Wyrok z dnia 2022-02-02 sygn. III SA/Kr 1394/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Hanna Knysiak-Sudyka Sędziowie WSA Elżbieta Czarny-Drożdżejko WSA Katarzyna Marasek-Zybura (spr.) po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2022 r. na posiedzeniu niejawnym, w trybie uproszczonym sprawy ze skargi J. B. na postanowienie Wojewody z dnia 3 sierpnia 2021 r., znak: [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania oddala skargę

Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2021 r. znak [...], Wojewoda na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 oraz art. 61a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021, poz. 735 z późn. zm., dalej: k.p.a.), w związku z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 709, dalej: p.a.s.c.), po rozpoznaniu zażalenia J. B. (dalej: skarżący) na postanowienie Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego z dnia [...] 2021 r. nr [...] o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wydania kserokopii i fotokopii aktu urodzenia na nazwisko M. G. B., wraz z potwierdzeniem za zgodność z oryginałem przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy.

Powyższe postanowienia zapadły w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu 6 lipca 2021 r., do Urzędu Stanu Cywilnego wpłynęło pismo zatytułowane "Ponowienie wniosku".

Mając na uwadze, że treść wystąpienia skarżącego jest następstwem wydanego i doręczonego postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie w sprawie wydania kserokopii i fotokopii aktu urodzenia na nazwisko M. G. B., potwierdzonych za zgodność z oryginałem - Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego pismem z dnia 13 lipca 2021 r. nr [...] przekazał wystąpienie Wojewodzie wraz z aktami sprawy.

W zakresie zarzutów dotyczących sposobu załatwienia przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, sprawy oznaczonej nr [...], pismo skarżącego zostało zakwalifikowane jako zażalenie na postanowienie wydane przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego z dnia [...] 2021 r.

Z dokumentacji sprawy rozstrzygniętej zaskarżonym postanowieniem, wynika że w dniu 16 czerwca 2021 r., do Urzędu Stanu Cywilnego, wpłynęło pismo skarżącego datowane na 9 czerwca 2021 r., którym powołując się na: art. 28 § 3 i 5, art. 57, art. 124 § 6, § 8, art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, dalej: k.r.o.), zwrócił się on o wydanie m.in. kserokopii oryginału aktu urodzenia, fotokopii oryginału aktu urodzenia swojej małoletniej córki M. B., urodzonej [...] 2012 r.

Skarżący we wniosku zawarł również żądanie wykonania potwierdzenia w/w dokumentów, w formie pieczęci i podpisu przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, z zachowaniem najwyższego standardu obsługi, jak również bez zbędnej zwłoki.

W dniu [...] 2021 r., Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego wydał postanowienie nr [...], którym odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wydania kserokopii i fotokopii aktu urodzenia na nazwisko M. G. B., wraz z potwierdzeniem za zgodność z oryginałem przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego.

W uzasadnieniu swojego postanowienia, organ I instancji podniósł, że udostępnianie informacji zawartych w aktach stanu cywilnego oraz w dokumentach stanowiących podstawę sporządzenia aktów stanu cywilnego odbywa się w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. - p.a.s.c. Wyjaśnił następnie - przywołując stosowne uregulowania ww. ustawy - że informacje z rejestru stanu cywilnego, mogą zostać udzielone w formie odpisów zupełnych aktów stanu cywilnego, odpisów skróconych aktów stanu cywilnego, zaświadczeń o zamieszczonych lub niezamieszczonych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczących wskazanej osoby, oraz zaświadczeń o stanie cywilnym, wyjaśniając że wymienione rodzaje dokumentów mogą być wydawane w wersji papierowej lub, na wniosek, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Poinformował ponadto skarżącego, że odpis zupełny aktu stanu cywilnego stanowi dosłowne powtórzenie treści aktu stanu cywilnego oraz dołączonych do niego wzmianek dodatkowych, zaś odpis skrócony - zawiera treść aktu stanu cywilnego uwzględniającą treść wzmianek.

Wskazał również, że dokumenty z akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego, mogą być wydawanie w ściśle określonej formie: dokumentu elektronicznego, kopii lub wydruku dokumentu elektronicznego poświadczonych za zgodność z oryginałem przez kierownika urzędu stanu cywilnego.

