Postanowienie z dnia 2017-04-24 sygn. I ACa 1315/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I ACa 1315/16

POSTANOWIENIE

Dnia 24 kwietnia 2017 roku

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SA Tomasz Szabelski

Sędziowie: SA Dorota Ochalska – Gola (spr.) SO (del.) Jarosław Pejta

Protokolant: stażysta Paulina Działońska

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2017 roku w Łodzi na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. przeciwko B. Bulgaria AD z siedzibą w P. (Bułgaria) o zapłatę na skutek apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 14 lipca 2016 roku, sygn. akt X GC 85/15

postanawia:

1. uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić sprzeciw B. Bulgaria AD z siedzibą w P. (Bułgaria) z dnia 13 sierpnia 2014 r. od europejskiego nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 8 maja 2014 r. w sprawie sygn. akt X GNc 56/14;
2. zasądzić od B. Bulgaria AD z siedzibą w P. (Bułgaria) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. kwotę 13.012 (trzynaście tysięcy dwanaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje;
3. pobrać od pozwanego B. Bulgaria AD z siedzibą w P. (Bułgaria) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 2.686,30 (dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt sześć i 30/100) zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 16 stycznia 2014 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. wniosła o wydanie europejskiego nakazu zapłaty i zasądzenie od B. Bulgaria Spółki Akcyjnej z (...) w P. (Bułgaria) kwoty 19.262,16 euro oraz kosztów procesu (pozew k 3-4 akt). W dniu 8 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie sygn. X GNc 56/14 wydał europejski nakaz zapłaty, którym zobowiązał B. Bulgaria Spółkę Akcyjną z (...) w P. (Bułgaria) do zapłaty na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. kwoty 19.262,16 euro oraz kosztów postępowania w wysokości 4.620 zł, na które złożyła się opłata sądowa od pozwu i wynagrodzenie pełnomocnika w tym postępowaniu odrębnym (europejski nakaz zapłaty k 36-37).

Odpis europejskiego nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu oraz stosownymi pouczeniami został doręczony i pokwitowany w imieniu strony pozwanej w dniu 29 maja 2014 r. Zwrotne poświadczenie odbioru opatrzone jest pieczęcią bułgarskiej placówki pocztowej potwierdzającej doręczenie i zwracającej potwierdzenie odbioru - obie z datą 30 maja 2014 r. (zwrotne poświadczenie odbioru k 45).

W dniu 1 lipca 2014 r. strona pozwana złożyła sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty ( sprzeciw k 47). Postanowieniem z dnia 23 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łodzi odrzucił powyższy sprzeciw jako złożony po terminie, przyjmując, że 30 - dniowy termin dla wniesienia sprzeciwu, określony w art. 16 ust. 2 Rozporządzenia (WE) NR 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, upłynął z dniem 30 czerwca 2014 r. ( postanowienie k 69).

W dniu 13 sierpnia 2014 r. strona pozwana złożyła zażalenie na powyższe postanowienie, domagając się jego uchylenia w całości ( zażalenie k 74 i nast. ). W tym samym dniu B. Bulgaria Spółka Akcyjna z (...) w P. (Bułgaria), reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, powołując się na przepis art. 168 k.p.c. wniosła także o przywrócenie terminu dla złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty z dnia 8 maja 2014 r. w sprawie Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. X GNc 56/17 i ponownie złożyła sprzeciw.

