Wyrok z dnia 2018-04-06 sygn. II SA/Rz 1218/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Magdalena Józefczyk Sędziowie WSA Krystyna Józefczyk /spr./ WSA Maciej Kobak Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi J. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] września 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na rzecz adwokata M. W. wynagrodzenie w kwocie 295 zł 20/100 /słownie: dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy/ tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym: tytułem wynagrodzenia kwotę 240 zł /słownie: dwieście czterdzieści złotych/ i tytułem 23 % podatku VAT kwotę 55 zł 20/100 /słownie: pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy/.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi J.W. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego, dalej "Kolegium", z dnia [...] września 2017 r., nr [...], w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego.

Decyzją z dnia [...] maja 2017 r., nr [...], Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej działający z upoważnienia Prezydenta Miasta [...] odmówił przyznania J.W. zasiłku celowego z przeznaczeniem na zakup żywności i leków.

Na podstawie wywiadu środowiskowego oraz załączonych dokumentów ustalono, że wnioskodawca mieszka wspólnie z częściowo ubezwłasnowolnioną matką E.W., jest jej kuratorem i ma przez to prawo do dysponowania i zarządzania jej dochodami. Zajmuje się on również wspólnie z matką załatwianiem spraw życia codziennego, tj. praniem, sprzątaniem, przygotowywaniem posiłków. Zatem wbrew temu co oświadczył, prowadzi z matką wspólne gospodarstwo domowe, odpowiadające desygnatom tego pojęcia wskazanym w powołanych w uzasadnieniu decyzji wyrokach sądowych. Zgodnie z ich treścią dla uznania prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego wymagana jest wzajemna i ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, pozostawanie na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo prowadzi, a sytuacja ta musi mieć charakter stały. W takim stanie faktycznym łączny dochód osiągany w gospodarstwie domowym wnioskodawcy wynosi 2131,01 zł, podczas gdy kryterium dochodowe pozwalające na przyznanie zasiłku celowego wynosi w gospodarstwie dwuosobowym 1028,00 zł. Wobec przekroczenia tej kwoty brak jest podstaw do przyznania zasiłku celowego.

Odwołanie od tej decyzji złożył z zachowaniem ustawowego terminu J.W., który wskazał na swoją trudną sytuację życiową, zdrowotną oraz materialną, wnosząc o przyznanie wnioskowanego świadczenia oraz kwestionując ustalenia organu w zakresie uznania, że prowadzi odrębne wobec matki gospodarstwa domowe.

Kolegium opisaną na wstępie decyzją działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm., dalej "k.p.a.") oraz art. 39 ust 1 i 2 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r., poz. 930 ze zm., dalej "u.p.s.").

Zgodnie z treścią art. 39 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 u.p.s. w obecnym stanie prawnym kryterium dochodowe na osobę w rodzinie, które warunkuje możliwość przyznania tego typu świadczenia wynosi 514 zł.

Organ odwoławczy podzielił ustalenia i ich oceną prawną dokonaną przez Organ I instancji. Z przeprowadzonego na potrzeby niniejszego postępowania administracyjnego wywiadu środowiskowego wynika, że J.W. mieszka wspólnie z częściowo ubezwłasnowolnioną matką E.W. Jako jej kurator ma prawo do dysponowania jej dochodami. Dokłada się do opłat mieszkaniowych w kwocie 280,00 zł miesięcznie i zajmuje się załatwianiem spraw życia codziennego takich jak pranie, sprzątanie, czy przyrządzanie posiłków. Wobec powyższego trudno jest uznać, iż prowadzi on odrębne gospodarstwo domowe. Łączny miesięczny dochód w gospodarstwie domowym wynosi 2. 131, 01 zł, podczas kiedy kryterium dochodowe warunkujące przyznanie pomocy w formie zasiłku celowego wynosi obecnie w konkretnym przypadku 1. 028, 00 zł, a zatem decyzja Organu I instancji jest prawidłowa i winna zostać utrzymana w mocy.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie J.W. nie zgodził się z decyzją Kolegium. Wyjaśnił, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z matką, ale gospodaruje oddzielnie, mimo zamieszkiwania pod jednym adresem. Nie ma znaczenia w tej kwestii fakt, że jest opiekunem prawnym matki i pomaga jej w czynnościach domowych. Matka sama robi zakupy i sprząta. Nie rozumie dlaczego wstrzymano mu wypłatę zasiłku stałego i celowego od 25 maja 2017r., chociaż orzeczenie o stopniu niepełnosprawności miał do dnia 31 stycznia 2018 r.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Sąd administracyjny rozpoznając skargę bada zgodność rozstrzygnięcia organu administracji publicznej z przepisami prawa zarówno materialnego jak i procesowego.

