Wyrok z dnia 2022-07-29 sygn. II SA/Po 332/22

Dnia 29 lipca 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędziowie: Sędzia WSA Wiesława Batorowicz (spr.) Asesor WSA Sebastian Michalski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 lipca 2022 roku sprawy ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 29 marca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia z funduszu alimentacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza R. z dnia 14 lutego 2022 r. nr [...]

Dnia 18 listopada 2021 r. do Ośrodka Pomocy Społecznej w R. (zwanego dalej "OPS") wpłynął wniosek J. G. (zwanej dalej "wnioskodawczynią" lub "Skarżącą") o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego za okres świadczeniowy 2021/2022. Wnioskodawczyni oświadczyła, że zamieszkuje wraz z synem – M. M. (ur. w 2004 r.). Wnioskodawczyni wskazała, że składa swój wniosek dopiero w dniu 18 listopada 2021 r., ponieważ oczekuje na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, który otrzymała na początku listopada 2021 r. Wnioskodawczyni wskazała, że w myśl tego orzeczenia, wnosi o zwrot świadczenia za miesiąc wrzesień i październik. Wniosek za listopad został spóźniony.

Wnioskodawczyni oświadczyła, że ojciec jej dziecka – R. M. nie płaci alimentów. Jej syn uczęszcza do III. klasy technikum w G. . Wnioskodawczyni przedłożyła także zaświadczenie komornika sądowego o bezskuteczności egzekucji alimentów wobec R. M. zasądzonych przez Sąd Rejonowy w G. wyrokiem z dnia 18 grudnia 2012 r. o sygn. akt III RC [...] w wysokości [...] zł miesięcznie. W 2020 r. nie udało się wyegzekwować żadnej kwoty. M. M. nie uzyskuje żadnych dochodów. Wnioskodawczyni natomiast uzyskała w 2020 r. dochód w wysokości [...] zł oraz kwotę z tytułu niewykorzystanej ulgi na dzieci – [...] zł.

W toku postępowania ustalono, że postanowieniem Sądu Rejonowego w G. z dnia 6 listopada 2020 r. o sygn. akt III Nsm [...], na czas trwania postępowania o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej R. M. i ograniczenie władzy rodzicielskiej wnioskodawczyni nad małoletnim M. M., powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim jego ojcu i ustalono miejsce pobytu u boku ojca. Postanowienie uzyskało przymiot prawomocności z dniem 19 sierpnia 2021 r.

OPS wystąpił do Sądu Rejonowego w G. z prośbą o podanie informacji, czy w sprawie, w której udzielono zabezpieczenia zapadło orzeczenie kończące.

Sąd Rejonowy w G. zawiadomił OPS, że postanowieniem z dnia 28 grudnia 2021 r. o sygn. akt III Nsm [...] tenże Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim M. M. jego ojcu – R. M. ustalając miejsce pobytu małoletniego przy ojcu, a władzę rodzicielską wnioskodawczyni ograniczono do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka, takich jak wybór szkoły, zawodu, specjalistycznego leczenia w razie poważnej choroby z prawem nieograniczonych kontaktów z dzieckiem. Postanowienie uzyskało przymiot prawomocności z dniem 5 stycznia 2022 r.

Pismem z dnia 2 lutego 2022 r. Burmistrz Miasta i Gminy R. (zwany dalej "Burmistrzem" lub "organem I instancji") powiadomił wnioskodawczynię, że wkrótce zostanie wydana decyzja odmowna. Do tego czasu wnioskodawczyni może zapoznać się ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

