Wyrok z dnia 2018-05-17 sygn. III SA/Kr 200/18
Numer BOS: 506390
Data orzeczenia: 2018-05-17
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Janusz Bociąga (sprawozdawca, przewodniczący)
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Dodatkowa umowa cywilnoprawna (zlecenia o dzieło) zawarta z własnym pracownikiem
- Obowiązki pracodawcy w związku z wypadkiem przy pracy
Zobacz także: Postanowienie
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Kasprzycki Sędziowie WSA Janusz Bociąga (spr.) WSA Maria Zawadzka Protokolant Aleksandra Grabiec po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2018 r. sprawy ze skargi A Sp. z o.o. w G na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia 23 stycznia 2018 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy oraz sporządzenia instrukcji bhp skargę oddala.
Uzasadnienie
Inspektor Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w dniu 27 grudnia 2017 r. nr rej. [...] na podstawie art. 11 pkt 1, 6, 6a w związku z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2017 r. poz. 786, z późn. zm.), po przeprowadzeniu kontroli w obiekcie spółki A Sp.z.o.o. w dniach 15,17,23,24,28,29.11; 1,6,7,11.12.2017 r. nakazał:
1. Ustalić okoliczności i przyczyny wypadku p. R. L. zaistniałego w spółce w dn. 10.10.2017 r. stosując procedury obowiązujące przy badaniu wypadków przy pracy pracowników.
Termin wykonania: 15.01.2018r, podstawa prawna:
art. 11 pkt 6 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2017r. poz. 786 ze zmianami z 2017r. poz. 962),
art. 234 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016r. poz. 1666 ze zmianami oraz z 2017r. Dz.U. poz. 962),
§ 9 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. NR 105, poz. 870),
2. Ustalić pisemne instrukcje określające zasady bezpiecznej eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych w obiektach spółki w G i w B, dla których jest ona prowadzącą ich eksploatację.
Termin wykonania: 28.02.2018 r., podstawa prawna:
art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2017r. poz. 786 ze zmianami z 2017r. poz. 962),
art. 2374 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016r. poz. 1666 ze zmianami oraz z 2017r. Dz.U. poz. 962),
§ 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 492),
3. Poddać przeszkoleniu okresowemu pod względem bhp pracowników spółki p. P. D., J. K. i B. W. realizujących czynności eksploatacyjne przy urządzeniach i instalacjach El.-energetycznych w obiekcie spółki w G.
Termin wykonania: 31.01.2018 r., podstawa prawna:
art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2017r. poz. 786 ze zmianami z 2017r. poz. 962), - art. 2373 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016r. poz. 1666 ze zmianami oraz z 2017r. Dz.U. poz. 962),
§ 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zmianami oraz z 2007 r. Nr 196, poz. 1420),
4. Ustalić pisemną instrukcją udostępnioną pracownikom do stałego przestrzegania procedury obowiązujące przy bezpiecznym wykonywaniu prac budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych kwalifikowanych do szczególnie niebezpiecznych, realizowanych bez wstrzymania ruchu zakładu lub też jego części.
Termin wykonania: 31.01.2018 r., podstawa prawna:
art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2017r. poz. 786 ze zmianami z 2017r. poz. 962),
art. 2374 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016r. poz. 1666 ze zmianami oraz z 2017r. Dz.U. poz. 962),
§ , § 44 ust. 1p. 1 i 81 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zmianami oraz z 2011 r. Nr 173, poz. 1034).