Poinformował również, że osobie uprawnionej do otrzymania odpisu, można umożliwić nieodpłatne wykonanie fotokopii aktu stanu cywilnego, sporządzonego w księdze stanu cywilnego, jeżeli jej wykonanie nie zagraża trwałości księgi i zawartych w niej aktów stanu cywilnego, a także, że fotokopia nie ma mocy dokumentu urzędowego, wykonanie jej jest możliwe jedynie osobiście przez wnioskodawcę w siedzibie Urzędu oraz, że kierownik urzędu stanu cywilnego nie potwierdza fotokopii za zgodność z oryginałem.

Organ I instancji podniósł, że brak materialnoprawnej podstawy do załatwienia sprawy w trybie administracyjnym - tj. w tym przypadku sprawy wydania przez kierownika urzędu stanu cywilnego kserokopii i fotokopii aktu urodzenia córki skarżącego, potwierdzonej za zgodność z oryginałem - jest przesłanką odmowy wszczęcia postępowania zgodnie z art. 61a k.p.a.

Po zapoznaniu się z treścią postanowienia, skarżący złożył zażalenie do Wojewody.

Skarżący podtrzymał zacytowaną we wniosku podstawę prawną i podniósł, że nalega na wydanie kserokopii oryginału aktu urodzenia poświadczonej za zgodność z oryginałem czytelnym podpisem kierownika USC jego córki M. G. B.

Skarżący oświadczył, powołując się na fakt wydania kserokopii aktów stanu cywilnego dotyczących wymienionego i jego małżonki przez inne urzędy stanu cywilnego, że odmowę wszczęcia postępowania w spawie wydania aktu urodzenia córki, uznaje za dyskryminującą, a przez to naruszającą art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wojewoda wskazał, że jest on władny orzec w niniejszej sprawie, wyłącznie w kwestii słuszności lub niesłuszności samej odmowy wszczęcia przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego postępowania w przedmiocie wydania skarżącemu kserokopii i fotokopii aktu urodzenia jego córki M. B., poświadczonych za zgodność z oryginałem. Tylko tej kwestii dotyczy bowiem zaskarżone postanowienie.

Organ wyjaśnił, że podstawą odmowy wszczęcia postępowania przez organ I instancji w wyżej wymienionym zakresie, był przepis art. 61a k.p.a.

Powyższe prowadzi do konkluzji, że brak przepisu powszechnie obowiązującego prawa, w oparciu o który organ władny jest rozstrzygać, stanowi wystarczającą podstawę do uznania, że zachodzą tzw. inne uzasadnione przyczyny, dla których postępowanie nie może być wszczęte, wskazane dyspozycją art. 61a k.p.a. Skoro bowiem brak jest podstawy materialnoprawnej dla rozstrzygnięcia organu, to żądanie wniosku nie wypełnia wszystkich niezbędnych przesłanek wymienionych w art. 1 pkt 1 i 2 k.p.a., prowadzących do uznania, że sprawa ma charakter administracyjnej rozstrzyganej w drodze decyzji administracyjnej.

Organ wyjaśnił, że zasady i tryb rejestracji stanu cywilnego oraz dokonywania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego, regulują przepisy obowiązującej od dnia 1 marca 2015 r., ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego, co wynika z art. 1 p.a.s.c. Należy więc wnioskować, iż wszystko to, co nie mieści się w kategorii "zasady i tryb rejestracji stanu cywilnego", dotyczy w istocie czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego. Z kolei w myśl przepisu art. 2 ust. 6 w związku z art. 2 ust. 5 p.a.s.c., odmowa dokonania czynności zakresu rejestracji stanu cywilnego (w tym również czynności materialno - technicznych), następuje w formie decyzji administracyjnej.

Organ przywołał treść art. 26 ust. 4, art. 44 ust. 1, art. 45 ust. 1 oraz art. 130 ust. 5 p.a.s.c., i stwierdził, że uprawnionym jest twierdzenie, że sprawy dotyczące działań Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, mających umocowanie w przepisach prawa, w tym p.a.s.c. (m.in. wydania odpisu aktu stanu cywilnego, zaświadczenia z akt stanu cywilnego, wydania dokumentów z akt zbiorowych w formie dokumentu elektronicznego, kopii lub wydruku dokumentu elektronicznego poświadczonych za zgodność z oryginałem przez kierownika urzędu stanu cywilnego, a także umożliwienia wykonania fotokopii aktu stanu cywilnego czy udostępniania dokumentacji stanu cywilnego na zasadach archiwalnych), załatwiane w formie czynności materialno-technicznych, w przypadku zaś odmowy uwzględnienia wniosku w formie decyzji - są sprawami administracyjnymi.

