niemniej jednak, z uwagi na gwarancyjny charakter owego zastrzeżenia oraz rozstrzyganie o wniosku w odrębnej decyzji procesowej, stanowiącej podstawę do dalszego ścigania, zasadne jest powtórzenie go w niniejszym postanowieniu.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności faktyczne sprawy oraz obowiązujący stan prawny orzeczono, jak na wstępie.