A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G działając przez pełnomocnika wniosła odwołanie od nakazu Inspektora Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy z dnia 27 grudnia 2017 r., którą zaskarżyła w części tj. w zakresie jej pkt 1 oraz pkt 4. Spółka zarzuciła naruszenie:
1/ art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 107 § 1 K.p.a. w zw. z art. 12 PIPU, poprzez nie podjęcie wszelkich niezbędnych czynności zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i brak przeprowadzenia przez Organ analizy charakteru stosunku prawnego łączącego R. L. ze Spółką, w ramach którego wykonywał on prace w trakcie których uległ w dniu 10.10.2017r. wypadkowi - co skutkowało wadliwym przyjęciem, iż prace te wykonywane były przezeń w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy, nie zaś w ramach odrębnej umowy cywilnoprawnej;
2/ art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 107 § 1 w zw. z § 3 K.p.a. w zw. z art. 12 PIPU, poprzez dokonanie wybiórczej i jednostronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, że prace wykonywane przez R. L., w trakcie których uległ on wypadkowi w dniu 10.10.2017r., wykonywane były przezeń w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy, nie zaś w ramach odrębnej umowy cywilnoprawnej;
3/ art. 11 pkt 6 PIPU, poprzez nakazanie Spółce ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku R. L., który miał miejsce w dniu 10.10.2017r., "stosując procedury obowiązujące przy badaniu wypadków przy pracy pracowników" - w sytuacji, w której do wynikających z art. 11 pkt 6 PIPU kompetencji organów Państwowej Inspekcji Pracy nie należy nakazywanie stosowania przez kontrolowane podmioty procedur stosowanych przy badaniu okoliczności i przyczyn wypadków;
4/ art. 234 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzez wadliwe uznanie iż wypadek R. L., który miał miejsce w dniu 10.10.2017r., był "wypadkiem przy pracy";
5/ art. 22 § 1 kodeksu pracy, poprzez jego wadliwą wykładnie i uznanie, iż czynności przy wykonywaniu których R. L. uległ wypadkowi, realizowane były przezeń w ramach obowiązków pracowniczych i w ramach stosunku pracy;
6/ art. 2374 § 2 kodeksu pracy, poprzez jego wadliwe zastosowanie i uznanie, że Spółka ma obowiązek ustalenia pisemnej instrukcji obejmującej procedury obowiązujące przy bezpiecznym wykonywaniu prac budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych, realizowanych bez wstrzymywania ruchu zakładu lub jego części - w sytuacji, w której pracownicy Spółki nie wykonują takich rodzajów prac;
7/ § 44 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez jego wadliwe zastosowanie i wskazanie go jako podstawy dla obowiązku sporządzenia przez Spółkę pisemnej instrukcji obejmującej procedury obowiązujące przy bezpiecznym wykonywaniu prac budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych.
Mając na uwadze powyższe Spółka wniosła o uchylenie nakazu w zaskarżonym zakresie.
Okręgowy Inspektorat Pracy w decyzji z dnia 23 stycznia 2018 r. nr rej. [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. i art. 19 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy utrzymał w mocy zaskarżone decyzje nr [...] i nr [...] nakazu z dnia 27.12.2017 r.
W treści uzasadnienia organ II instancji podał, że w związku z wypadkiem śmiertelnym, jakiemu uległ pracownik R. L., wykonujący prace montażowe w obiekcie Spółki w dniu 10.10.2017 r., przeprowadzono czynności kontrolne zakończone sporządzeniem protokołu kontroli z dnia 27.12.2017 r. nr rej. [...], którego podpisania odmówili Członkowie Zarządu Spółki. W czasie kontroli bezspornie ustalono, na podstawie zbieżnych zeznań świadków: R. P., A. C., J. S., D. K. i P. G., że:
• R. L. był pracownikiem Spółki i w momencie wypadku wykonywał prace montażowe na wysokości ok. 6 m, w pomieszczeniu produkcyjnym kontrolowanego, w warunkach bez wstrzymania pracy części zakładu pracy,
• Spółka nie dysponowała instrukcją bhp regulującą zasady bezpiecznego wykonywania prac montażowych w warunkach braku wstrzymania ruchu zakładu lub jego części.
Zdaniem Zarządu Spółki, w momencie wypadku R. L. realizował zadania montażowe nie w charakterze pracownika, ale jako zleceniobiorca, na podstawie zawartej w tej sprawie ustnej umowy cywilno-prawnej.
Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego inspektor pracy w decyzji nr [...] zobowiązał Spółkę do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy R. L., gdyż Spółka nie sporządziła takiego dokumentu, lecz wypełniła kartę wypadku stosowaną dla zdarzenia zaistniałego w ramach umowy cywilno-prawnej oraz w decyzji nr [...] zobowiązał do sporządzenia instrukcji regulującej bezpieczne wykonywanie prac o charakterze niebezpiecznym w warunkach braku wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części. W odwołaniu od tych decyzji strona nie kwestionuje samej poprawności materialno-prawnej wydanego nakazu, ale dowodzi, że stan faktyczny sprawy wykluczał wydanie tej treści decyzji. Obowiązek sporządzania instrukcji regulującej bezpieczne wykonywanie prac montażowych w warunkach braku wstrzymania ruchu zakładu lub jego części, dotyczy każdej wykonywanej na terenie zakładu pracy najemnej, a nie tylko czynności realizowanych przez pracowników. Wynika to wprost z art. 304 § 1 w związku z art. 207 § 2 i art. 2574 § 2 kodeksu pracy.
Prace montażowe wykonywane przez zmarłego pracownika w warunkach braku wstrzymania ruchu części zakładu pracy należy do tego zakwalifikować do prac szczególnie niebezpiecznych w rozumieniu §§ 80-82, rozdziału 6, działu IV rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp. Biorąc to pod uwagę zaskarżona decyzja nr [...] nakazu z dnia 27.12.2017 r. jest w pełni uzasadniona tak faktycznie, jak i prawnie.
Twierdzenie odwołującego, iż zmarły pracownik R. L. wykonywał prace montażowe na podstawie umowy cywilno-prawnej nie zostało poparte żadnymi logicznymi i prawniczymi argumentami. Nie można się także zgodzić z jednostronnymi argumentami Spółki podyktowanymi w świetle doświadczenia życiowego, zapewne chęcią obrony przed odpowiedzialnością za zaistniały wypadek, tym bardziej, że tych twierdzeń nie może potwierdzić druga strona kontraktu. W świetle obowiązującego prawa nie można się zgodzić, że pracownikowi nie wolno zlecić wykonywania prac wykraczających poza jego zakres zadań i treść umowy o pracę. Twierdzenie to nie jest prawdziwe, gdyż taką możliwość przewiduje art. 42 § 4 Kodeksu pracy. Nie jest oczywiście wykluczone wykonywanie przez operatora urządzeń, prac montażowych na rzecz swojego pracodawcy, na podstawie odrębnej umowy cywilno-prawnej. Ale taka umowa musiałaby zawierać szereg postanowień regulujących kwestie zapewnienia bezpieczeństwa w toku wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, w tym określenie, kto nad tymi pracami sprawuje nadzór, co nie miało miejsca i nawet takiej umowy na piśmie nie sporządzono. Należy pamiętać, że w myśl art. 207 § 1 K.p., to pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan warunków pracy w zakładzie pracy, bez względu na charakter umowny realizowanej w zakładzie pracy najemnej. Inspektor pracy słusznie uznał, że podmiot zatrudniający nie udowodnił faktu rzeczywistego zawarcia z własnym pracownikiem umowy cywilno-prawnej, co z racji podstawowego charakteru zatrudnienia R. L., czyni domniemanie stosunku pracy w pełni uzasadnione. Sporządzenie protokołu powypadkowego w trybie przepisów regulujących pracownicze wypadki przy pracy nie wyklucza możliwości nieuznania przedmiotowego wypadku za wypadek przy pracy. W takim jednak przypadku Spółka musi szczegółowo uzasadnić powód, dla którego przedmiotowego zdarzenia nie uznaje za wypadek przy pracy. Sam fakt istnienia zatwierdzonego protokołu powypadkowego otwiera wdowie po zmarłym możliwość dochodzenia roszczeń na drodze postępowania przed Sądem Pracy. Karta wypadku, którą Spółka sporządziła zmusza do dochodzenia znacznie bardziej kosztownych roszczeń cywilno-prawnych.
Z powyższą decyzją nie zgodziła się strona skarżąca i wnosząc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, powtórzyła w jej treści argumentację przedstawioną w odwołaniu od decyzji organu I instancji.
W odpowiedzi na skargę Okręgowy Inspektor Pracy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, zważył co następujące:
Skarga wniesiona w niniejszej sprawie jest niezasadna.