Nie budzi jednak wątpliwości, że żaden przepis prawa, w szczególności p.a.s.c., nie przewiduje czynności wydania przez kierownika urzędu stanu cywilnego kserokopii ani też fotokopii aktu stanu cywilnego potwierdzonej za zgodność z oryginałem. Mając powyższe na uwadze, wobec braku możliwości podejmowania przez organ administracji działań nieprzewidzianych w przepisach prawa, stwierdzić zatem trzeba, że zachodzi w takim przypadku przesłanka odmowy wszczęcia postępowania o której mowa w art. 61a k.p.a.

Organ wskazał, że dyspozycja przywołanego przez skarżącego, zarówno we wniosku, jak i w treści zażalenia, przepisu art. 124 ust. 6 p.a.s.c., odnosi się do sytuacji zamieszczenia w rejestrze stanu cywilnego odwzorowania cyfrowego aktu stanu cywilnego, jako akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego.

W ocenie organu II instancji, niezrozumiała jest argumentacja zażalenia. Dyspozycje przepisów powołanych przez skarżącego, nie mają bowiem związku z istotą sprawy. Organ II instancji nie zgadza się ponadto z zawartym w odwołaniu twierdzeniem o bezzasadności konkluzji Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, że stanowisko przedstawione w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 11 kwietnia 2017 r. II SA/Wr 837/16, jest aktualne także w niniejszej sprawie.

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na powyższe postanowienie wpłynęła skarga J. B. Zaskarżonemu postanowieniu skarżący zarzucił:

1) naruszenie prawa procesowego, a to przepisu art. 61 a, art. 7, art. 77 k.p.a., poprzez nie podjęcie kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy mając na względzie słuszny interes strony oraz nie wszczęcie postępowania zgodnie z interesem strony wynikającym z treści żądania zawartego w pismach kierowanych do organu, art. 73-74 k.p.a., poprzez jego niezastosowanie, art. 107 § 1 pkt 6 i § 3 w zw. z art. 140 k.p.a., poprzez niepełne ustosunkowanie się do zarzutów strony,

2) naruszenie prawa materialnego, a to przepisu art. 15 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE poprzez jego nieuwzględnienie.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Skarżący powołał art. 51 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 15 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.

Skarżący podkreślił, że sprawy dotyczące kierownika urzędu stanu cywilnego, co przyznaje Wojewoda w zaskarżonym postanowieniu, są sprawami administracyjnymi, do których należy stosować przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Zarzucił, że w niniejszej sprawie organ II instancji nie odniósł się do zarzutu, zawartego w piśmie "ponowienie wniosku", a zakwalifikowanego jako zażalenie na postanowienie, iż Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego jest administratorem aktów urodzenia i danych osobowych, w związku z czym jest zobowiązany do wydania wnioskowanego dokumentu. Do powyższych twierdzeń i argumentów nie ustosunkował się organ odwoławczy, czym naruszył przepis art. 107 § 1 pkt 6 i § 3 w zw. z art. 140 k.p.a.

W odpowiedzi Wojewoda wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując zajęte w sprawie stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, zważył co następuje:

Stosownie do art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2167) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 - dalej: "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego w sposób, który miał wpływ na wynik sprawy, bądź przepisów postępowania w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także stosują środki określone w ustawie. Sąd administracyjny, zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a., rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a p.p.s.a.

Zdaniem Sądu skarga nie jest uzasadniona.

Ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego reguluje zasady i tryb rejestracji stanu cywilnego oraz dokonywania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego (art. 1 p.a.s.c.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 p.a.s.c., stanem cywilnym jest sytuacja prawna osoby wyrażona przez cechy indywidualizujące osobę, kształtowana przez zdarzenia naturalne, czynności prawne lub orzeczenia sądów, lub decyzje organów, stwierdzona w akcie stanu cywilnego. Rejestracji stanu cywilnego dokonuje się w rejestrze stanu cywilnego, w formie aktów stanu cywilnego (art. 2 ust. 2 p.a.s.c.). Aktem stanu cywilnego jest wpis o urodzeniu, małżeństwie albo zgonie, w rejestrze stanu cywilnego, wraz z treścią późniejszych wpisów wpływających na treść lub ważność tego aktu (art. 2 ust. 3 p.a.s.c.). Akt stanu cywilnego jest sporządzony z chwilą dokonania wpisu o urodzeniu, małżeństwie albo zgonie w rejestrze stanu cywilnego (art. 2 ust. 4 p.a.s.c.).

