Wyrok z dnia 2024-10-17 sygn. II SA/Gl 483/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wojciech Gapiński, Sędziowie Asesor WSA Agnieszka Kręcisz-Sarna (spr.), Sędzia WSA Krzysztof Nowak, Protokolant Monika Rał, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2024 r. sprawy ze skargi W. G. (G.) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej z dnia 29 stycznia 2024 r. nr SKO.V/428/33/2024 w przedmiocie czasowego odebrania psa uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta S. z dnia 9 stycznia 2024 r. nr [...].

Zaskarżoną decyzją z 29 stycznia 2024 r., nr SKO.V/428/33/2024 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bielsku-Białej (dalej "Kolegium" lub "Organ odwoławczy") utrzymało w mocy decyzję z 9 stycznia 2024 r., nr [...] wydaną przez Burmistrza Miasta S. (dalej "Burmistrz" lub "Organ pierwszej instancji") w przedmiocie czasowego odebrania psa.

Zaskarżona decyzja zapadła w następującym stanie sprawy.

Decyzją z 9 stycznia 2024 r. Burmistrz z urzędu orzekł o odebraniu czasowo W. G. (dalej "Skarżący") psa będącego jego własnością, tj. młodego psa w wieku około 1 roku i 6 miesięcy, rasy mieszanej o umaszczeniu rudym (punkt I sentencji decyzji). Odebrane zwierzę zostało przekazane nieodpłatnie pod opiekę K. B. (dalej "Uczestniczka postępowania") prowadzącej Hotel dla psów [...] w S. (punkt II sentencji decyzji). Burmistrz kosztami transportu, utrzymania i koniecznego leczenia psa obciążył jego właściciela, tj. Skarżącego (punkt III sentencji decyzji). Decyzja podlegała natychmiastowemu wykonaniu.

Podstawę prawną pierwszoinstancyjnej decyzji stanowiły przepisy art. 7 ust. 1, ust. 1c, ust. 2 i 3 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 10 i 19 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (powołany tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 1580 z późn. zm.; dalej "u.o.z.") oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (powołany tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm.; dalej "k.p.a.").

W uzasadnieniu decyzji Organ pierwszej instancji wskazał, że pismem z 13 grudnia 2023 r. Fundacja [...] z siedzibą w B. (dalej "Fundacja") powiadomiła o odbiorze przez przedstawicieli Fundacji zwierzęcia w trybie interwencyjnym z powodu podejrzenia, że zwierzę jest ofiarą przestępstwa znęcania nad nim, a jego dalsze przebywanie w dotychczasowych warunkach zagrażałoby jego życiu lub zdrowiu. Zwierzę nie zostało Skarżącemu odebrane na zawsze, lecz do czasu rozstrzygnięcia sprawy karnej w przedmiocie przestępstwa znęcania się nad zwierzętami.

Przedstawiciele Fundacji dokonując 8 grudnia 2023 r. sprawdzenia warunków życia psa stwierdzili, że zwierzę przebywa w bardzo małym kojcu (powierzchnia około 3 m2), w którym stoi nieocieplona buda z nieosłoniętym wejściem, a pies nie miał dostępu do wody. Wybieg był pokryty zamarzniętym błotem i bryłami lodu. Pies był zmarznięty. W ocenie Fundacji dalsze przebywanie zwierzęcia w powyższych warunkach (panowały ujemne temperatury) stanowiło dla psa zagrożenie utraty zdrowia lub życia.

W odwołaniu od powyższej decyzji Skarżący, za pośrednictwem pełnomocnika, zarzucił Organowi pierwszej instancji błędne ustalenie stanu faktycznego. Pełnomocnik wyjaśnił, że Skarżący jest osobą starszą, która zmaga się ze skutkami choroby neurologicznej. Dnia 8 grudnia 2023 r. Skarżący udał się do sklepu pozostawiając na około godzinę swego psa w kojcu. Kojec posiada budę oraz zadaszenie, więc chroni przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi przebywającego w nim psa. W kojcu nie było jedzenia ponieważ pies karmiony był o określonych porach, wewnątrz domu. Samo pozostawienie psa w kojcu miało charakter chwilowy i wynikało z potrzeby zapewnienia mu komfortu względem drugiego psa, podczas nieobecności opiekuna.