W uzasadnieniu tego wniosku wskazała, że przesyłka zawierająca odpis europejskiego nakazu zapłaty została odebrana na poczcie przez D. K., który w dacie odbioru nie był już pracownikiem pozwanej, bowiem umowa o pracę została z nim rozwiązana ze skutkiem od dnia 26 maja 2014 r. D. K. przekazał przesyłkę pozwanej Spółce w dniu 2 czerwca 2014 r. , podając jej nieprawdziwą informację, że pismo odebrał z poczty w tej samej dacie. Dopiero po otrzymaniu postanowienia o odrzuceniu sprzeciwu strona pozwana ustaliła, że faktycznie przesyłka została odebrana wcześniej (wniosek k 84 -85). W piśmie procesowym z dnia 1 września 2014 r. powód zwrócił uwagę na niedopuszczalność wniosku pozwanej Spółki złożonego w trybie art. 168 k.p.c. i na autonomiczną regulację zawartą w art. 20 Rozporządzenia (WE) NR 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. Niezależnie od powyższego zwrócił uwagę, że w podanych przez stronę pozwaną okolicznościach trudno upatrywać braku jej winy w uchybieniu terminu dla złożenia sprzeciwu, skoro dopuściła do odbioru przesyłki na poczcie przez osobę, jak twierdzi, nieuprawnioną. Świadczy to o tym, że owa osoba nieuprawniona uzyskała wcześniej dostęp do awiza skierowanego do pozwanej Spółki (pismo powoda k 114 -115).

Postanowieniem z dnia 25 listopada 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi na posiedzeniu niejawnym przywrócił pozwanej termin do złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty tego Sądu z dnia 8 maja 2014 r. Powyższe orzeczenie nie zawiera uzasadnienia (postanowienie k 131). W dniu 13 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi umorzył postępowanie wywołane zażaleniem B. Bulgaria Spółki Akcyjnej z (...) w P. (Bułgaria) na postanowienie tego Sądu z dnia 23 lipca 2014 r. o odrzuceniu sprzeciwu z dnia 1 lipca 2014 r. od europejskiego nakazu zapłaty (postanowienie k 142). Po nadaniu biegu sprzeciwowi od europejskiego nakazu zapłaty wniesionemu przez stronę pozwaną w dniu 13 sierpnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 lipca 2016 r. oddalił powództwo, zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. na rzecz B. Bulgaria Spółki Akcyjnej z (...) w P. (Bułgaria) kwotę 4.929,85 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 2.686,30 zł tytułem zwrotu wydatków ( wyrok k 624).

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w całości i domagając się na podstawie art. 380 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. kontroli niezaskarżalnego postanowienia o przywróceniu pozwanemu terminu do wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty.

Apelujący zarzucił Sądowi pierwszej instancji m.in. nieważność postępowania - na podstawie art. 379 pkt 3 k.p.c. wobec rozpoznania sprawy pomimo uprawomocnienia się europejskiego nakazu zapłaty oraz niedopuszczalność i jednocześnie bezzasadność przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty, wobec czego dalsze procedowanie w niniejszej sprawie było procedowaniem w sprawie prawomocnie osądzonej, do czego doszło wskutek naruszenia art. 20 ust. 1 i 2 Rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. (Dz.U. UE L 2006.399.1 ze zm.) oraz art. 168 § 1 k.p.c. i art. 50520 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. poprzez błędne zastosowanie tych przepisów, a także przez niezastosowanie art. 171 k.p.c. w związku z art. 26 powołanego Rozporządzenia względnie niezastosowanie art. 20 ust. 3 Rozporządzenie nr 1896/2006 w związku z art. 50520 § 3 k.p.c., a także niezastosowanie art. 130 2 § 1 k.p.c. w związku z art. 19 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wskutek naruszenia powołanych przepisów pozwanemu przywrócono w sposób niedopuszczalny termin do wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty, podczas gdy, w miejsce rozstrzygania wniosku o przywrócenie terminu , dopuszczalne było wyłącznie rozpoznanie wniosku o ponowne badanie europejskiego nakazu zapłaty, który to wniosek nie został jednak nigdy złożony; jednocześnie nawet w razie przyjęcia, że Sąd Okręgowy rozpoznawał wniosek o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty mylnie oznaczony jako wniosek o przywrócenie terminu, to wniosek ten powinien był zwrócony jako nieopłacony, a w dalszej kolejności odrzucony wobec niewystępowania okoliczności uzasadniających uwzględnienie wniosku o ponowne badanie europejskiego nakazu zapłaty.

W konkluzji apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku, odrzucenie wniosku pozwanego o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty oraz umorzenie postępowania toczącego się po wydaniu europejskiego nakazu zapłaty, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje ( apelacja k 659 – 667).