Zgodnie z art. 2 ust. 5 p.a.s.c., czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego, innych niż akty stanu cywilnego, dokonuje się w formie decyzji administracyjnej albo czynności materialno-technicznej. Z art. 2 ust. 6 p.a.s.c. wynika, że odmowa dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego, następuje w formie decyzji administracyjnej. Obecnie obowiązująca ustawa p.a.s.c. z pewnymi wyjątkami weszła w życie w dniu 1 marca 2015 r. (art. 149 p.a.s.c.). Na podstawie art. 148 p.a.s.c., utraciła moc ustawa z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2011 r. poz. 1264 oraz z 2012 r. poz. 1529). Zgodnie z art. 1 uchylonej ustawy uregulowano w niej sprawy związane z rejestracją urodzeń, małżeństw oraz zgonów, a także sprawy dotyczące innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób. Z kolei w art. 2 ustawodawca przyjął, że rejestracji stanu cywilnego osób, dokonuje się w księgach stanu cywilnego, w formie aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu oraz, iż w księgach stanu cywilnego, dokonuje się także innych wpisów przewidzianych w odrębnych przepisach. Z treści art. 3 uchylonej ustawy wynikało, iż stan cywilny osoby stwierdza się na podstawie aktów sporządzonych w księgach stanu cywilnego. Z przepisów przejściowych wynika, że akt stanu cywilnego sporządzony w księdze stanu cywilnego, prowadzonej na podstawie przepisów dotychczasowych, przechowywanej przez kierownika urzędu stanu cywilnego, podlega przeniesieniu do rejestru stanu cywilnego (art. 124 p.a.s.c.).

W rozdziale 5 p.a.s.c. zostały określone zasady wydawania dokumentów z rejestru stanu cywilnego. Zgodnie z art. 44 ust. 1 p.a.s.c., kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje z rejestru stanu cywilnego:

1) odpisy zupełne i odpisy skrócone aktów stanu cywilnego;

2) zaświadczenia o zamieszczonych lub niezamieszczonych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczących wskazanej osoby;

3) zaświadczenia o stanie cywilnym.

Odpis zupełny aktu stanu cywilnego stanowi dosłowne powtórzenie treści aktu stanu cywilnego oraz treści dołączonych wzmianek dodatkowych (art. 44 ust. 2 p.a.s.c.) Odpis skrócony aktu stanu cywilnego zawiera treść aktu stanu cywilnego uwzględniającą treść dołączonych wzmianek dodatkowych (art. 44 ust. 3 p.a.s.c.). Zgodnie z art. 44 ust. 5 p.a.s.c., wniosek o wydanie odpisu aktu stanu cywilnego lub o wydanie zaświadczenia o stanie cywilnym lub zaświadczenia o zamieszczonych lub niezamieszczonych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczących wskazanej osoby, składa się do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego. Odpis aktu stanu cywilnego, zaświadczenie o stanie cywilnym lub zaświadczenie o zamieszczonych lub niezamieszczonych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczących wskazanej osoby, mogą zostać wydane, na wniosek, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym (art. 44 ust. 6 p.a.s.c.).

W ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego wskazano jakie dokumenty wchodzą w skład akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego. Będą to dokumenty stanowiące podstawę sporządzenia aktu stanu cywilnego lub dokumenty złożone po sporządzeniu aktu stanu cywilnego, stanowiące podstawę do dołączenia wzmianki dodatkowej do aktu stanu cywilnego, lub stanowiące podstawę zamieszczenia przypisku przy innych aktach stanu cywilnego (art. 26 ust. 1 p.a.s.c.). Zasadą jest, że dokumenty zgromadzone w aktach zbiorowych nie podlegają zwrotowi (art. 26 ust. 2 p.a.s.c.). Zgodnie z art. 26 ust. 3 p.a.s.c., akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego są gromadzone w rejestrze stanu cywilnego, jeżeli zostały sporządzone w formie dokumentu elektronicznego. W rejestrze mogą być gromadzone akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego niesporządzone w formie dokumentu elektronicznego, jako odwzorowanie cyfrowe lub może być zamieszczany opis tych dokumentów. Dokumenty z akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego, na żądanie sądu, prokuratora, osoby, której akt stanu cywilnego dotyczy, lub osoby mającej interes prawny, mogą być wydawane w formie dokumentu elektronicznego, kopii lub wydruku dokumentu elektronicznego poświadczonych za zgodność z oryginałem przez kierownika urzędu stanu cywilnego (art. 26 ust. 4 p.a.s.c.).