Sąd może uwzględnić skargę tylko wówczas gdy dopatrzy się naruszenia prawa procesowego lub materialnego w stopniu przewidzianym w art. 145 1 P.p.s.a.

Rozpoznając skargę sąd nie jest związany jej zarzutami ani powołaną podstawą prawną – art. 134 P.p.s.a.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustalenia stanu faktycznego nie budzą wątpliwości i sprawa nadaje się do wyrokowania.

Na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego ustalono, że J. W. jest kuratorem częściowo ubezwłasnowolnionej matki E., mieszkają razem. Ze względu na stan zdrowia matki i jej nieporadność do skarżącego należy załatwianie wszystkich spraw życia codziennego jak pranie, sprzątani, gotowanie. Prawidłowo przyjęły organy, iż skarżący wraz z matką prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

Za takim rozumieniem pojęcia "wspólne gospodarstwo domowe" przemawia również fakt, iż pomiędzy nimi jest ścisła współpraca w załatwianiu spraw codziennych związanych z prowadzeniem domu, która to ma charakter stały a nie doraźny. Skarżący otrzymywał świadczenia z pomocy społecznej wcześniej, obecnie ubiega się o przyznanie mu zasiłku celowego na zakup lekarstw i żywności. Łączny dochód ich wspólnego gospodarstwa domowego wynosi 2131 zł, podczas gdy kryterium dochodowe dla takiej rodziny wynosi 1028 zł. W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy.

Zdaniem Sądu orzekającego w sprawie podstawowym elementem wskazującym, iż osoba prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe jest fakt, że posiada ona własne dochody, które pozwalają jej na utrzymanie się. Skarżący nie ma własnych, stałych dochodów, wobec tego zasadnym jest przyjęcie, iż to on dysponuje świadczeniami pieniężnymi matki.

Wobec przekroczenia kryterium dochodowego zasadnie organy odmówiły przyznania zasiłku celowego na zakup żywności i lekarstw.

Zgodnie z art. 41 ustawy o pomocy społecznej w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego w przypadkach szczególnie uzasadnionych może być przyznany specjalny zasiłek celowy.

Wprawdzie nie ma ustawowej definicji tego pojęcia lecz jego wykładnia językowa pozwala przyjąć, iż muszą to być okoliczności odbiegające od sytuacji osób ubiegających się o taki zasiłek.

Sytuacja dwuosobowej rodziny skarżącego nie pozwala na określenie jego przypadku jako "szczególnie uzasadniony".

Zarzuty odwołania oraz skargi sprowadzają się do kwestionowania ustaleń organu, iż prowadzi z matką wspólne gospodarstwo domowe. Sąd nie podziela tego zarzutu skargi. To dochody – w zdecydowanej większości matki – pozwalają im utrzymywać i prowadzić dom. Poza tym zasiłki z pomocy społecznej nie mogą mieć charakteru stałego, a o to też ma pretensje skarżący, twierdząc iż przyznana mu uprzednio pomoc została wstrzymana. Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są wielu osobom na terenie gminy, mają one charakter uznaniowy. To oznacza, że to od organu zależy ocena potrzeb ludzi biednych. Zdaniem Sądu uzasadnienie rozstrzygnięcia organu odwoławczego nie spełnia wymogów decyzji uznaniowej lecz decyzja organu I instancji w sposób prawidłowy uzasadnia swoje rozstrzygnięcie. Naruszenie przepisów procesowych może skutkować uwzględnieniem skargi tylko wówczas gdy to "ma istotny wpływ na wynik postępowania", a tego nie da się zarzucić. Wobec tego właściwym jest rozstrzygnięcie organów obu instancji.

Z tych względów na podstawie art. 151 P.p.s.a. Sąd skargę oddalił.