Strona pozwana wnosiła o oddalenie apelacji i obciążenie powoda kosztami postępowania apelacyjnego (odpowiedź na apelację k 676). Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja strony powodowej oparta na zarzutach naruszenia art. 168 § 1 k.p.c., art. 50520 § 1 k.p.c. oraz art. 20 ust. 1 Rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (dalej Rozporządzenie nr 1896/2006) , a także na złożonym w trybie art. 380 k.p.c. wniosku o dokonanie kontroli postanowienia Sądu pierwszej instancji o przywróceniu terminu dla złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty, jest o tyle zasadna, że skutkuje wzruszeniem zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny, w składzie rozpoznającym apelację, za trafne uznaje wywody apelacji, które zmierzają do wykazania autonomicznego i zarazem wyłącznego charakteru środka prawnego przewidzianego w art. 20 Rozporządzenia nr 1896/2006.

W preambule powołanego Rozporządzenia nr 1896/2006 w motywach zwartych w pkt 9, a także w art. 1 ust. 1 lit. a tego aktu prawnego wskazano, że celem rozporządzenia jest uproszczenie, przyspieszenie i ograniczenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych, poprzez ustanowienie postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. Jego realizacji służy wprowadzenie na szczeblu wspólnotowym jednolitego postępowania stanowiącego dodatkowy i fakultatywny środek dla powoda. W uzasadnieniu wyroku z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie C -215/11 (I. S. przeciwko (...)) Trybunał Sprawiedliwości UE, odwołując się do motywów z pkt 8,10 i 29 Rozporządzenia nr 1896/2006 argumentował, że choć rozporządzenie nie zastępuje ani nie harmonizuje istniejących już krajowych mechanizmów dochodzenia roszczeń bezspornych, to - dla osiągnięcia wspomnianego celu – ustanawia jednolity instrument dochodzenia takich roszczeń pieniężnych gwarantujący równe zasady traktowania wierzycieli i dłużników całej Unii. Zwrócił ponadto uwagę, że osiągnięcie tak definiowanego celu byłoby zagrożone, gdyby państwa członkowskie mogły w swoich uregulowaniach krajowych ustanawiać odrębne, dodatkowe wymagania dochodzenia roszczeń wymienionych w art. 2 ust. 1 Rozporządzenia nr 1896/2006.

Z tych przyczyn powołane Rozporządzenie w art. 26 wprowadza także zasadę, w myśl której prawu krajowemu podlegają wyłącznie te zagadnienia proceduralne, które nie zostały uregulowane w tym akcie prawnym. W motywach zawartych w pkt 25 Rozporządzenia nr 1896/2006 wskazano założenia dotyczące możliwości ponownego badania europejskiego nakazu zapłaty po upływie terminu dla wniesienia sprzeciwu. Podkreślono, że w pewnych wyjątkowych przypadkach pozwany powinien być uprawniony do złożenia wniosku o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty. Takie ponowne zbadanie nie powinno oznaczać, że pozwany uzyskuje ponowną możliwość zakwestionowania roszczenia. Podczas ponownego badania zasadność roszczenia nie powinna być oceniana w zakresie szerszym niż to wynika z wyjątkowych okoliczności, na które powołuje się pozwany. Wyrazem tej zasady są postanowienia art. 20 Rozporządzenia nr 1896/2006, w którym uregulowano instytucję ponownego zbadania europejskiego nakazu zapłaty. Dla potrzeb rozpatrywanej sprawy wystarczy wskazać, że zgodnie z ust.1 art. 20 Rozporządzenia, po upływie terminu określonego w art. 16 ust. 2 pozwany jest uprawniony do złożenia wniosku o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty przez właściwy sąd w państwie członkowskim wydania w przypadkach, gdy: nakaz zapłaty został doręczony w jeden ze sposobów przewidzianych w art. 14; doręczenie nie nastąpiło w odpowiednim czasie umożliwiającym mu przygotowanie się do obrony, bez winy z jego strony lub pozwany nie miał możliwości sprzeciwienia się roszczeniu z powodu siły wyższej lub z powodu nadzwyczajnych okoliczności, które były przez niego niezawinione. Nie wymaga pogłębionej analizy wniosek, że regulacja art. 20 ust. 1 Rozporządzenia obejmuje zatem także takie okoliczności, których w świetle polskiej procedury cywilnej dotyczy regulacja art. 168 i nast. k.p.c.