Istota sądowej kontroli administracji publicznej sprowadza się do ustalenia czy w określonym przypadku, jej organy dopuściły się kwalifikowanych naruszeń prawa. Sąd administracyjny sprawuje swą kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej – art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Zakres tej kontroli wyznacza przepis art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.; zwana dalej P.p.s.a.).
Należy dodać, że Sąd rozstrzyga w granicach sprawy nie będąc przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Natomiast w myśl art. 135 P.p.s.a. Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia. Na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. Sąd uwzględniając skargę uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja Okręgowego Inspektora Pracy z dnia 23 stycznia 2018 r. nr [...] wydana w przedmiocie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy oraz sporządzenia instrukcji bhp.
Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2015 r., poz. 640 ze zm., dalej: "ustawa o P.I.P"), ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r, poz. 1666 ze zm., dalej: "Kodeks pracy") oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
Definicja ustawowa wypadku przy pracy jest zawarta w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jednocześnie zauważyć należy, iż art. 3 ust. 2 i 3 powołanej ustawy określa również przypadki, w których wypadek lub zdarzenie z udziałem pracownika traktuje się na równi z wypadkiem przy pracy. W kontekście normatywnym wypadki wymienione w art. 3 ust. 2 oraz w ust. 3 tej ustawy są zatem także uznawane za wypadki przy pracy, gdyż są traktowane jako wypadki zrównane z wypadkiem przy pracy.
Sąd wskazuje, że przepis art. 234 § 1 Kodeksu pracy stanowi, że w razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.
Z kolei w świetle wydanego na podstawie art. 237 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu pracy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Co istotne, po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza - nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku - protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zwany protokołem powypadkowym (§ 9 ust. 1 powołanego rozporządzenia). Należy mieć ponadto na uwadze, że stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia (§ 12 ust. 1 cytowanego rozporządzenia).
Postępowanie w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy odbywa się wedle sposobu i trybu postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy oraz składu zespołu powypadkowego wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870), wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 237 § 1 pkt 1 i 2 K.p. i kończy się zatwierdzeniem protokołu powypadkowego przez pracodawcę (§ 13 ust. 1 rozporządzenia). Ostatecznie uznanie bądź nieuznanie konkretnego zdarzenia za wypadek przy pracy, czy wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy w protokole powypadkowym jest wyrazem stanowiska pracodawcy. Nieuznanie zdarzenia za wypadek przy pracy powinno być szczegółowo uzasadnione, ze wskazaniem dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia (§ 12 ust. 1 powołanego rozporządzenia z dnia 1 lipca 2009 r.). Ponadto z § 11 ust. 4 omawianego rozporządzenia wynika, że zespół powypadkowy zapoznaje z treścią protokołu powypadkowego członków rodziny zmarłego pracownika, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy oraz poucza ich o prawie zgłaszania uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym.
W ocenie Sądu organy prawidłowo uznały, że w sprawie wystąpiły okoliczności uzasadniające, że zdarzenie należy uznać za wypadek przy pracy. Zdaniem skarżącej Spółki R. L. realizował zadania montażowe na podstawie ustnej umowy cywilno - prawnej. Z dokumentów wynika, że R. L. był zatrudniony od dnia 10.07.2006 r. na czas nieokreślony na stanowisku operator urządzeń elektromechanicznych, a wykonywana praca związana z zadaniami montażowymi na wysokości była wykonywana w zakładzie pracodawcy. Zdaniem Sądu czynności które wykonywał R. L., tj. zadania montażowe na wysokości 6 m. były wykonywane w ramach stosunku pracy ponieważ o takiej możliwości stanowi art. 42 § 4 k.p. Zgodnie z powołanym