Przedstawiciele Fundacji w sposób natarczywy zażądali wydania zwierzęcia i nie przyjmowali żadnych wyjaśnień. W aktach postępowania znajduje się jedynie słowna relacja przedstawicieli Fundacji, nie poparta żadnymi dowodami oraz jedno wykadrowane zdjęcie, na którym nic nie widać poza tym, że pies w dobrym stanie fizycznym stoi w kojcu. W toku postępowania Skarżący przedłożył zarówno dokumentację weterynaryjną, jak i szereg zdjęć zwierzęcia, z których wynika, że pies przebywał w domu i był w dobrym stanie. Burmistrz w ogóle nie odniósł się do tych dowodów. Organ pierwszej instancji nie przesłuchał przedstawicieli Fundacji ani świadków wnioskowanych przez Skarżącego. Burmistrz nie przeprowadził oględzin celem zweryfikowania wyjaśnień Fundacji, które zawierały liczne nieścisłości bądź niedomówienia. Skarżący został pozbawiony możliwości czynnego udziału w sprawie. Organ pierwszej instancji nie zaczerpnął informacji z Komendy Policji czy prowadzone jest postępowanie karne przeciwko Skarżącemu o znęcanie się nad psem.

Zaskarżoną decyzją Kolegium orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji Organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji Organ odwoławczy wskazał, że w opisanym i udokumentowanym przez Organ pierwszej instancji stanie faktycznym wystąpiły ustawowe przesłanki do interwencyjnego odebrania psa Skarżącemu. Dla zastosowania w sprawie art. 7 ust. 1 u.o.z. nie jest potrzebna wina właściciela zwierzęcia, tylko zaistnienie obiektywnych okoliczności polegających na tym, że właściciel w jakikolwiek sposób dopuścił się, aby nastąpił fakt kwalifikowanego prawem znęcania się nad jego zwierzęciem. Rozstrzygnięcie wydawane na podstawie art. 7 ust. 3 u.o.z. ma na celu potwierdzenie, że czynność polegająca na faktycznym odebraniu zwierzęcia przez podmioty wymienione w tym przepisie była zgodna z prawem w momencie jej dokonania. Zatem istotnym jest stan zwierzęcia na dzień interwencji, zbadanie i wyjaśnienie czy uzasadniał on interwencyjne odebranie zwierzęcia. Organ pierwszej instancji wydając decyzję miał obowiązek oprzeć się na stanie faktycznym z dnia odebrania zwierzęcia.

Na dzień przeprowadzenia interwencji pies był przetrzymywany w nieodpowiednich warunkach, skrajnie małym kojcu, bez dostępu do wody. Był zmarznięty. Ma przerośnięte pazury. Utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania bądź w pomieszczeniach lub klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji stanowi formę znęcania się nad zwierzętami. Nie można Burmistrzowi zarzucić naruszenia art. 10 k.p.a. bowiem decyzja ma charakter wtórny, tj. następuje po odebraniu zwierzęcia. Organ odwoławczy wyjaśnił, że przepisy u.o.z. nie przewidują wcześniejszych upomnień dla właściciela zwierzęcia.

Skarżący w skardze na decyzję Kolegium zarzucił rażące naruszenie przede wszystkim przepisów postępowania, które doprowadziło do ustalenia okoliczności faktycznych w sposób sprzeczny z rzeczywistością, jedynie na podstawie nieprecyzyjnych oświadczeń przedstawicieli Fundacji zawartych w zawiadomieniu z 13 grudnia 2023 r. W sprawie nie zostało ustalone, czy życiu i zdrowiu zwierzęcia coś zagrażało w sposób, który uzasadniał podjęcie działań z art. 7 ust. 3 u.o.z. Postępowanie organów ograniczyło się wyłącznie do akceptacji czynności faktycznych przedstawicieli Fundacji, którzy odebrali psa. Przedstawiciele Fundacji nie przedstawili żadnej dokumentacji potwierdzającej stan faktyczny, tj. powierzchnię kojca, budy, zapis temperatury otoczenia w momencie podejmowania interwencji, zapis temperatury ciała zwierzęcia, dokumentacji weterynaryjnej dotyczącej stanu odbieranego zwierzęcia (rzekome wychłodzenie, rzekome problemy związane z układem kostnym na skutek złego żywienia w okresie intensywnego wzrostu, rzekomo przerośnięte pazury). Organ odwoławczy, podobnie jak Organ pierwszej instancji, nie zweryfikował przedstawionych zarzutów i nie zbadał, czy miejsce czasowego przetrzymywania zwierzęcia spełniało wymogi z art. 9 u.o.z.