W ocenie Sądu za słuszne należy uznać stanowisko organu II instancji, zgodnie z którym przepisy obowiązującej ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego nie przewidują wydania kserokopii lub fotokopii aktu urodzenia, potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. Podkreślenia wymaga, że organy administracji są zobowiązane do przestrzegania zasady praworządności. Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zasada ta znalazła także odzwierciedlenie w art. 6 k.p.a., zgodnie z którym organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. W ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego zawarto szczególne zasady wydawania dokumentów z rejestru stanu cywilnego. Wynikają one z treści art. 44 do art. 51 p.a.s.c. Skarżący może domagać się od organu wydania dokumentu z rejestru stanu cywilnego, wyłącznie w zakresie określonym w tych przepisach prawa. W szczególności skarżący jest uprawniony do złożenia wniosku o wydanie odpisu zupełnego lub odpisu skróconego aktu urodzenia córki. Treść wydawanych dokumentów została jednoznacznie określona przez ustawodawcę, co oznacza, iż także w tym zakresie ma miejsce związanie organu. Skarżący należy do kręgu podmiotów wskazanych w art. 45 ust. 1 p.a.s.c., którym wydaje się odpis aktu stanu cywilnego i zaświadczenie o zamieszczonych lub niezamieszczonych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczących wskazanej osoby, w sytuacji złożenia odpowiedniego wniosku. W sprawie nie jest sporne, że skarżący, będąc wstępnym, nie złożył tego rodzaju wniosku. Jakkolwiek ustawa przewiduje wydanie kopii lub wydruku dokumentu elektronicznego poświadczonych za zgodność z oryginałem przez kierownika urzędu stanu cywilnego, to jednakże taka możliwość dotyczy wyłącznie kategorii dokumentów z akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego. Tymczasem skarżący domagał się wydania dokumentu z rejestru stanu cywilnego. Brak jest podstaw do przyjęcia, że organ II instancji naruszył art. 51 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych, a także, iż ograniczenie tego prawa może określić ustawa. Skarżący może realizować to prawo m.in. na zasadach określonych w p.a.s.c. Konstytucja nie ustanawia tego prawa w sposób nieograniczony, zależny wyłącznie od woli zainteresowanego.

Skarżący wskazał, że podstawę dla uwzględnienia jego żądania stanowią art. 73 k.p.a. i 74 k.p.a. Prowadzony w systemie teleinformatycznym rejestr stanu cywilnego w żadnym razie nie może być w jakikolwiek sposób utożsamiany z aktami sprawy administracyjnej, które co do zasady podlegają udostępnieniu stronie na podstawie k.p.a., w sprawach, do których ten kodeks znajduje zastosowanie.

Zgodnie z art. 5 ust. 7 p.a.s.c., Minister właściwy do spraw informatyzacji wykonuje obowiązki, o których mowa w art. 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 15 rozporządzenia:

1. Osoba, której dane dotyczą, jest uprawniona do uzyskania od administratora potwierdzenia, czy przetwarzane są dane osobowe jej dotyczące, a jeżeli ma to miejsce, jest uprawniona do uzyskania dostępu do nich oraz następujących informacji:

a) cele przetwarzania;

b) kategorie odnośnych danych osobowych;

c) informacje o odbiorcach lub kategoriach odbiorców, którym dane osobowe zostały lub zostaną ujawnione, w szczególności o odbiorcach w państwach trzecich lub organizacjach międzynarodowych;

d) w miarę możliwości planowany okres przechowywania danych osobowych, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu;

e) informacje o prawie do żądania od administratora sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych osobowych dotyczącego osoby, której dane dotyczą, oraz do wniesienia sprzeciwu wobec takiego przetwarzania;

f) informacje o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego;

g) jeżeli dane osobowe nie zostały zebrane od osoby, której dane dotyczą - wszelkie dostępne informacje o ich źródle;

h) informacje o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i 4, oraz - przynajmniej w tych przypadkach - istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.