W piśmiennictwie dominuje pogląd, że przepis art. 20 Rozporządzenia nr 1896/2006 wprowadza na płaszczyźnie unijnej autonomiczny europejski środek prawny (tak m.in. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II pod red. K. Piaseckiego, Legalis, teza 2 do art. 50520 k.p.c., podobnie K. Weitz – Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze. Tom II – pod red. T. Erecińskiego, W-wa 2012 Wydawnictwo LexisNexis, s. 987).

Podkreśla się także, że powyższy środek zawiera regulację wyłączną w zakresie przypadków, kiedy ponowne badanie jest dopuszczalne. Temu zapatrywaniu nie stoi na przeszkodzie okoliczność, iż zgodnie z art. 29 ust. 1 lit. b Rozporządzenia nr 1896/2006 państwa członkowskie obowiązane są poinformować Komisję o procedurze ponownego badania nakazu i sądach właściwych do celów stosowania art. 20. Regulacja ta dotyczy jedynie problemów organizacyjnych postępowania, których Komisja nie mogła sama uregulować i dlatego wskazała, w myśl art. 26, że właściwym w tym zakresie jest prawo krajowe poszczególnych państw członkowskich. Wyłączenie z zakresu zastosowania instytucji ponownego zbadania europejskiego nakazu zapłaty sformułowania dotyczącego korzystniejszego traktowania, oraz dodanie klauzuli generalnej w art. 20 ust. 2 Rozporządzenia pozwala jednoznacznie stwierdzić, jaki był cel działania prawodawcy unijnego, którym jest dążenie do stworzenia zharmonizowanej procedury cywilnej. Rozporządzenie przewiduje autonomiczny środek prawny o charakterze nadzwyczajnym, a zatem można przyjąć, że zagadnienie środków nadzwyczajnych zostało uregulowane w rozporządzeniu, czyli nie ma możliwości stosowania w tym zakresie art. 26 rozporządzenia. (tak Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz pod red. A. Góra – Błaszczykowskiej, 2015 r. , Legalis, teza 26 do art. 50520 k.p.c.).

Implementacją regulacji art. 20 Rozporządzenia nr 1896/2006 na grunt prawa polskiego jest art. 505[20] k.p.c., który przewiduje środek w postaci wniosku o uchylenie europejskiego nakazu zapłaty. W pierwotnej redakcji powołanego przepisu, obowiązującej do dnia 10 stycznia 2015 r. ustawodawca wskazywał, że wniosek taki przysługuje, gdy istnieje do tego podstawa określona w "przepisach odrębnych", przy czym nie budziło wątpliwości, że chodzi tu o przepisy analizowanego Rozporządzenia. Dostrzegając, że w uzasadnieniu projektu ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2008 r. Nr 234, poz. 1571) wskazano, iż regulacja zawarta w art. 505[20] k.p.c. miała się odnosić jedynie do wypadku określonego w art. 20 ust. 2 Rozporządzenia nr 1896/2006, natomiast w sytuacjach, o których mowa w 20 ust. 1 tego aktu, stosowana miała być instytucja przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty tj. art. 168 i nast. k.p.c., nie sposób pominąć, iż tego rodzaju intencja ustawodawcy nie znalazła odpowiedniego odzwierciedlenia w ostatecznej redakcji omawianego przepisu. Odesłanie do „przepisów odrębnych” w żaden sposób ich nie różnicuje, a tym samym nie daje podstaw dla wyłączenia z zakresu regulacji art. 505[20] k.p.c. podstaw ponownego badania europejskiego nakazu zapłaty zakreślonych w art. 20 ust. 1 Rozporządzenia nr 1896/2006. Odmienna wykładnia art. 505[20] § 1 k.p.c. w sposób oczywisty podważa cel autonomicznej regulacji zawartej w art. 20 Rozporządzenia nr 1896/2006, wprowadzającej jednolity środek prawny dla wszystkich przypadków objętych zakresem zastosowania tego przepisu.