Zdaniem Skarżącego doszło także do naruszenia procedury odbierania psa, tj. przepisów art. 7 ust. 1 pkt 1, ust. 1b i ust. 1c u.o.z. bowiem podmiot, któremu przekazano psa nie jest schroniskiem dla zwierząt. Dopiero w przypadku braku zgody ze strony schroniska zwierząt pies mógł zostać przekazany innej osobie prawnej, osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej.

Organ odwoławczy w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasową argumentację.

W piśmie procesowym z 19 sierpnia 2024 r. Skarżący wyjaśnił, że według jego ustaleń postępowanie w przedmiocie znęcania się nad psem, prowadzone przez Komendę Powiatową Policji w C., zostało umorzone. Skarżącemu nie zostały przedstawione żadne zarzuty. Pies powinien być zatem zwrócony Skarżącemu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1267) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres kontroli sądu wyznacza przepis art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej "p.p.s.a.") stanowiący, że sąd orzeka w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem dotyczącym art. 57a (który nie znajduje zastosowania w rozpatrywanej sprawie). Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 i 2 p.p.s.a., aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny, konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia przepisów prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, albo też do naruszenia przepisów prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności decyzji.

Przeprowadzona przez Sąd kontrola legalności zaskarżonej decyzji oraz decyzji Organu pierwszej instancji według wskazanych wyżej kryteriów wykazała, że rozstrzygnięcia te naruszają prawo w stopniu uzasadniającym ich wyeliminowanie z obrotu prawnego.

Decyzja Organu pierwszej instancji z 9 stycznia 2024 r. wydana została na podstawie art. 7 ust. 1 u.o.z. W wyniku interwencji przedstawicieli Fundacji, Burmistrz orzekł o czasowym odebraniu Skarżącemu psa z powołaniem na okoliczności wskazane w art. 6 ust. 2 pkt 10 i 19 u.o.z. Czasowe odebranie psa Skarżącemu nastąpiło zatem w trybie interwencyjnym określonym w art. 7 ust. 3 u.o.z.

Jak stanowi art. 7 ust. 3 u.o.z. w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia. W przypadkach niecierpiących zwłoki przepisy u.o.z. zobowiązują zatem do odebrania zwierzęcia na drodze czynności faktycznych, bez uprzedniego wydania decyzji administracyjnej. W sytuacji interwencyjnego odbioru zwierzęcia jego zabranie od właściciela lub opiekuna jest działaniem wcześniejszym od wydania decyzji przez organ administracji publicznej. Dopiero po faktycznym zabraniu zwierzęcia dochodzi do wydania decyzji administracyjnej. Z tego względu decyzja wydana w związku z interwencyjnym odebraniem zwierzęcia jest decyzją następczą, ponieważ zostaje wydana, gdy zwierzę zostało już faktycznie odebrane.

Odebranie zwierzęcia ma charakter czasowy. Odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd nie orzeknie w trybie art. 35 ust. 3 u.o.z. przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone (art. 7 ust. 6 u.o.z.). Zwrot zwierzęcia powinien nastąpić także, gdy decyzja o odmowie jego odebrania bądź decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie czasowego odebrania psa stanie się ostateczna. We wszystkich tych przypadkach zwrot zwierzęcia winien następować z mocy prawa.

Interwencyjne odebranie zwierzęcia w trybie art. 7 ust. 3 u.o.z. może mieć miejsce w przypadku ziszczenia się łącznie dwóch przesłanek. Po pierwsze ustalenia, że zwierzę jest przez właściciela lub opiekuna traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z. Po drugie ustalenia, że dalsze przebywanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu ("przypadek niecierpiący zwłoki"). Chodzi tu zatem o przypadki, w których zachodzi konieczność zabezpieczenia sytuacji bytowej zwierzęcia w wyjątkowych warunkach, rozumianych jako kwalifikowana postać naruszeń wymienionych w art. 6 ust. 2 u.o.z. oraz ustalenia stanu zagrażającemu życiu lub zdrowiu zwierzęcia (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z: 14 czerwca 2017 r., II OSK 1746/16 i 26 kwietnia 2019 r., II OSK 1135/18; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 7 grudnia 2017 r., II SA/Op 474/17 – opubl. w internetowej bazie: orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej "CBOSA").