przepisem wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. W kontekście omawianej sprawy był to przypadek uzasadniony potrzebami pracodawcy ponieważ dotyczył wymiany płyt miękkich na płyty twarde w zakładzie pracodawcy, tj. wewnątrz hali produkcyjnej. Zdaniem Sądu praca nie powodowała obniżenia wynagrodzenia, czwórka pracowników, tj. J. S., A. C., R. L. i D. K. za wykonanie tego zadanie mieli dodatkowo uzyskać razem 4000 zł netto. Wskazana praca odpowiadała kwalifikacjom pracownika ponieważ R. L. posiadał zaświadczenie o możliwości pracy na wysokości powyżej trzech metrów i był niejednokrotnie zapoznany z zagrożeniami i ryzykiem zawodowym oraz stanowiskowymi instrukcjami bhp, w tym wykazem prac szczególnie niebezpiecznych. Należy także podkreślić, że strona skarżąca nie przedłożyła umowy pisemnej na okoliczność nawiązania stosunku cywilnoprawnego, przewidującego wykonywanie na wysokości prac montażowych na terenie zakładu. Oczywiście pracodawca może zawrzeć umowę cywilnoprawną z własnym pracownikiem tylko na pracę innego rodzaju niż ta, którą wykonuje on na podstawie umowy o pracę. Orzecznictwo sądów pracy konsekwentnie wskazuje, że dodatkowa umowa cywilnoprawna (umowa zlecenia, umowa o dzieło) zawarta z własnym pracownikiem powinna dotyczyć innych rodzajowo czynności niż te, które pracownik wykonuje w ramach umowy o pracę. Wskazał na to m.in. Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 17 sierpnia 2006 r. (III APa 24/06, OSA 2007/7/12). Niemniej jednak, zdaniem Sądu, przy braku pisemnej umowy cywilnoprawnej z R. L. oraz innymi pracownikami, należy uznać, że pracodawca powierzył pracownikowi inną pracę niż określona w umowie o pracę w myśl art. 42 § 4 k.p. Należy wskazać, że prace montażowe wykonywane przez R. L. w warunkach braku wstrzymania ruchu części zakładu pracy należy zakwalifikować do prac szczególnie niebezpiecznych w rozumieniu § 80 – 82 rozdziału 6 rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. Należy stwierdzić, że odrębna umowa cywilno – prawna, gdyby taka była to powinna zawierać szereg postanowień regulujących kwestie zapewnienia bezpieczeństwa w toku wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, w tym określenie kto nad tymi pracami sprawuje nadzór, co nie miało miejsca, ponieważ takiej umowy nie sporządzono. Pracownicy wykonywali pracę w ramach swojego zatrudnienia, w ramach tego samego nadzoru, tyle że była to praca dodatkowa i dodatkowo wynagradzana. Żaden z pracowników nie potwierdził faktu zawarcia dodatkowych umów. Należy podkreślić, że zawieranie umów zlecenia ze swoimi pracownikami powinno być traktowane w kategoriach wyjątku ponieważ istnieje ryzyko obejścia przepisów o czasie pracy i wynagrodzenia za pracę. Istotne znaczenie ma też fakt możliwości dochodzenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych, które inaczej się kształtują w razie wypadku przy pracy, a wypadku przy wykonywaniu zlecenia. Dlatego też koniecznym jest przeprowadzenie postępowania powypadkowego na podstawie przepisów wykonawczych do art. 237 § 4 k.p. w zw. z art. 234 § 1 k.p. i zakończenie tego postępowania sporządzeniem protokołu powypadkowego, a nie kartą wypadku.
Co do instrukcji BHP przywołać należy przepis art. 2374 § 2 k.p. zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy. Spółka nie dysponowała instrukcją bhp regulującą zasady bezpieczeństwa wykonywania prac montażowych w warunkach braku wstrzymania ruchu zakładu lub jego części. Zatem całkowicie zasadnie organ II instancji zakazał spółce ustalić pisemną instrukcję w celu udostępnienia pracownikom do stałego przestrzegania procedury obowiązującej przy bezpiecznym wykonywaniu prac budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych kwalifikowanych do szczególnie niebezpiecznych realizowanych bez wstrzymania ruchu zakładu lub jego części.
W rozpoznawanej sprawie Sąd nie stwierdził naruszenia przepisów postępowania, które uzasadniałoby uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia. Wbrew zarzutom podniesionym w skardze w sprawie nie doszło także do naruszenia przepisów prawa materialnego.
W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 151 P.p.s.a. oddalił skargę
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).