Nie bez znaczenia jest także i to, że przepisy art. 168 i nast. k.p.c. w bardziej restrykcyjny sposób niż art. 20 Rozporządzenia traktują np. kwestię terminu dla złożenia wniosku o przywrócenie terminu, czy interesu prawnego w złożeniu wniosku (art. 168 § 2 k.p.c.), a jednocześnie – w przeciwieństwie do rozwiązania z art. 505[20] § 3 i 4 k.p.c. – nie dają powodowi możliwości poddania odrębnej kontroli instancyjnej postanowienia o przywróceniu terminu dla wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty, nie wprowadzają również obowiązku wysłuchania powoda.

W podsumowaniu przedstawionych rozważań należy uznać, że przyjęcie takiej wykładni art. 505[20] k.p.c., zgodnie z którą z zakresu jego zastosowania wyłączone są podstawy zakreślone w art. 20 ust. 1 Rozporządzenia nr 1896/2006, narusza podstawowy cel postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty wyrażony w art. 1 ust. 1 lit. a oraz w powołanych uprzednio motywach Rozporządzenia, którym pozostaje wprowadzenie jednolitego instrumentu dochodzenia bezspornych roszczeń pieniężnych gwarantującego równe zasady traktowania wierzycieli i dłużników całej Unii.

W konsekwencji wypada opowiedzieć się za tymi poglądami piśmiennictwa i orzecznictwa, które wskazują, że regulacja art. 505[20] k.p.c. ma zastosowanie do przypadków wskazanych zarówno w art. 20 ust. 1, jak i w art. 20 ust. 2 Rozporządzenia nr 1896/2006 (tak K. Weitz - Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze. Tom II – pod red. T. Erecińskiego, W-wa 2012 Wydawnictwo LexisNexis, s. 988; podobnie SA w Katowicach w postanowieniu z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie V ACz 697/11, LEX nr 1099711). Przy czym z uwagi na autonomiczny i wyłączny charakter środka prawnego z art. 20 Rozporządzenia, w zakresie uregulowanym w powołanym przepisie wykluczone jest poszukiwanie innych podstaw wzruszenia europejskiego nakazu zapłaty w przepisach prawa krajowego.

Wbrew niektórym poglądom doktryny, nie sposób zgodzić się z tezą, jakoby dopiero nowelizacja art. 505 20 k.p.c. dokonana ustawą z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U z 2015 r., poz. 2) spowodowała uwzględnienie postulatów piśmiennictwa i objęcie dyspozycją art. 505[20] k.p.c. podstaw uchylenia europejskiego nakazu zapłaty określonych w art. 20 ust. 1 Rozporządzenia nr 1896/2006 ( tak A. S. – Europejskie postępowanie nakazowe i w sprawie drobnych roszczeń. Komentarz praktyczny. Wzory pism procesowych, 2015).

Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizacyjnej wprost wynika, że zmiana art. 505[20] k.p.c. i wprowadzenie wyraźnego odesłania do przepisów Rozporządzenia nr 1896/2006 jest konsekwencją zaproponowanej zmiany dotychczasowej techniki odsyłania do aktów prawa unijnego przez określanie ich mianem "przepisów odrębnych" , która przestała być - wobec rosnącej liczby rozporządzeń - czytelna. W związku z tym postanowiono technikę tę zastąpić wyraźnymi odesłaniami do konkretnych aktów prawa unijnego. W tym stanie rzeczy nie sposób racjonalnie argumentować, że nowelizacja art. 505[20] k.p.c. dokonana powołaną ustawą z dnia 5 grudnia 2014 r. jest zmianą o charakterze „jakościowym” i rozszerza zakres zastosowania powołanego przepisu. Przedstawiona dotychczas argumentacja wskazuje, że trafne pozostają wywody apelującego o niedopuszczalności wniosku strony pozwanej o przywrócenie terminu dla złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty z dnia 8 maja 2014 r. opartego na przepisie art. 168 k.p.c. Wskazane w jego treści okoliczności mieszczą się bowiem w ramach podstaw ponownego badania nakazu zakreślonych w art. 20 ust. 1 Rozporządzenia nr 1896/2006, a zatem objęte są zakresem zastosowania art. 505[20] § 1 k.p.c. Wyłącznym środkiem przysługującym pozwanej Spółce jest zatem wniosek o uchylenie europejskiego nakazu zapłaty, z którego jednak nie skorzystała. Rację ma bowiem skarżący zwracając uwagę, iż wniosek B. Bulgaria S.A z siedzibą w P. z dnia 13 sierpnia 2014 r. został sporządzony przez fachowego pełnomocnika, a jego treść i wskazana podstawa prawna nie pozostawiają pola do odmiennej interpretacji intencji strony lub do zastosowania art. 130 § 1 k.p.c.

W judykaturze podkreśla się przy tym, że w przypadku pism formułowanych przez profesjonalnych pełnomocników nie ma podstaw do przypisywania im treści wprost w nich niewyrażonych (tak np. SN w postanowieniu z dnia 14 stycznia 2015 r. w sprawie II PZ 27/14, LEX nr 1628925; podobnie w postanowieniu z dnia 24 września 2015 r. w sprawie V CZ 49/15, Legalis nr 1358762). Dodatkowym argumentem jest brak wymaganej opłaty sądowej od wniosku o uchylenie europejskiego nakazu zapłaty (art. 19 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych), co uzasadniało obligatoryjny zwrot wniosku z dnia 13 sierpnia 2014 r. na podstawie art. 1302 § 1 k.p.c. nawet przy założeniu, że należało nadać mu bieg jako wnioskowi złożonemu w trybie art. 505[20] k.p.c. Jedynie uzupełniająco wypada zauważyć, że zasadne pozostają również te argumenty apelującego, które zmierzają do wykazania, iż w realiach sporu nie sposób uznać przyczyn uchybienia terminowi dla złożenia sprzeciwu za niezawinione przez pozwanego. Po pierwsze, zwrotne poświadczenie odbioru odpisu europejskiego nakazu zapłaty nie zawiera żadnych adnotacji, które pozwalałyby zakładać, że pierwsza próba doręczenia pozwanej Spółce przesyłki pod adresem jej siedziby nie powiodła się, a w konsekwencji przesyłka oczekiwała na odbiór w urzędzie pocztowym. Jedyne adnotacje bułgarskiego urzędu pocztowego opatrzone są stemplem z datą 30 maja 2014 r., a zatem późniejszą niż data pokwitowania odbioru, co może wskazywać, że odbioru przesyłki dokonano w miejscu jej doręczenia pod adresem odbiorcy. Po wtóre, gdyby w ślad za twierdzeniem strony pozwanej założyć, że przesyłka została jednak odebrana na poczcie przez D. K., to nie sposób pominąć, iż wniosek z dnia 13 sierpnia 2014 r. nawet w sferze twierdzeń nie wyjaśnia, w jaki sposób osoba ta powzięła wiadomość o złożeniu przesyłki dla B. Bulgaria S.A. w urzędzie pocztowym i dlaczego urzędnik pocztowy uznał ją za umocowaną do odbioru przesyłki, zwłaszcza, że nawet sam druk zwrotnego potwierdzenia odbioru zawiera pouczenie o możliwości jego podpisania jedynie przez adresata lub - jeśli przepisy kraju przeznaczenia to przewidują - przez inną upoważnioną osobę. Powoływanie się w tym zakresie przez pozwaną Spółkę na dowód z zeznań świadka D. K., przy braku jakichkolwiek twierdzeń samej strony co do tych istotnych okoliczności, jest o tyle niewystarczające, że postępowanie dowodowe w procesie cywilnym ma służyć wykazaniu podstawy faktycznej zakreślonej uprzednio przez stronę, a nie poszukiwaniu i wyjaśnianiu okoliczności, w oparciu o które strona będzie ewentualnie w przyszłości konstruować stanowisko procesowe. Należy także zakładać, że okoliczności dotyczące ewentualnej awizacji przesyłki i umocowania D. K. do odbioru korespondencji były stronie pozwanej doskonale znane. Wszak trudno przypuszczać, by do odbioru korespondencji w imieniu pozwanej Spółki Akcyjnej uprawniony był każdy jej pracownik, a uprawnienie to wynikało wyłącznie z faktu nawiązania umowy o pracę, czy innego równorzędnego stosunku. Podobnie wypowiedzenie umowy o pracę nie oznacza automatycznie upadku umocowania do odbioru korespondencji, zwłaszcza, że to ostatnie kierowane jest do podmiotu trzeciego tj. urzędu pocztowego. Jeśli zatem strona pozwana nie zadbała o należyty obrót dokumentu informującego o pozostawieniu przesyłki w urzędzie pocztowym i dopuściła by z jego treścią zapoznała się osoba nieuprawniona tj. były pracownik, a także - mimo rozwiązania umowy o pracę – nie cofnęła umocowania do odbioru korespondencji dla D. K., nie sposób uznać, iż w sposób niezawiniony uchybiła terminowi dla złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty. W konsekwencji, nawet przy założeniu dopuszczalności wniosku z art. 168 § 1 k.p.c. należałoby uznać, że strona pozwana nie uprawdopodobniła w dostateczny sposób braku swej winny w uchybieniu terminu.

W podsumowaniu dotychczasowych rozważań należało uznać, że wniosek strony pozwanej o przywrócenie terminu dla złożenia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty nie zasługiwał na uwzględnienie jako niedopuszczalny, lub co najmniej niezasadny. Dokonana w trybie art. 380 k.p.c. kontrola niezaskarżalnego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 25 listopada 2014 r. wskazuje zatem na jego wadliwość i konieczność jego wyeliminowania z obrotu. W konsekwencji sprzeciw strony pozwanej z dnia 13 sierpnia 2014 r. należało uznać za spóźniony.

Za ugruntowane należy uznać stanowisko judykatury , w myśl którego, jeżeli Sąd drugiej instancji, po rozpoznaniu na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienia o przywróceniu terminu do wniesienia środka odwoławczego, uzna je za nieuzasadnione, rozstrzyga tylko o wniesionym środku odwoławczym.

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego, w rozpatrywanej sprawie odpowiednie zastosowanie znajduje pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy na gruncie przepisów o postępowaniu odrębnym – postępowaniu upominawczym, zgodnie z którym, „…jeżeli jednym z zarzutów apelacji jest zarzut naruszenia art. 168 § 1 i art. 169 § 1 k.p.c. i w konsekwencji bezpodstawne przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, Sąd drugiej instancji uznając zarzut ten za uzasadniony w wyniku zbadania w trybie art. 380 k.p.c. postanowienia o przywróceniu terminu do wniesienia sprzeciwu, uchyla zaskarżony wyrok i odrzuca sprzeciw, na podstawie stosowanego odpowiednio art. 386 § 3 w zw. z art. 504 § 1 k.p.c.” (tak SN w postanowieniu z dnia 5 czerwca 2009 r. w sprawie I CZ 26/09, LEX nr 577154).

W realiach sporu formalna kontrola zaskarżonego wyroku i zastosowanie art. 386 § 3 k.p.c. w związku z art. 50519a k.p.c. prowadziły do uchylenia zaskarżonego wyroku i odrzucenia sprzeciwu strony pozwanej od europejskiego nakazu zapłaty z dnia 8 maja 2014 r.

O kosztach postępowania przed Sądem pierwszej instancji powstałych po wydaniu europejskiego nakazu zapłaty oraz o kosztach postępowania apelacyjnego należało orzec zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. obciążając nimi stronę pozwaną. Na koszty poniesione przez powodową Spółkę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w wysokości 3.600 zł - zgodnie z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 490), opłata sądowa od apelacji - 4.012 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 5.400 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 6 w związku z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym do dnia 27 października 2016 r. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd Apelacyjny orzekł o nieuiszczonych kosztach sądowych w postaci wydatków w kwocie 2.686,30 zł.