Dla odebrania zwierzęcia na podstawie art. 7 ust. 3 u.o.z. nie jest wymagane wcześniejsze uzyskanie wyroku karnego skazującego właściciela (opiekuna) za znęcanie się nad zwierzęciem, nie jest także potrzebne stwierdzenie winy właściciela (opiekuna) zwierzęcia. Konieczne jest tylko zaistnienie obiektywnych okoliczności polegających na tym, że właściciel w jakikolwiek sposób dopuścił, aby nastąpił fakt kwalifikowanego prawem znęcania się nad jego zwierzęciem (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 27 stycznia 2022 r., II SA/Po 303/21, opubl. w CBOSA).

Przepis art. 6 ust. 2 u.o.z. stanowi, że przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień. Przepis ten wylicza przykładowe zachowania uznane za znęcanie się nad zwierzętami m. in. utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji (art. 6 ust. 2 pkt 10 u.o.z.). Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.o.z. kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody. Z kolei przez właściwe warunki bytowania rozumie się zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku, natomiast rażącym zaniedbaniem jest drastyczne odstępstwo od określonych w ustawie norm postępowania ze zwierzęciem, a w szczególności w zakresie utrzymywania zwierzęcia w stanie zagłodzenia, brudu, nieleczonej choroby, w niewłaściwym pomieszczeniu i nadmiernej ciasnocie (art. 4 pkt 11 i pkt 15 u.o.z.). W judykaturze przyjmuje się, że niewłaściwe warunki bytowania to nie tylko wskazane w tym przepisie przykłady, ale także brak zapewnienia zwierzętom właściwego schronienia przed chłodem, upałem, deszczem, śniegiem, przetrzymywanie ich na terenie, na którym narażone są na uszkodzenia ciała. Znęcaniem się nad zwierzętami jest także utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku (art. 6 ust. 2 pkt 19 u.o.z.). Za przypadek znęcania się nad psem uznano sytuację, w której stwierdzono u psa niedożywienie, odwodnienie, pasożyty, zły stan okrywy włosowej oraz brak opieki właściciela z powodu jego nieobecności (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 stycznia 2019 r., II OSK 656/18, opubl. w CBOSA).

Natomiast zagrożenie życia lub zdrowia, o którym mowa w art. 7 ust. 3 u.o.z. odnosi się do stanu hipotetycznego i potencjalnego. Stan zagrożenia nie oznacza zatem wystąpienia bezpośredniego, realnego zagrożenia życia lub zdrowia zwierzęcia. Stan zagrożenia należy powiązać z kwalifikowanymi naruszeniami z art. 6 ust. 2 u.o.z. Każda z sytuacji opisanych w art. 6 ust. 2 u.o.z. może mieć potencjalny wpływ na życie lub zdrowie zwierzęcia, co odpowiada pojęciu "zagrożenia". A więc już stworzenie określonego stanu wyczerpuje pojęcie zagrożenia, co stanowi podstawę do stwierdzenia istnienia przypadku niecierpiącego zwłoki (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2019 r., II OSK 1135/18, opubl. w CBOSA).

Spór w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do zagadnienia, czy zachodziły materialnoprawne podstawy do odebrania psa Skarżącemu. Zdaniem Skarżącego, który podważa rzetelność zebrania i oceny materiału dowodowego, a w konsekwencji zasadność zastosowania art. 7 ust. 1 i ust. 3 u.o.z., znęcanie nad psem nie miało miejsca. Skarżący zarzucił, że organy obu instancji nie ustaliły stanu faktycznego sprawy, a oparły się na jedynie na nieprecyzyjnych oświadczeniach przedstawicieli Fundacji, zawartych w zawiadomieniu z 13 grudnia 2023 r. Postępowanie organów ograniczyło się zatem jedynie do akceptacji czynności faktycznych przedstawicieli Fundacji.

Należy zatem wskazać, że wydanie decyzji następczej z art. 7 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 3 u.o.z. musi być poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym. Organy realizując zasadę prawdy obiektywnej, zawartą w art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a., zobowiązane są do wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego. Oznacza to, że zobowiązane są przeprowadzić postępowanie dowodowe co do wszystkich okoliczności stanowiących fakty prawotwórcze, a więc takich, z którymi w świetle przepisów obowiązującego prawa związane są określone skutki prawne. następnie organ winien dokonać wszechstronnej oceny okoliczności konkretnej sprawy na podstawie analizy całego materiału dowodowego (art. 80 k.p.a.), a swoje stanowisko powinien przekonująco uzasadnić (art. 107 § 3 w związku z art. 11 k.p.a.) - por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 września 2012 r., II GSK 1548/11, opubl. w CBOSA.

Rację ma Skarżący, że w rozpoznawanej sprawie organy obu instancji nie wywiązały się z obowiązku prawidłowego zebrania i oceny materiału dowodowego.

