Wyrok z dnia 2009-04-28 sygn. II AKa 69/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II AKa 69/09

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2009 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA  Lech Lewicki   (sprawozdawca)
Sędziowie: SA  Jacek Michalski, SA  Kazimierz Postulski
Protokolant  Agnieszka Muszyńska
przy udziale Leopolda Piętala prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Lublinie

po rozpoznaniu w dniu  28 kwietnia 2009 r.

sprawy A. S. oskarżonego z art. 258 § 3 k.k., art. 56 ust. 3 ustawy z 29. 07. 2005 r. i in.

i J. W. oskarżonego z art. 258 § 1 k.k., art. 56 ust. 3 ustawy z 29. 07. 2005 r. i in.

z powodu apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 10 grudnia 2008 r., sygn. akt IV K  56/08

I. utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelacje za oczywiście bezzasadne;

II. na poczet kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu A. S. okres tymczasowego aresztowania również od dnia 10 grudnia 2008r. do dnia 28 kwietnia 2009r.

III. zwalnia oskarżonych od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i określa, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

 A. S. (1) został oskarżony o to, że:

I. w okresie od 22 maja do 20 lipca 2006 r. oraz od 18 listopada do 1 grudnia 2006 r. w L., działając wspólnie i w porozumieniu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, założyli i kierowali zorganizowaną grupą przestępczą zajmującą się nielegalną dystrybucją znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych w postaci suszu konopii, amfetaminy i tabletek ekstazy w ten sposób, że w ramach utworzonej hierarchicznie struktury grupy zlecali zadania i czynności oraz kierowali ich wykonaniem przez podległych członków grupy czym realizowali cele, dla których grupa została zorganizowana tj. o czyn z art. 258 par. 3 kk w zw. z art. 258 par. 1 kk i art. 12 kk.

II. w okresie od 22 maja do 22 lipca 2006 r. oraz od 18 listopada do 1 grudnia 2006 r. w L., kierując zorganizowaną grupą przestępczą zajmującą się nielegalną dystrybucją znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych, w ramach przyjętego podziału ról, działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi i nieustalonymi osobami, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, przy czym A. S. (1) dodatkowo także w okresie od wiosny 2005 r. do 24 maja 2005 r., a następnie od września 2005 r. do 22 maja 2006 r. w L., działając wspólnie i w porozumieniu z G. O. (1) i inną ustaloną osobą i nieustaloną osobą, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uczestniczyli w obrocie i wprowadzili do obrotu znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o łącznej masie nie mniejszej niż w przypadku A. S. (1) 22737 g (22,737 kg) i tabletek ekstazy w ilości nie mniejszej niż 59806 sztuk oraz znaczną ilość środka odurzającego w postaci ziela konopi (tj. marihuany) o łącznej masie nie mniejszej niż 18 205 gram (18, 205 kg, w ten sposób, że po uprzednim nabyciu wymienionych substancji narkotycznych celem dalszego wprowadzenia do obrotu zbył je kolejnym ustalonym i nieustalonym osobom, nie będącym ich konsumentami czyniąc sobie z popełniania przestępstwa stałe źródło dochodu, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 6 miesięcy za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 12 kk i art. 65 par. 1 kk w zw. z art. 64 par. 1 kk a nadto J. W. (1) został oskarżony o to, że: III. w okresie od 22 maja do 21 lipca 2006 r. oraz od 18 listopada do 1 grudnia 2006 r. w L., działając wspólnie i w porozumieniu oraz z innymi nieustalonymi osobami, w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej zajmującej się nielegalną dystrybucją znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych w postaci suszu ziela konopi, amfetaminy i tabletek ekstazy w ten sposób iż akceptując cele grupy wykonywał zlecone oraz przyjęte w ramach grupy zadania i czynności umożliwiając realizację celów, dla których grupa została zorganizowana tj. o czyn z art. 258 par. 1 kk w zw. z art. 12 kk; IV. w okresie od 22 maja do 21 lipca 2006 r. oraz od 18 listopada do 1 grudnia 2006 r. w L. wspólnie i w porozumieniu z A. S. (1) i inną ustaloną i nieustaloną osobą biorąc udział w zorganizowanej grupie przestępczej zajmującej się nielegalną dystrybucją znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych w ramach przyjętego podziału ról, działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w krótkich odstępach czasu, wspólnie i w porozumieniu oraz z innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, uczestniczył w obrocie i wprowadził do obrotu znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o łącznej masie nie mniejszej niż (...) (20 kg 78 dkg) oraz znaczną ilość środka odurzającego w postaci suszy ziela konopi (tj. marihuany) o łącznej masie nie mniejszej niż 8000 g (8 kg). Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 10 grudnia 2008 r. uznał: A. S. (1) za winnego dokonania zarzucanego mu czynu I opisanego w akcie oskarżenia i za to na podstawie art. 258 par. 3 kk wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności. Uznał go nadto winnym czynu II opisanego w akcie oskarżenia i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 65 par. 1 kk wymierzył mu karę sześciu lat pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 300 stawek dziennych ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 40 zł. Na podstawie art. 45 par. 1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa przepadek korzyści osiągniętej z przestępstwa w wysokości 20.000 (dwadzieścia tysięcy) zł. Na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2009 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) orzekł od oskarżonego na rzecz Stowarzyszenia (...) Zarząd Główny ul. (...) W. nawiązkę w wysokości 1000 zł. Na podstawie art. 85 kk, 86 par. 1 kk orzeczone wyżej kary pozbawienia wolności połączył i jako karę łączną wymierzył oskarżonemu sześć lat pozbawienia wolności. Na podstawie art. 63 par. 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 8 maja 2007 r. do dnia 10 grudnia 2008 r.

