Wyrok z dnia 2011-06-14 sygn. IV KK 157/11
Numer BOS: 2225199
Data orzeczenia: 2011-06-14
Rodzaj organu orzekającego: Sąd Najwyższy
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Wymóg „wysłuchania skazanego” i uzyskania jego zgody na nałożenie obowiązków z art. 72 § 1 pkt 6 i 6a (art. 74 § 1 k.k.)
- Zobowiązanie do poddania się terapii uzależnień (art. 72 § 1 pkt 6 k.k.)
Sygn. akt IV KK 157/11
W Y R O K
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w Warszawie – Izba Karna
na posiedzeniu w składzie następującym:
Przewodniczący: SSN Wiesław Kozielewicz (sprawozdawca) Sędziowie: SSN Ewa Strużyna
SSN Dariusz Świecki
Protokolant: Jolanta Grabowska
po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2011 r. sprawy M. P. skazanego z art. 178a § 2 k.k.
z powodu kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść od wyroku Sądu Rejonowego w L. z dnia 16 lutego 2011 r., sygn. akt II K […],
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę M. P. przekazuje Sądowi Rejonowemu w L. do ponownego rozpoznania.
U Z A S A D N I E N I E
Prokurator Rejonowy w L. oskarżył M. P. o to, że w dniu 20 sierpnia 2010 r. w L. na drodze publicznej, ulicy K., będąc w stanie nietrzeźwości 2,20 i 2,21 promila alkoholu we krwi kierował rowerem - tj. o czyn z art. 178a § 2 k.k.
Sąd Rejonowy w L., po rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu bez udziału stron, wyrokiem nakazowym z dnia 16 lutego 2011 r., sygn. II K […]:
1. oskarżonego M. P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia przestępstwa z art. 178a § 2 k.k. i za to na mocy tegoż przepisu w zw. z art. 34 § 1 i 2 k.k. i art. 35 § 1 k.k., skazał go na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując go w tym czasie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym;
2. na mocy art. 42 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec niego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów rowerowych i wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat;
3. na mocy art. 36 § 1 k.k. w związku z art. 72 § 1 pkt 5 i 6 k.k. zobowiązał go w okresie próby do:
- powstrzymywania się od nadużywania alkoholu,
- podjęcia leczenia odwykowego w poradni przeciwalkoholowej;
4. na mocy art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania i opłaty sądowej, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.
Wyrok ten nie został zaskarżony sprzeciwem przez żadną ze stron postępowania i uprawomocnił się w dniu 5 marca 2011 r.
Od tego wyroku kasację złożył Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok w całości na korzyść skazanego M. P. i zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu prawa karnego materialnego, a mianowicie art. 74 § 1 k.k., polegające na orzeczeniu wobec oskarżonego, zawartych w art. 72 § 1 pkt 5 i 6 k.k. obowiązków powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz podjęcia leczenia odwykowego w poradni przeciwalkoholowej, bez uprzedniego wysłuchania oskarżonego i uzyskania jego zgody, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w L. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna.
Rację ma skarżący, gdy podnosi, że zaskarżone orzeczenie jest wadliwe, zostało bowiem wydane z rażącym naruszeniem przepisu prawa karnego materialnego, wskazanego w zarzucie kasacji.
Wprawdzie artykuł 36 § 2 k.k. przewiduje możliwość orzeczenia wobec skazanego któremu wymierzono karę ograniczenia wolności, obowiązków wymienionych w art. 72 k.k. ale przy ich orzekaniu, zgodnie z przepisem art. 36 § 3 k.k., odpowiednie zastosowanie ma art. 74 k.k. Zgodnie zaś z treścią art. 74 § 1 k.k., czas i sposób wykonania nałożonych obowiązków wymienionych w art. 72 k.k., sąd określa po wysłuchaniu skazanego, a nałożenie obowiązku wymienionego w art. 72 § 1 pkt 6 k.k. wymaga nadto zgody skazanego.
W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy w L. nałożył na M. P., na podstawie art. 72 § 1 pkt 5 i 6 k.k., obowiązki powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz podjęcia leczenia odwykowego w poradni przeciwalkoholowej, bez obligatoryjnego wysłuchania oskarżonego, przy czym w zakresie drugiego z wymienionych wyżej obowiązków, (orzeczonego na podstawie art. 72 § 1 pkt 6 k.k.), nie uzyskał również jego zgody warunkującej nałożenie tego obowiązku.
Sąd Rejonowy w L. dopuścił się w ten sposób rażącego naruszenia przepisu art. 74 § 1 k.k. Naruszenie to w sposób oczywisty miało istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, gdyż z niekorzyścią dla oskarżonego zostały na niego nałożone obowiązki stanowiące dodatkowe dolegliwości w ramach wydanego wyroku (por. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2011 r., sygn. IV KK 378/10).
Prokurator Generalny trafnie przy tym zauważa, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje, by M. P. był osobą uzależnioną od alkoholu, co uzasadniałoby decyzje o zobowiązaniu go do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu i podjęciu leczenia odwykowego. Również zasadnie skarżący podnosi, iż zaskarżony wyrok nakazowy z dnia 16 lutego 2011 r. obarczony jest też innymi błędami prawnymi. I tak, nakładając na oskarżonego obowiązki, które przewidują przepisy art. 72 § 1 pkt 5 i 6 k.k., Sąd Rejonowy w L. (jako podstawę prawną wskazał, zamiast przepisu art. 36 § 2 k.k., przepis art. 36 § 1 k.k., który został z dniem 8 czerwca 2010 r. uchylony na mocy ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy -Kodeks postępowania karnego, ustawy- Kodeks karny wykonawczy, ustawy -Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589). Zresztą uchylony przepis art. 36 § 1 k.k. dotyczył innej instytucji prawnej, a mianowicie oddania oskarżonego pod dozór, czego wszak w niniejszej sprawie nie orzeczono. Nadto Sąd w zaskarżonym wyroku nałożył na oskarżonego obowiązki z art. 72 § 1 pkt 5 i 6 k.k. „w okresie próby”, mimo że nie zawiesił warunkowo wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności.
Przedstawione wyżej względy zdecydowały, że Sąd Najwyższy z mocy art. 535 § 5 k.p.k. i art. 537 § 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.
Treść orzeczenia została pozyskana od organu orzekającego na podstawie dostępu do informacji publicznej.