Decyzją z dnia 14 lutego 2022 r. nr [...] Burmistrz nie przyznał prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego dla M. M.. Burmistrz zrelacjonował stan faktyczny sprawy. Stwierdził, że wobec powierzenia R. M. władzy rodzicielskiej nad M. M. i jednocześnie ograniczenia wnioskodawczyni tejże władzy, świadczenie z funduszu alimentacyjnego nie przysługuje jej. Wobec tego, że miejsce syna jest przy ojcu, wnioskodawczyni nie może reprezentować syna, a także nie może pobierać świadczenia. Ponadto w dniu [...] marca 2022 r. M. M. ukończy 18 lat i samodzielnie będzie mógł wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Wnioskodawczyni złożyła odwołanie od decyzji organu I instancji z zachowaniem terminu ustawowego. Wnioskodawczyni oświadczyła, że mimo prawomocnego orzeczenia Sądu Rejonowego w G. , syn mieszka cały czas z nią, a jego ojciec nie wykonuje postanowienia. Wnioskodawczyni ponosi koszty jego utrzymania i zaspokaja jego potrzeby życiowe. Od pewnego czasu R. M. nie kontaktuje się z synem. Dlatego właśnie wnioskodawczyni nie zgadza się z decyzją organu I instancji.

Do odwołania dołączono jej zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zaniechania wykonywania obowiązku alimentacji, potwierdzenie złożenia zawiadomienia o popełnieniu tego przestępstwa w Komisariacie Policji w R. oraz zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia w tej sprawie.

Decyzją z dnia 29 marca 2022 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze (zwane dalej "SKO [...]", "Kolegium" lub "organem II instancji") utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Kolegium uznało, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 877 ze zmianami, zwanej dalej "u.p.o.u.a.") świadczenie to przysługuje do ukończenia 18. roku życia albo w przypadku kiedy uczy się w szkole lub w szkole wyższej do ukończenia 25. roku życia, a w przypadku legitymowania się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo. Wnioskodawczyni nie ma legitymacji do tego, aby występować w imieniu swojego syna o przyznanie świadczenia alimentacyjnego. Ograniczenie jej władzy rodzicielskiej uniemożliwia występowanie w imieniu syna. W myśl art. 15 ust. 1 u.p.o.u.a. wypłata świadczenia następuje na wniosek uprawnionego albo jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą obojga rodziców, każde z nich może występować w imieniu dziecka. Skoro władza rodzicielska wnioskodawczyni została ograniczona to nie może wnioskować w imieniu syna o wypłatę rzeczonego świadczenia.

Skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, w której zakwestionowała decyzję organu II instancji. Treść skargi jest podobna do odwołania. Skarżąca wskazała, że syn cały czas zamieszkuje z nią i nie chce się wyprowadzić od niej. Kurator sądowy złożył wizytę u Skarżącej i stwierdził, że jej syn nadal spełnia obowiązek szkolny. To potwierdzają funkcjonariusze Policji oraz pracownicy OPS.

Zdaniem Skarżącej, SKO [...] nie zbadało faktycznej sytuacji jej syna. Poprzestało na analizie orzeczenia Sądu Rejonowego w G. .

W odpowiedzi na skargę SKO [...] wniosło o jej oddalenie. Organ II instancji podtrzymał swoje stanowisko. Stwierdził, że skoro Skarżąca nie mogła reprezentować syna w wyniku utraty władzy rodzicielskiej, to tym bardziej nie mogła występować w jego imieniu o przyznanie jemu świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga zasługiwała na uwzględnienie, chociaż z innych przyczyn, niż wskazane w jej treści.