Natomiast: J. W. (1) uznał za winnego dokonania czynu III opisanego w akcie oskarżenia i za to na podstawie art. 258 par. 1 kk wymierzył mu karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Uznał go też za winnego dokonania czynu IV opisanego w akcie oskarżenia i na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 65 par. 1 kk wymierzył mu karę 4 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 300 stawek dziennych ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 25 zł. Na podstawie art. 85, art. 86 par. 1 połączył orzeczone wyżej kary pozbawienia wolności i jako karę łączną wymierzył oskarżonemu cztery lata pozbawienia wolności. Na podstawie art. 45 par. 1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa przepadek korzyści majątkowej uzyskanej z przestępstwa w wysokości 8000 (osiem tysięcy) zł. Na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa narkotyku zabezpieczonego w czasie zatrzymania oskarżonego oraz jego opakowań i wagi stanowiących dowody rzeczowe wskazane w akcie oskarżenia pod poz. 1 – 33, 35, 36 (wykaz dowodów rzeczowych k. 96 – 98). Na podstawie art. 63 par. 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 1 grudnia 2006 r. do dnia 10 grudnia 2008 r. Wyrok ten został zaskarżony apelacjami obrońców oskarżonych A. S. (1) i J. W. (1).

Obrońca oskarżonego J. W. (2) zaskarżył wyrok zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającą wpływ na treść orzeczenia, przez przyjęcie w sentencji wyroku ilości narkotyku wprowadzonego do obrotu sprzecznie ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Podnosząc powyższy zarzut wniósł o: - uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania; ewentualnie - zmianę zaskarżonego wyroku przez właściwe określenie ilości wprowadzonych do obrotu narkotyków i orzeczenie względem oskarżonego stosownie niższej kary. Obrońca oskarżonego A. S. (1) wyrokowi zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku a mianowicie art. 4, 5 par. 2, 7 i 424 par. 1 pkt 1 kpk poprzez: - dokonanie powierzchownej i dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z przekroczeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, polegające na przyjęciu, że oskarżony A. S. (1) uczestniczył w obrocie i wprowadził do obrotu substancję psychotropową w postaci amfetaminy o łącznej masie nie mniejszej niż 22737 g, tabletki ekstazy z ilości nie mniejszej niż 59806 sztuk oraz środek odurzający w postaci ziela konopi o łącznej masie nie mniejszej niż 5000 g, mimo iż brak jest dostatecznych dowodów, które jednoznacznie potwierdzałyby tezę stawianą w akcie oskarżenia, iż oskarżony obracał wskazaną ilością narkotyków; - bezpodstawne odmówienie wiary wyjaśnieniom A. S. (1), w których oskarżony ten zanegował, iż handlował taką ilością środków odurzających, jaka jest mu zarzucana równocześnie wskazując, iż sprzedał nie więcej niż 200 g amfetaminy, nie więcej niż pół kg marihuany, a w ogóle zaś nie sprzedawał tabletek ekstazy; - bezpodstawne danie wiary wyjaśnieniom współoskarżonego G. O. (1), których treść nie znalazła potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w przedmiotowej sprawie, bez rozważenia przez Sąd rzeczywistych motywów, jakimi mógł kierować się G. O., obciążając pozostałe osoby oskarżone w tej sprawie a przede wszystkim A. S. (1);

2. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, wyrażający się w niezasadnym wnioskowaniu, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję art. 258 par. 3 kk, podczas gdy całokształt okoliczności wnikliwie analizowanych i właściwie odczytanych wskazywał jedynie na fakt, iż oskarżony funkcjonował w pewnej grupie osób mających kontakt z narkotykami, jednak nie pełnił roli założyciela tej grupy czy jej kierownika; 3. rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu A. S. kary, polegającą na wymierzeniu jej w wysokości nieadekwatnej do rzeczywistego zawinienia oskarżonego A. S. oraz skazania oskarżonego na karę w wymiarze pozostającym w znacznej dysproporcji w stosunku do rak orzeczonych pozostałym oskarżonym. Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu celem ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego J. W. (1) nie jest zasadna i to w stopniu oczywistym.

Zważywszy na szczególną sytuację procesową w jakiej przyszło orzekać Sądowi Apelacyjnemu w pierwszej kolejności sąd odniesie się do zagadnienia przesłanek pozwalających na wydanie przez sąd a quo orzeczenia w trybie przepisu art. 387 kpk. Oskarżeni A. S. (1) i J. W. (1) podobnie jak pozostali oskarżeni, co do których wyrok uprawomocnił się poddali się karze proponując wymierzenie im kar w wysokości orzeczonej przez sąd.

