Wyrok z dnia 2009-05-13 sygn. I ACa 97/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt I ACa 97/09

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2009 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA – Zbigniew Cendrowski (spr.)

Sędzia SA

Sędzia SA

Protokolant:

– Edyta Jefimko

– Dorota Markiewicz – sekr. sąd. Ewelina Piechocińska

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2009 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa […] Spółki Akcyjnej w W. przeciwko […] Spółce z o.o. w W.

o ochronę znaków towarowych

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 7 listopada 2008 r.

sygn. akt XVI GC 36/08

oddala apelację.

U Z A S A D N I E N I E

Powód – […] Spółka Akcyjna w W., wystąpił przeciwko pozwanemu […] Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością W. z żądaniem: zakazania pozwanemu wprowadzania do obrotu dystrybuowanego przez nią gazu propan-butan lub pochodnych mieszanin z propanem, w napełnionych przez pozwaną w/w gazem jedenastokilogramowych butlach oznaczonych znakami towarowymi: słownym […] zestawieniem kolorystycznym na butli kolorów: niebieskiego z czerwonym pasem na płaszczu butli oraz znakiem graficznym […], tj. w kształcie dwuczęściowego białego rzutu sześcianu – do używania których uprawniony jest […] S.A. w W., na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz nakazanie pozwanemu opublikowania na jego koszt w dziennikach „Rzeczpospolita” oraz „Super Express” oświadczenia, z upoważnieniem powoda do dokonania tej publikacji na koszt pozwanego.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo.

Swe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i wywodach prawnych:

Powód prowadzi działalność w obrocie paliwami od 1995 r. po przekształceniu ze Spółki z o.o. pozwany powstał w 1999 r.

Powód uzyskał prawo z rejestracji znaków towarowych: słownego […] zarejestrowanego pod nr R-[…]; graficznego zarejestrowanego pod nr R […] -od dnia […] kwietnia 1995 r., graficznego zarejestrowanego pod nr R-[…], graficznego zarejestrowanego pod nr R-[…]. Obie strony prowadzą m.in. sprzedaż hurtową paliw oraz dystrybucję tych paliw. W ramach tej działalności pozwany dokonuje – m.in. napełniania gazem przyniesionych (pustych) przez klientów butli opatrzonych znakami towarowymi innych dystrybutorów, w tym powoda. Takie butle, po napełnieniu gazem w punktach dystrybucji gazem przez pozwanego zaopatrywane są na zaworach w plomby z folii termokurczliwej identyfikującej rozlewnię, w której je napełniano.

Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu Okręgowego, skoro pozwany napełniając gazem butle z oznaczeniem powoda jednocześnie zakłada na zaworach plomby z folii termokurczliwej, w których to plombach zawierają się oznaczenia identyfikujące pochodzenie gazu, to brak jest podstaw do uznania, że pozwany wprowadza do obrotu gaz w opakowaniu identycznym lub podobnym do opakowania powoda, a tym samym brak jest podstaw do uznania zaistnienia przesłanek określonych w art. 296 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo własności przemysłowej pozwalających na ocenę, że nastąpiło naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy i uznania, że zachowanie pozwanego wypełnia dyspozycję art. 154 w/w ustawy, pozwalając na uznanie, że pozwany narusza prawo powoda do używania znaku towarowego.

W oparciu o te same przesłanki, w ocenie Sądu Okręgowego, brak jest również podstaw do przypisania pozwanej czynu nieuczciwej konkurencji określonego w art. 10 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

- naruszenie prawa materialnego - art. 296 ust 1 i ust. 2 pkt 1 i 2, art. 154 pkt 1, Prawa własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 117 ze zm.) przez ich niezastosowanie;

- naruszenie prawa materialnego - art. 10 ust. 2 i art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 6 kwietnia 1993 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.) przez ich niezastosowanie.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o uwzględnienie apelacji i zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy zgodnie z żądaniem pozwu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Skarżący wniósł o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa pozwanego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona, zaś zaskarżony wyrok mimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu.

Nie zawiera ona żadnych zarzutów naruszenia prawa procesowego, nie kwestionuje ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy, co mogłoby nastąpić poprzez odwoływanie się do naruszenia przepisów o postępowaniu.