Organy swoje rozstrzygnięcia oparły wyłącznie na informacjach uzyskanych od Fundacji, a zawartych w zawiadomieniu z 13 grudnia 2023 r. oraz załączonych do niego protokołach interwencyjnych z 22 września 2023 r. i z 9 grudnia 2023 r.

Pierwszy protokół dotyczy interwencji, która miała miejsce 22 września 2023 r. Protokół ten nie został podpisany przez Skarżącego, a jak wynika z akt sprawy administracyjnej, o podjętej interwencji Fundacja nie powiadomiła Burmistrza (pismo Naczelnika Wydziału Gospodarki Komunalnej i Środowiska z 2 lutego 2024 r.). Jeśli zaś chodzi o drugi protokół z interwencji mającej miejsce 8 grudnia 2023 r. to wynika z niego, że pies zamknięty był w kojcu o wymiarach 1 x 2,5 m. Buda była nieocieplona, a wejście do budy nie było osłonięte. W kojcu brak było jedzenia i miski z wodą. Podłoże kojca było zamarznięte, znajdowało się na nim błoto i lód. Wizualny stan zdrowotny zwierzęcia został oceniony jako ogólnie dobry, jednakże pies był przemarznięty. Jako datę ostatniego szczepienia wskazano 25 wrzesień 2023 r. Do zawiadomienia z 13 grudnia 2023 r. została załączona dokumentacja zdjęciowa, tj. jeden czarnobiały wydruk zdjęcia bez opisu. Nie wiadomo czy fotografia została wykonana podczas interwencji 22 września 2023 r. czy 8 grudnia 2023 r.

Do zawiadomienia o odbiorze zwierzęcia z 13 grudnia 2023 r. nie zostały załączone żadne opinie weterynaryjne dokumentujące stan zdrowotny odbieranego zwierzęcia. Przedłożony wydruk zdjęcia jest niewyraźny, a samo zdjęcie jest wykadrowane - uniemożliwia to ustalenie, czy spełnione zostały warunki z art. 9 ust. 1 u.o.z. Z treści protokołu z 8 grudnia 2023 r. wynika, że pies jest przemarznięty, ale brak jest jakichkolwiek ustaleń odnośnie temperatury otoczenia oraz temperatury zwierzęcia. Jednocześnie wskazano, że stan zdrowotny zwierzęcia jest ogólnie dobry, co nie potwierdza, aby stan zwierzęcia wskazywał na okoliczności zagrażające jego zdrowiu lub życiu. Nie stwierdzono by pies był zagłodzony lub odwodniony. W sprawie nie została przesłuchana osoba dokonująca interwencji u Skarżącego ani sam Skarżący. Nie ustalono czy w czynności odebrania psa uczestniczyły inne osoby i nie przesłuchano ich na okoliczności związane z przebiegiem tego zdarzenia pod kątem spełnienia przesłanek z art. 7 ust. 3 u.o.z.

Skarżący w toku postępowania administracyjnego konsekwentnie podważał wartość dowodową ww. protokołów interwencyjnych. Skarżący kwestionował też podane przez Fundację okoliczności faktyczne, oferując dowody (m. in. zeznania świadków, dokumentację fotograficzną i weterynaryjną, oględziny) na okoliczności przeciwstawne do tego, co ustalili przedstawiciele Fundacji. Co więcej Skarżący podnosił, że przeciwko niemu nie toczy się żadne postępowanie karne za znęcanie nad odebranym mu psem. W odwołaniu od decyzji pierwszoinstancyjnej Skarżący zaprzeczył zawartym w ww. zawiadomieniu twierdzeniom Fundacji, zarzucił niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy i nieprzeprowadzenie wnioskowanych przez niego dowodów. Wszystkie te kwestie zostały przez organy orzekające w sprawie pominięte.

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie Burmistrz przytoczył jedynie fragmenty z zawiadomienia Fundacji z 13 grudnia 2023 r. Zaś Organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji ograniczył się do wskazania, że zarzuty nie są zasadne bowiem postępowanie ma charakter wtórny, a Burmistrz wydając decyzję miał obowiązek oprzeć się na stanie faktycznym z dnia odebrania zwierzęcia.