2. Jeżeli dane osobowe są przekazywane do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej, osoba, której dane dotyczą, ma prawo zostać poinformowana o odpowiednich zabezpieczeniach, o których mowa w art. 46, związanych z przekazaniem.

3. Administrator dostarcza osobie, której dane dotyczą, kopię danych osobowych podlegających przetwarzaniu. Za wszelkie kolejne kopie, o które zwróci się osoba, której dane dotyczą, administrator może pobrać opłatę w rozsądnej wysokości wynikającej z kosztów administracyjnych. Jeżeli osoba, której dane dotyczą, zwraca się o kopię drogą elektroniczną i jeżeli nie zaznaczy inaczej, informacji udziela się w powszechnie stosowanej formie elektronicznej.

4. Prawo do uzyskania kopii, o której mowa w ust. 3, nie może niekorzystnie wpływać na prawa i wolności innych.

W doktrynie prawa w komentarzu do art. 15 w/w rozporządzenia, w ocenie Sądu słusznie wskazano, że "umożliwienie dostępu do danych i udzielenie informacji, a także przekazanie kopii danych, jak również odmowa realizacji tych uprawnień następuje w formie czynności faktycznej (czynności materialno-technicznej). Przepisy komentowanego rozporządzenia nie dają podstaw do tego, aby czynność taka przybierała postać zaświadczenia czy też realizowana była w oparciu o postanowienie bądź decyzję administracyjną. Jednakże problematyka udostępniania informacji podmiotowi danych może być odmiennie uregulowana w przepisach szczególnych (np. w ustawie – Prawo o aktach stanu cywilnego została określona odrębna procedura udostępniania informacji odnoszących się m.in. do stanu cywilnego osoby, której dane dotyczą)" (P. Fajgielski, Komentarz do ustawy o ochronie danych osobowych Ogólne rozporządzenie o ochronie danych, wyd. II, Warszawa 2022, s. 285). Wobec tego zarzut skarżącego odnośnie naruszenia art. 15 wskazanego rozporządzenia jest chybiony.

Wobec powyższego, zasadnie organy uznały, że w tej sprawie znajdował zastosowanie art. 61a § 1 k.p.a. oraz że brak było podstaw do zastosowania art. 2 ust. 6 p.a.s.c., zgodnie z którym odmowa dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego następuje w formie decyzji administracyjnej. Wniosek skarżącego nie dotyczył czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazano, że (...) "zasadniczo czynności rejestracyjne w sferze stanu cywilnego obejmują rejestrację w formie aktów stanu cywilnego (art. 2 ust. 2 p.a.s.c.), adnotacji w akcie stanu cywilnego (art. 23 p.a.s.c.), wzmianki dodatkowej w akcie stanu cywilnego (art. 24 p.a.s.c.), przypisków przy akcie stanu cywilnego (art. 25 p.a.s.c.) lub zmian w zakresie aktów stanu cywilnego (art. 35 i n. p.a.s.c.)" (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. II SA/Rz 1655/21, LEX nr 3294996). Skoro wniosek skarżącego nie dotyczył postępowania przed organami administracji publicznej, w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych albo załatwianych milcząco (art. 1 pkt 1 k.p.a.), organy słusznie uznały, że znajduje zastosowanie art. 61a § 1 k.p.a., przewidujący wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Brak materialnoprawnej podstawy do działania organów w tym zakresie, uniemożliwiał także uwzględnienie wniosku skarżącego poprzez podjęcie czynności materialno-technicznej.

Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że organy naruszyły art. 7 k.p.a. Następnie, skoro organy nie prowadziły postępowania dowodowego w tej sprawie, to tym samym nie mogły naruszyć art. 77 k.p.a. Organ II instancji właściwie uzasadnił wydaną w sprawie decyzję. W uzasadnieniu decyzji organ szczegółowo odniósł się do żądania wniosku oraz przedstawił przyczyny, dla których niedopuszczalnym było sporządzenie przez organ fotokopii i kserokopii aktu urodzenia, zawierających potwierdzenie za zgodność z oryginałem przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 p.p.s.a., Sąd oddalił skargę jako bezzasadną.