Na wstępnie należy zwrócić uwagę, że niniejsza sprawa została rozpoznana w trybie art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 ze zmianami). Zgodnie z powołanym przepisem: "Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów". W związku z tym, zarządzeniem z dnia 30 czerwca 2022 r. Przewodniczący Wydziału II. tut. Sądu skierował sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 lipca 2022 r.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137) sądy administracyjne sprawują kontrolę nad działalnością administracji publicznej przyjmując jako kryterium kontroli zgodność z prawem. Ponadto zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zmianami, zwanej dalej "p.p.s.a.") w zakresie realizowanej kontroli, Sąd nie jest związany granicami skargi, w związku z czym zarzuty podniesione w jej treści nie wyznaczają kierunku analizy podejmowanej przez Sąd.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest ocena zgodności z prawem decyzji SKO [...] utrzymującej w mocy decyzję Burmistrza w sprawie odmowy przyznania Skarżącej świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Kierując się wspomnianym przepisem art. 134 § 1 p.p.s.a., Sąd w składzie orzekającym rozpoznał całokształt sprawy wywołanej skargą i stwierdził, że zaskarżona decyzja, jak i poprzedzająca ją decyzja organu I instancji nie odpowiadają prawu. Twierdzenie Sądu wynika z następującej argumentacji.

Materialnoprawną podstawą zapadłego rozstrzygnięcia w sprawie są przepisy u.p.o.u.a. Sąd na samym początku zwraca uwagę na preambułę powołanej ustawy. Ustawodawca, zanim przystępuje do regulowania materii pomocy osobom uprawnionym do alimentów, wyjaśnia istotę tej regulacji. Wskazuje przede wszystkim na konieczność świadczenia pomocy osobom uprawnionym do alimentów, podkreślając konieczność udzielania tej pomocy dzieciom, aby zapewnić im możliwość dorastania w warunkach odpowiadających ich potrzebom w szczególności, że same nie są w stanie ich zaspokoić. Z tego względu ustawodawca przenosi ciężar osób zobowiązanych do alimentacji na gminę, jednak ma to charakter czasowy, bowiem zobowiązany będzie musiał w przyszłości zwrócić koszty poniesione przez gminę.

Analiza preambuły wskazuje, że wolą ustawodawcy jest udzielenie pomocy osobom potrzebującym, szczególnie dzieciom. Tak zarysowana aksjologia będzie miała fundamentalny wpływ na uzasadnienie tego, że zaskarżona decyzja nie odpowiada prawu.

Dla powstania uprawnienia do pobierania świadczenia alimentacyjnego z funduszu alimentacyjnego, niezbędne jest zaświadczenie o niemożności wyegzekwowania należności od osoby zobowiązanej do ich spełniania. W niniejszej sprawie, ten fakt został potwierdzony zaświadczeniem komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w G. z dnia 17 listopada 2021 r. (k[...] akt administracyjnych organu I instancji). W zaświadczeniu tym stwierdza się, że wyegzekwowanie alimentów w okresie ostatnich dwóch miesięcy od R. M., ojca małoletniego M. M., okazało się nieskuteczne. Egzekucja sądowa była prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego tj. wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 18 grudnia 2012 r. o sygn. akt III RC [...]. W tym miejscu godzi się zauważyć, że zaświadczenie wystawione przez komornika sądowego jest dokumentem urzędowym, który w postępowaniu administracyjnym jest dowodem, o którym mowa w art. 76 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zmianami, zwanej dalej "k.p.a."). Dokument urzędowy korzysta bowiem z domniemania, że to co jest w nim stwierdzone jest prawdą (zob. wyrok WSA w Lublinie z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt II SA/Lu 911/16, dostępny na stronie: https://orzeczenia.nsa.gov.pl – Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, zwana dalej "CBOSA"). Sąd przyjmuje zatem, że egzekucja względem R. M. okazała się nieskuteczna, a ponadto tytuł wykonawczy względem niego cały czas obowiązuje, gdyż nie wskazano, aby został uchylony lub zmieniony. Innymi słowy, R. M. niezmiennie pozostaje zobowiązany do spełniania świadczenia alimentacyjnego względem swojego syna – M. M. w kwocie [...]zł miesięcznie. Sąd w składzie orzekającym przyjął tę okoliczność jako niebudzącą wątpliwości.

Nieskuteczność egzekucji, która stała się faktem, otworzyła dla Skarżącej, jako matki wówczas nieletniego M. M., możliwość wystąpienia z wnioskiem o przyznanie jemu świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Jak stanowi o tym art. 9 ust. 1 u.p.o.u.a. świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo. Powołany przepis desygnuje osobę uprawnioną do świadczenia alimentacyjnego. Jest nią osoba nieletnia (do ukończenia 18. roku życia) albo osoba pełnoletnia, pod warunkiem, że uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25. roku życia. Ustawodawca wyróżnia jeszcze osobę o znacznym stopniu niepełnosprawności, jednakże ta okoliczność nie znajduje zastosowania na gruncie niniejszej sprawy.

Sąd w składzie orzekającym przypomina, że osoba nieletnia (do ukończenia 18. roku życia) nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnej, co wynika z przepisów prawa cywilnego. W związku z tym, w dniu złożenia wniosku inicjującego postępowanie administracyjne, M. M. nie mógł skutecznie złożyć tego wniosku, a więc musiał być reprezentowany przez swojego przedstawiciela ustawowego, którym co do zasady jest rodzic (art. 30 § 2 k.p.a. w związku z art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy [t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, zwanej dalej "k.r.o."]). To potwierdza także brzmienie art. 15 ust. 1 u.p.o.u.a.: "Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego". W zależności od wieku osoby uprawnionej, może ona występować samodzielnie (gdy ma więcej niż 18 lat) albo za pośrednictwem swojego przedstawiciela ustawowego (gdy ma mniej niż 18 lat).

Organy administracji publicznej rozstrzygające w niniejszej sprawie (rozpoznawczy i odwoławczy) zgodnie stwierdziły, że Skarżąca nie mogła występować w imieniu swojego syna, ponieważ w toku postępowania administracyjnego okazało się, że Sąd Rejonowy w G. ograniczył jej władzę rodzicielską do współdecydowania o ważnych sprawach M. M., a wykonywanie tej władzy powierzył ojcu dziecka. Na poparcie swojego stanowiska, została przywołana uchwała Sądu Najwyższego, w której stwierdza się, że w sprawach o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z powództwa jednego z rodziców, dziecko powinno być reprezentowane przez kuratora, a nie przez rodzica, którego władza rodzicielska została ograniczona do określonych obowiązków i uprawnień (uchwała SN z dnia 9 października 2020 r., sygn. akt III CZP 91/19, "Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Cywilna" 2021, z. 6). Sąd w składzie orzekającym nie podzielił stanowiska Kolegium.

Przywołana uchwała Sądu Najwyższego znajduje zastosowanie do innej kategorii spraw (z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego), a nie na gruncie sprawy rozpoznawanej. Sąd Najwyższy przesądził bowiem o obowiązku reprezentacji nieletniego przez kuratora sądowego w sytuacji, gdy małoletni pozostaje w sporze z rodzicem o uchylenie alimentów, a drugi rodzic ma ograniczoną władzę rodzicielską. Kolegium nie może przenosić skutku prawnego wynikającego z uchwały Sądu Najwyższego na sprawę, w której zawiązuje się odmienna relacja tj. pomiędzy uprawnionym do świadczenia alimentacyjnego a gminą, która w zastępstwie za zobowiązanego, ma wykonywać obowiązek alimentacyjny.

Ponadto Sąd zwraca uwagę Kolegium na sentencję postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia 28 grudnia 2021 r. o sygn. akt III Nsm [...]. Sąd Rejonowy przesądził bowiem o powierzeniu władzy rodzicielskiej nad M. M. jego ojcu i wskazał, że jego miejsce zamieszkania będzie przy ojcu. W odniesieniu do matki orzeczono, że jej władza rodzicielska będzie ograniczona do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka, po czym Sąd Rejonowy wymienił przykładowe sprawy, używając zwrotu "takich jak". Katalog tychże czynności jest otwarty, zatem ponownie nie da się przenieść skutków uchwały Sądu Najwyższego, który stwierdził, że rodzic ograniczony we władzy rodzicielskiej posiada określone obowiązki i uprawnienia. Sąd Najwyższy wskazał, że te prawa i obowiązki muszą być ściśle określone, natomiast sytuacja Skarżącej jest inna. Sąd Rejonowy w G. nie przesądził jednoznacznie o tym, jakie konkretnie prawa i obowiązki przysługują Skarżącej względem jej syna. Nieograniczone kontakty z synem wskazują, że relacja pomiędzy Skarżącą a synem nie znamionuje próby izolowania ich względem siebie. Sąd Rejonowy w G. uznał zatem, że relacja matka-syn powinny być nadal podtrzymywane.

Powyższe wyjaśnienia Sądu w składzie orzekającym mają istotne znaczenie dla oceny tego, czy Skarżąca, jak twierdzi SKO [...], rzeczywiście nie mogła występować w imieniu swojego syna z żądaniem ustalenia prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Sąd wywiódł inny wniosek niż ten, który przedstawił organ II instancji, a wcześniej Burmistrz. Aby temu dowieźć, należy przeanalizować materię prawnorodzinną.

Zgodnie z art. 93 § 1 k.r.o. władz rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jak stanowi o tym § 2 powołanego przepisu, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 stosuje się odpowiednio. Ustawodawca wyróżnia trzy stany władzy rodzicielskiej – zawieszenie jej, ograniczenie oraz pozbawienie. Każdy z tych stanów posiada odmienny zakres, który nie wpływa na pozostałe. Ustawodawca, który jest racjonalny postępuje konsekwentnie i rozróżnia w dalszych przepisach k.r.o. każdy ze wspomnianych stanów. Zgodnie z art. 94 § 1 k.r.o.: "Jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu". Tylko w przypadku, gdy rodzic jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ta władza przysługuje drugiemu z rodziców. Ustawodawca zastrzega zatem, że pozbawienie władzy rodzicielskiej stanowi trwałą przeszkodę w sprawowaniu opieki nad dzieckiem i dokonywaniem czynności w jego imieniu. Na gruncie niniejszej sprawy nie doszło do pozbawienia Skarżącej władzy rodzicielskiej, tylko nastąpiło jej ograniczenie. W myśl powołanego już art. 98 § 1 k.r.o. rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod ich władzą rodzicielską. Prawo to jest podtrzymywane w sprawach dotyczących należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania (art. 98 § 2 pkt 2 w związku z art. 98 § 3 k.r.o.).

Istotne jest bowiem podkreślenie tego, że małoletni M. M. pozostaje pod ograniczoną władzą rodzicielską jego matki – Skarżącej, ponieważ ta nie została jej pozbawiona. W myśl art. 98 § 1 k.r.o., jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską rodziców, oboje oni są przedstawicielami ustawowymi dziecka. Ustawodawca nie wskazał, że bycie przedstawicielem ustawowym dziecka jest limitowane stanem władzy rodzicielskiej, z wyłączeniem tego stanu, kiedy jest się jej pozbawionym. Nie można zatem wyprowadzić wniosku, tak jak zrobiło to Kolegium, a wcześniej Burmistrz, że ograniczona władza rodzicielska pozbawia Skarżącą prawa do reprezentowania jej syna, kiedy pozostawał osobą małoletnią. Gdyby przyjąć twierdzenie SKO [...] za prawidłowe, to w okolicznościach niniejszej sprawy, w której R. M. – ojciec M. M. przebywający w nieznanym miejscu z uwagi na trwające dochodzenie w sprawie zgłoszonego przestępstwa, nie mający kontaktów z synem i jednocześnie Skarżąca, nie mająca prawa do reprezentowania jej syna, M. M. musiałby być pozostawiony bez prawa do reprezentacji. Jako osoba małoletnia, M. M. nie mógłby dokonać skutecznie żadnej czynności. Oczywiście, sąd rodzinny mógłby ustanowić dla niego kuratora sądowego, który reprezentowałby go w sprawach o świadczenie alimentacyjne, jednakże wymagałoby to zainicjowania postępowania przed tym sądem. Wtenczas, M. M. pozostawałby pozbawiony środków utrzymania i wychowania, które, dla przypomnienia, cały czas pozostają przedmiotem obowiązku alimentacyjnego wynikającego z tytułu wykonawczego ciążącym na R. M..

Przywołane na początku uzasadnienia prawnego dobro dziecka wymaga zapewnienia jemu należytej reprezentacji w postępowaniu o ustanowienie prawa "zastępczego" względem obowiązku alimentacyjnego ciążącego na ojcu dziecka. Dobro dziecka, będące przedmiotem szczególnej ochrony prawnej w myśl przepisów konstytucyjnych podkreśla to, jak istotne jest niepogarszanie jego sytuacji w procesie dochodzenia swoich praw od rodzica. Istnienie tytułu wykonawczego, pomimo przejęcia władzy rodzicielskiej i nakazem zamieszkania M. M. z ojcem nie sprawia, że obowiązek alimentacyjny ojca wygasł. Tytuł wykonawczy nigdy nie został uchylony, ani zmieniony. Należy przyjmować, że na podstawie art. 365 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zmianami), wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 18 grudnia 2012 r. o sygn. akt III RC [...] jest nadal wiążący dla organów administracji publicznej oraz dla sądów. Do tego czasu M. M. może dochodzić swoich roszczeń od ojca, a jeżeli jest to nieskuteczne – od gminy. Matka dziecka, która posiada ograniczoną władzę rodzicielską, nie jest jej pozbawiona, a zatem nadal może występować jako jego przedstawiciel ustawowy (do momentu ukończenia 18. roku życia) mając przy tym legitymację do występowania w imieniu dziecka (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 5 września 2019 r., sygn. akt III SA/Gd 365/19, wyrok WSA w Łodzi z dnia 27 września 2016 r., sygn. akt II SA/Łd 465/16, dostępne w CBOSA).

Pomimo konstytutywnego tj. prawotwórczego charakteru decyzji o przyznaniu świadczenia z funduszu alimentacyjnego, osiągnięcie przez M. M. pełnoletności nie stanowi przeszkody w ponownym rozpoznaniu wniosku Skarżącej, ponieważ prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługuje wówczas małoletniemu, a nie Skarżącej (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 14 czerwca 2018 r., sygn. akt III SA/Gd 273/18, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2022 r., sygn. akt II SA/Po 331/22, dostępne w CBOSA).

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do przekonania o zasadności skargi per se. Kierując się wspomnianym art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd wziął pod uwagę całokształt sprawy, nie będąc związanym twierdzeniami podniesionymi w skardze. Należało uznać, że organy administracji publicznej dopuściły się naruszenia prawa materialnego w ten sposób, że w wyniku zapadłych w postępowaniu administracyjnym rozstrzygnięć, M. M. został pozbawiony prawa do dochodzenia należności celem utrzymania i wychowania. Ponadto błędnie zastosowano przepisy prawnorodzinne, które miały pozbawić Skarżącą prawa do reprezentowania swojego syna, mimo że ten skutek jest wywoływany poprzez pozbawienie, a nie ograniczenie władzy rodzicielskiej. W związku z tym Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a w związku z art. 135 p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji, o czym orzeczono w sentencji wyroku.

Ponownie rozpoznając sprawę, organ I instancji będzie się kierować wiążącą oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania wyrażonymi przez Sąd w uzasadnieniu niniejszego wyroku. Przede wszystkim Burmistrz uzna, że Skarżąca może występować w imieniu swojego syna – M. M., gdyż ta nie jest pozbawiona władzy rodzicielskiej, a tylko ten stan rzeczy uniemożliwia występowanie w imieniu dziecka jako przedstawiciel ustawowy.