Dlatego też Sąd Apelacyjny ograniczony jest do oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego w oparciu o ustalony przez Sąd Okręgowy stan faktyczny, przyjmując ten stan za własny.

Sąd Okręgowy w dość lakonicznym uzasadnieniu ustalił w zakresie istotnym dla oceny prawnej działalności pozwanego, że obie strony prowadzą między innymi sprzedaż hurtową paliw oraz dystrybucję tych paliw.

Użyty przez Sąd Okręgowy zwrot „między innymi” nie upoważnia jednakowoż do dalej idących ustaleń co do innego charakteru działalności pozwanego niż sprzedaż hurtowa paliw oraz ich dystrybucja.

W następnym fragmencie uzasadnienia Sąd Okręgowy ustala, że w ramach swojej działalności pozwany dokonuje między innymi napełniania gazem przywiezionych (pustych) przez klientów butli opatrzonych znakami towarowymi innych dystrybutorów, w tym powoda.

Również w tym wypadku użycie zwrotu „między innymi” nie pozwala na takie rozumienie treści cytowanego uzasadnienia, że pozwany podejmował w ramach swojej działalności inne czynności, niż napełnianie gazem przywiezionych (pustych) przez klientów butli opatrzonych znakami towarowymi innych dystrybutorów – w tym powoda.

Brak jest bowiem ku temu podstaw w istniejącym materiale dowodowym.

Powyższe ustalenia faktyczne zostały co do istoty powtórzone przez Sąd Okręgowy w części uzasadnienia poświęconego rozważaniom (strona 3 uzasadnienia wiersze 11- 16 od dołu).

Podstawą dalszych rozważań jest więc ustalenie, że działalność powoda polegała na napełnianiu swoim gazem butli dostarczonych przez klienta, które (niejednokrotnie) były butlami oznaczonymi znakiem towarowym powoda. Powód zatem sprzedawał swój towar (gaz), w ten sposób, że napełniał nim butle przynoszone przez klienta.

Jest w sprawie poza sporem, że powodowi przysługuje prawo do znaku towarowego, na który powołuje się w pozwie.

Oceny wymaga, czy takie jak wskazane wyżej działanie pozwanego stanowi naruszenie praw z rejestracji znaku towarowego – to jest czy stanowiło bezprawne używanie w obrocie znaków towarowych powoda w rozumieniu art. 296 ust. 2 pkt 1 ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej.

Zgodnie z treścią art. 154 pkt 1 Prawa własności przemysłowej używanie znaku towarowego polega w szczególności na umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowania w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie zachodzi żadna z przykładowo wymienionych tym przepisem przesłanek, nie zachodzi w ogóle sytuacja używania przez pozwanego znaku towarowego powoda w rozumieniu tego przepisu.

Czynność pozwanego polegająca na napełnianiu swoim gazem butli klienta nie stanowi świadczenia usług pod znakiem towarowym powoda.

Sąd Apelacyjny wyraża przy tym dalej idący pogląd, iż takie działanie pozwanego nie narusza uprawnień powoda, jako że pozwany nie wprowadzał w ten sposób butli do obrotu, co więcej – nie używał ich w rozumieniu przepisu art. 154 Prawa własności przemysłowej.

Celem tego przepisu jak i przepisu art. 296 Prawa własności przemysłowej jest zapobieżenie sytuacji, gdy znak towarowy osoby uprawnionej jest wykorzystywany – ale w obrocie gospodarczym – przez inny podmiot.

Sąd Apelacyjny nie podziela w tym zakresie poglądu wyrażonego w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 22 lutego 2007 r. III CSK 323/06, który to pogląd został wyrażony przy sposobności oceny analogicznej działalności strony.

Nie przekonuje argumentacja Sądu Najwyższego, że „bez względu na to, czy wymiana (butli) miałaby polegać na wprowadzaniu gazu do butli klientów, czy na zatrzymywaniu przez pozwanego pustych butli klientów i wydawaniu takich samych butli napełnionych – sprzedaż gazu mogła się odbywać tylko w butlach i to profesjonalnie zamkniętych. To ostatnie twierdzenie jest oczywiście zasadne, jak też zasadne jest dalsze stwierdzenie, że w takiej sytuacji butle ze znakiem powoda stały się opakowaniem dla towaru pozwanego.

Jednakże Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska, że jedynie istotne jest, że (pozwany) swój towar sprzedawał w opakowaniu, bez którego nie mógłby „swojego” gazu sprzedawać i że sprzedając go (gaz) wprowadzał do obrotu gospodarczego wraz ze „swoim” opakowaniem. Otóż nie jest tak, że pozwany wprowadzał do obrotu gaz ze „swoim”, jak to określił Sąd Najwyższy, opakowaniem, i w tym leży istotna różnica. Nie było to bowiem w żadnym rozumieniu tego słowa „opakowanie pozwanego”. Opakowanie to, co jest poza sporem, stanowiło własność klienta. Klient jako indywidualny odbiorca – musiał wcześniej w jakikolwiek sposób (w jaki – jest to bez znaczenia dla rozważań) wejść w posiadanie opakowania (butli), zaś domniemania prawne (art. 7 k.c., art. 339 k.c.) nakazują przyjęcie tezy, iż taki klient jest co najmniej posiadaczem samoistnym w dobrej wierze, a zatem że przysługuje mu określone prawo do opakowania (chociaż oczywiście nie do znaku towarowego powoda).

Zachodzi sytuacja, w której właściciel opakowania (butli gazowej zaopatrzonej w znak towarowy powoda) doprowadza do zawarcia umowy sprzedaży gazu, która to umowa jest wykonywana w ten sposób, że zakupuje on ten gaz, oferując jako opakowanie własną (a zatem nie sprzedawcy) butlę – zaś sprzedawca pozostaje jedynie sprzedawcą gazu i wykonawcą usługi polegającej na wypełnieniu opakowania swoim gazem, nie uzyskując w ten sposób żadnych uprawnień (prawa własności, posiadania) do opakowania. Będzie on jedynie – za zgodą kupującego i w granicach tej zgody – władać butlą tylko w tym celu, by napełnić ją sprzedawanym przez siebie gazem. Jedynym właścicielem i dysponentem opakowania pozostaje klient. Zatem sprzedawca nie wprowadza do obrotu opakowania, tym bardziej „swojego” opakowania. Wprowadza do obrotu jedynie gaz w sposób wskazany przez nabywcę.

Taka sytuacja nie wyczerpuje zatem dyspozycji ani przepisu art. 154 Prawa własności przemysłowej ani przepisu art. 296 Prawa własności przemysłowej.

Nie wypełnia też dyspozycji przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Ustawa z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), jako że tak ustalone już działanie pozwanego nie jest działaniem sprzecznym z prawem lub dobrymi obyczajami w rozumieniu przepisu art. 3 cytowanej ustawy.

Sąd Apelacyjny posiada zbyt mało przedstawionych przez strony informacji, by oceniać działanie pozwanego w płaszczyźnie przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z 6 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy magazynowaniu, napełnianiu i rozprowadzaniu gazów płynnych.

Wyraża jedynie pogląd, że ewentualne naruszenie przez pozwanego przepisów tego rozporządzenia jest w realiach niniejszej sprawy obojętne dla odpowiedzialności określonej czy to przepisami ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawa własności przemysłowej, czy też ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o nieuczciwej konkurencji.

Sąd Apelacyjny podziela pogląd zawarty w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2008 r. sygn. akt IV CSK 445/07 – iż przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki z 6 września 1999 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy przy napełnianiu i rozprowadzaniu paliw płynnych nie ograniczają sposobów oznaczenia butli do gazu jedynie do ich malowania. Narzucanie takiej metody mogłoby prowadzić do naruszenia zaleceń art. 5 ustawy z 11 maja 2007 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Naruszenie przepisów cytowanego rozporządzenia może rodzić odpowiedzialność karną lub karno-administracyjną, nie pozostaje jednakże w związku przyczynowym z naruszeniem prawa do znaku towarowego ani też z czynem nieuczciwej konkurencji.

Sąd Apelacyjny w tej sytuacji uznaje, że ocena prawna, czy założenie przez pozwanego na butli znaku z folii termokurczliwej skutkuje, że opakowanie jest identyczne w rozumieniu przepisu art. 296 ust. 2 pkt 1 Prawa własności przemysłowej – jest w sprawie zbędna, wobec oceny, że pozwany w ogóle nie używał znaku towarowego powoda w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy.

Z tych względów orzeczono zgodnie z art. 385 k.p.c.

bk