Należy zatem podkreślić, że postępowanie organów w sprawie o czasowe odebranie zwierzęcia nie ogranicza się tylko do akceptacji czynności faktycznych podmiotu, który jest upoważniony do fizycznego wcześniejszego odebrania zwierzęcia. Właściwy organ, wydając decyzję z art. 7 ust. 1 u.o.z., już po faktycznym odebraniu zwierzęcia, nie dokonuje oceny legalności działań policjanta, strażnika gminnego lub przedstawiciela organizacji społecznej w zakresie dokonanego interwencyjnego odebrania zwierzęcia, ale rozstrzyga jak w każdym innym przypadku w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia traktowanego w sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z. Mówiąc inaczej, prowadzący takie postępowanie organ wykonawczy gminy nie może ograniczać się jedynie do zbadania, czy sposób traktowania zwierząt, który przesądził o ich odebraniu przez uprawniony podmiot w trybie art. 7 ust. 3 u.o.z. faktycznie zagrażał ich życiu lub zdrowiu. Powinien on natomiast dążyć do wyjaśnienia wszystkich okoliczności takiej sprawy i w drodze decyzji orzec o czasowym odebraniu zwierząt bądź odmówić wydania takiej decyzji, w sytuacji gdy nie stwierdzi zaistnienia przesłanek wymienionych w art. 6 ust. 2 u.o.z. (por. E. Kruk [w:] M. Kulik, G. Lubeńczuk, M. Rudy, H. Spasowska, E. Kruk, Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2024, art. 7; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 4 listopada 2011 r., II SA/Sz 847/11; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 17 stycznia 2014 r., II SA/Gl 1418/13; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 maja 2024 r., I OSK 503/21 – opubl. w CBOSA). Podkreślić także trzeba, że postępowanie dotyczące odebrania zwierzęcia jest postępowaniem, do którego mają zastosowanie przepisy k.p.a. Organ prowadząc postępowanie w trybie art. 7 ust. 1 u.o.z. w związku z art. 7 ust. 3 u.o.z. w pierwszej kolejności powinien ustalić w sposób wyczerpujący i dokładny stan faktyczny, a następnie dokonać jego oceny prawnej (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z: 9 lutego 2011 r., II OSK 263/10 i 11 czerwca 2013 r., II OSK 2417/12, opubl. w CBOSA).

Natomiast postępowanie administracyjne w rozpoznawanej sprawie ograniczone zostało do oceny zawiadomienia Fundacji i załączonych do niego dokumentów. Organy nie podejmowały żadnych własnych ustaleń w sprawie. Nie wyjaśniły sprzecznego z ustaleniami Fundacji stanowiska Skarżącego. Organy nie ustaliły, czy pies traktowany był w sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z. i czy Skarżący daje gwarancję sprawowania nad psem należytej opieki. Wszystkie podnoszone przez Skarżącego zarzuty dotyczące okoliczności stanu faktycznego sprawy zostały przez organy obu instancji zbagatelizowane.

W konsekwencji decyzje organów obu instancji zostały wydane z naruszeniem art. 7, art. 8, art. 11, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Organ odwoławczy bez dostatecznej podstawy faktycznej i prawnej uznał, że wydana przez Burmistrza decyzja jest prawidłowa, czym naruszył też art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.

Jeśli chodzi o zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 pkt 1, ust. 1b i ust. 1c u.o.z. to wypada zauważyć, że przekazanie psa Uczestniczce postępowania nastąpiło zgodnie z wolą Skarżącego, wyrażoną w piśmie z 4 stycznia 2024 r.

Ponownie prowadząc postępowanie organ zobowiązany będzie uwzględnić ocenę prawną i wskazania zawarte w uzasadnieniu niniejszego wyroku, stosownie do art. 153 p.p.s.a. Organ w sposób rzetelny ustali stan faktyczny sprawy, a następnie dokona – w świetle art. 7 ust. 1 u.o.z. w związku z art. 7 ust. 3 u.o.z. - oceny czy odebranie psa Skarżącemu nastąpiło w przypadku niecierpiącym zwłoki oraz czy w odniesieniu do odebranego psa zaistniały okoliczności określone w art. 6 ust. 2 u.o.z. W zależności od poczynionych ustaleń, organ podejmie właściwe rozstrzygnięcie, należycie je uzasadniając, jak tego wymaga art. 107 § 3 k.p.a.

Mając na uwadze powyższe Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) w zw. z art. 135 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku. Wobec faktu, że postanowieniem z 25 kwietnia 2024 r., II SPP/Gl 66/24 Skarżący został zwolniony od kosztów sądowych w rozpoznawanej sprawie, a dodatkowo nie był w niej reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika i nie wykazał poniesienia innych kosztów postępowania, Sąd nie zasądził na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania.