Wyrok z dnia 2007-10-23 sygn. III AUa 740/07

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III AUa 740/07

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2007 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:	SSA Maciej Piankowski
Sędziowie:	SSA Jolanta Hawryszko (spr.) SSA Zofia Rybicka - Szkibiel
Protokolant:	St. sekr. sąd. Elżbieta Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2007 r. w Szczecinie

sprawy E. S. , M. M., G. S. jako następców prawnych W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczeniowego

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 13 grudnia 2006 r. sygn. akt IV U 1242/06

uchyla zaskarżony wyrok i umarza postępowanie w sprawie.

UZASADNIENIE

Decyzją z 6 czerwca 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w K. odmówił objęcia W. S. ubezpieczeniami społecznymi z tytułu umowy zlecenia od dnia 2 stycznia 2004 r. do 31 października 2005 r. wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia art. 83 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 58 i art. 83 § 1 Kodeksu cywilnego.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył W. S. wnosząc o jej zmianę poprzez orzeczenie, że przysługuje mu ubezpieczenie społeczne z tytułu umowy zlecenia za okres od 2 stycznia 2004 r. do 31 października 2005 r. oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Zainteresowana M. M. poparła wniesione odwołanie. Ogan rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Koszalinie Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 13 grudnia 2006 r. zmienił zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że ustalił, iż w okresie od 2 stycznia 2004 r. do 31 października 2005 r. ubezpieczony

W. S. podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jak też zasądził od organu rentowego na rzecz W. S. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od tego wyroku wywiódł organ rentowy zarzucając: naruszenie przepisów prawa materialnego, art. 58 Kodeksu cywilnego oraz art. 83 § l Kodeksu cywilnego, jak też art. 6 Kodeksu cywilnego, obrazę przepisów postępowania, art. 233 K.p.c. oraz sprzeczność istotnych ustaleń Sądu Okręgowego z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od uczestnika na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

W. S. wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Pismem złożonym 17 maja 2007 r. pełnomocnik ubezpieczonego poinformował, iż W. S. zmarł (...) r. w K.; pełnomocnik wskazał, iż w miejsce zamarłego do postępowania sądowego wchodzą następcy prawni spadkobiercy ustawowi, tj. żona E. S. oraz dzieci G. S. i M. M..

Sąd Apelacyjny rozważył, że stosownie do unormowania w art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. w razie śmierci strony w czasie procesu obowiązkiem sądu jest zawieszenie postępowania. Istnieje jednak kategoria spraw, w których postępowanie nie może się dalej toczyć z udziałem następców prawnych osoby zmarłej, a dotyczy to spraw związanych z prawami nieprzechodzącymi na następców prawnych tj. przede wszystkim z prawami osobistych zmarłej strony (por. uchwała SN z 23 kwietnia 1985r., III CZP 16/85, OSNCP 1985/12/195). W sprawach tego rodzaju, o prawa i obowiązki o charakterze osobistym, niewchodzące w skład spadku, Sąd, w razie śmierci strony winien postępowanie umorzyć, jako że wydanie orzeczenia w tym przypadku będzie bezprzedmiotowe (art. 355 § 1 K.p.c.).

W ocenie Sądu Apelacyjnego niniejsza sprawa o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego W. S. oczywiście dotyczy praw i obowiązków wymienionego o charakterze ściśle osobistym i związanych wyłącznie osobą ubezpieczonego, które wraz z jego śmiercią wygasły; zmarła osoba nie może być przecież podmiotem stosunku ubezpieczeniowego. Istotne jest przy tym, że wnioskodawca nie formułował w sprawie żadnych żądań pieniężnych, które ewentualnie mgły wchodzić w skład spadku. Osobisty charakter prawa o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego sprawia, że prawo to nie należy do spadku, jako ściśle związane z osobą zmarłego (art. 922 § 2 k.c.). Zatem celowe jest uznanie, że po śmierci W. S. sprawa nie może już się toczyć z udziałem następców prawnych zmarłego i winna być umorzona na podstawie art. 355 § 1 kpc, który stanowi, że sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że w myśl art. 386 § 3 k.p.c. jeżeli pozew ulega odrzuceniu albo zachodzi podstawa do umorzenia postępowania sąd drugiej instancji uchyla wyrok oraz odrzuca pozew lub umarza postępowanie. Mając na względzie przestawioną ocenę i przywołaną wyżej normę prawa Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie w sprawie.