Sąd Okręgowy wydając orzeczenie uznał, iż zachodzą przesłanki do procedowania w trybie art. 387 kpk, a więc:

a) okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości,

b) cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy,

c) prokurator i pokrzywdzony nie sprzeciwiają się uwzględnieniu wniosku oraz;

d) oskarżony dokona ewentualnych zmian we wniosku stosownie do wysuniętych sugestii.

Z reguły jest tak, że okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, gdy oskarżony przyznaje się do popełnienia czynu, co znajduje potwierdzenie w innych dowodach. Nie sposób jednak nie zauważyć tego, że ustawa procesowa nie formułuje warunku przyznania się oskarżonego, jako jednej z przesłanek stosowania instytucji określonej w art. 387 kpk, a więc uprawniony jest pogląd, że przyznanie się nie jest warunkiem skazania bez przeprowadzenia postępowania dowodowego w tym szczególnym trybie. O braku bowiem wątpliwości w tym zakresie zdecydować mogą pozostałe dowody przeprowadzone w toku postępowania przygotowawczego. W praktyce zdarzają się przecież przypadki przyznania się oskarżonego do zarzucanego mu czynu w sytuacji, gdy to przyznanie nie znajduje potwierdzenia w innych dowodach.

Tak więc skoro ustawa nie wymaga przyznania się do winy, to takiego warunku nie można wprowadzać w drodze wykładki doktrynalnej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego również prezentowany jest tego rodzaju pogląd. Jedna z nowszych rekapitulacji tego problemu znalazła swój wyraz w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2007 r., sygn. akt II KK 275/06 (OSNKW 2007/2/19), w którym sąd stwierdził, że „zmienność postawy oskarżonego, który na określonym etapie postępowania, to jest na rozprawie przed sądem pierwszej instancji, przyznaje się do winy, a potem cofa przyznanie, nie musi stanowić przeszkody do ustalenia, że zachodzą warunki określone w art. 387 kpk”. Kolejno Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 maja 2006 roku, sygn. akt II KK 355/05 ( (...)) stwierdził, że „formalne nieprzyznanie się do winy nie zostało określone w art. 387 kpk jako przesłanka negatywna do uwzględnienia wniosku przewidzianego w tym przepisie”. W wyroku z dnia 30 marca 2005 r. sygn. akt WA 4/05 (OSNKW 2005/7-8/65, Biuletyn SN 2005/7/29) Sąd Najwyższy wypowiedział się, że „sam fakt, że oskarżony w toku postępowania przygotowawczego, nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, a uczynił to dopiero na rozprawie głównej, nie stoi na przeszkodzie uznaniu przez sąd, iż okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości w rozumieniu art. 387 kpk. Co do apelacji obrońcy oskarżonego J. W. (1).

Przede wszystkim podkreślić należy, że ustalenia faktyczne i wyprowadzone na ich podstawie wnioski co do winy oskarżonego J. W. (1) są prawidłowe i nie mogą budzić żadnych wątpliwości. Wystarczy choćby w tym kontekście wskazać, iż J. W. (2) został ujęty na „gorącym uczynku”. Stąd też nie przyznanie się do winy nie znajduje oparcia w zebranych dowodach. Dowody te mają tak jednoznaczną wymowę (zatrzymanie oskarżonego, który posiadał przy sobie przypisane mu ilości narkotyków) pozwoliły na orzekanie w trybie art. 387 kpk. Zagadnieniu temu Sąd Apelacyjny poświęcił uwagę w pierwszej części pisemnych wywodów.

Obrońca oskarżonego formułując zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, kwestionuje możliwość (zasadność) przypisania J. W. (1) udziału w obrocie 20787 g amfetaminy. W jego ocenie należało oskarżonemu przypisać udział w obrocie mniejszą ilością tych środków narkotycznych zważywszy na to, że były złej jakości. Ta właśnie zła jakość substancji spowodowana była mieszaniem czystego narkotyku z innymi substancjami. Z takim poglądem nie sposób się zgodzić. Jest faktem powszechnie znanym, że narkotyki mogą przedstawiać różną jakość i to z różnych powodów, co nie oznacza, iż przedmiotem obrotu jest tylko czysta substancja narkotykowa. Prezentowanie poglądu o konieczności oddzielenia (w zależności od procentowej jakości narkotyku) innych substancji, a tym samym łagodzenie kary jest zabiegiem błędnym.

Oskarżonemu wymierzono kary stosunkowo łagodne, jeśli się zważy skalę działalności przestępczej, niezależnie od tego jakiej jakości narkotyki były przez niego wprowadzone do obrotu. Można przecież prezentować pogląd, że oskarżony wprowadzając do obrotu narkotyki gorszej jakości za które pobierał cenę jak za towar wyższej jakości, w warunkach działalności przestępczej dodatkowo oszukiwał jeszcze nabywców narażając ewentualnych nieświadomych nabywców na przyjmowanie nieustalonych środków. Z tych powodów Sąd Apelacyjny utrzymał zaskarżony wyrok w mocy uznając apelację obrońcy jako oczywiście bezzasadną.