Wyrok z dnia 2023-08-23 sygn. IV SAB/Wr 143/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosława Rozbicka-Ostrowska Sędziowie Sędzia WSA Daria Gawlak - Nowakowska Sędzia WSA Ewa Kamieniecka (sprawozdawca) po rozpoznaniu w Wydziale IV na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 23 sierpnia 2023 r. sprawy ze skargi M.M. na bezczynność Burmistrza Gminy Trzebnica w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej na wniosek z dnia 27 października 2022 r. I. umarza postępowanie w zakresie zobowiązania Burmistrza Gminy Trzebnica do rozpoznania punktu 5 wniosku skarżącego z dnia 27 października 2022 r.; II. stwierdza, że Burmistrz Gminy Trzebnica dopuścił się bezczynności w rozpoznaniu punktu 5 wniosku skarżącego, a bezczynność ta nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. oddala dalej idącą skargę; IV. zasądza od Burmistrza Gminy Trzebnica na rzecz skarżącego M. M. kwotę 100 zł (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia 27 października 2022 r. M. M. zwrócił się do Burmistrza Gminy Trzebnica o udostępnienie informacji publicznej w postaci kserokopii (skanów) dokumentów na podany adres poczty elektronicznej:

1. udostępnienie umów oraz aneksów związanych z zadaniem "Drugi etap rewitalizacji Winnej Góry w Trzebnicy" – miejsca ważnego historycznie o wysokich walorach krajobrazowych",

2. udostępnienie protokołów odbioru robót wykonywanych w ramach tej inwestycji,

3. udostępnienie faktur wystawionych przez wykonawcę tej inwestycji,

4. udostępnienie protokołu przekazania terenu budowy, dotyczącego tej inwestycji,

5. udostępnienie pism kierowanych do Gminy przez wykonawcę tej inwestycji,

6. udostępnienie pism kierowanych do wykonawcy tej inwestycji przez Gminę.

Pismem z dnia 10 listopada 2022 r. organ poinformował wnioskodawcę, że wniosek zostanie rozpatrzony do dnia 27 grudnia 2022 r.

W dniu 27 grudnia 2022 r. organ przesłał stronie 13 skanów żądanych dokumentów.

W dniu 11 stycznia 2023 r. wnioskodawca poinformował organ, że w udzielonej odpowiedzi brak jest wszystkich wnioskowanych dokumentów i wniósł o ich udostępnienie.

W dniu 19 stycznia 2023 r. organ przesłał wnioskodawcy 3 skany żądanych dokumentów.

W skardze z dnia 10 marca 2023 r. do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego skarżący wniósł o zobowiązanie organu do załatwienia punktu 5 wniosku z dnia 27 października 2022 r. w zakresie nieudostępnienia pisma z dnia 17 sierpnia 2022 r.; stwierdzenia, że bezczynność miała charakter rażącego naruszenia prawa i wymierzenia organowi kary pieniężnej oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania sądowego. Skarżący zarzucił naruszenie art. 61 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Skarżący wyjaśnił, że z przesłanego mu aneksu nr 1 do umowy z dnia 1 lutego 2022 r. wynika, ze w dniu 17 sierpnia 2022 r. wykonawca wystąpił z wnioskiem o przedłużenie realizacji umowy, jednakże pisma z dnia 17 sierpnia 2022 r. nie udostępniono wnioskodawcy pomimo upływu ustawowego terminu. Zatajenie dokumentu, pomimo wezwania o ujawnienie pisma, zasługuje na stwierdzenie rażącej bezczynności organu oraz wymierzenie stosownej kary pieniężnej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, wyjaśniając że w dniach 20 i 22 marca 2023 r. zostało wysłane stronie pismo z dnia 17 sierpnia 2022 r. wraz z załącznikami do tego pisma i obecnie organ nie pozostaje w bezczynności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, że dla oceny zasadności skargi na bezczynność kluczowy jest moment jej wniesienia. W sytuacji, gdy bezczynność istniała w dacie wniesienia skargi, lecz ustała po wniesieniu skargi postępowanie sądowe podlega umorzeniu w zakresie zobowiązania organu do wydania aktu lub dokonania czynności po myśli art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r., poz. 329 ze zm.), dalej p.p.s.a., przy jednoczesnym rozstrzygnięciu, czy bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1a p.p.s.a.). W odmiennej sytuacji, tj. gdy już w dacie wniesienia skargi bezczynność nie istniała, wówczas skargę należy oddalić.

Bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej ma miejsce wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie podmiot ten nie udzielił żądanej informacji publicznej albo prowadził postępowanie, ale mimo istnienia ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu.

W sprawach dostępu do informacji publicznej zakres przedmiotowy wyznacza pojęcie informacji publicznej (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej – Dz. U. z 2022 r., poz. 902., dalej u.d.i.p.), zaś zakres podmiotowy - wykonywanie zadań publicznych przez adresata wniosku (art. 4 ust. 1 tej ustawy). Rzeczą organu, do którego wpływa wniosek o udostępnienie informacji publicznej jest załatwienie go w przepisany sposób, czyli udostępnienie informacji, jeśli ją wytworzył bądź jest w jej posiadaniu, albo odmowa lub umorzenie postępowania z przyczyn uregulowanych ustawą, albo wreszcie poinformowanie, że żądane dane nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy.

Nie jest sporne w niniejszej sprawie, że Burmistrz Gminy zobowiązany jest do udzielania informacji publicznej jako organ władzy publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.), a żądana informacja stanowi informację publiczną. Żądana przez skarżącego informacja dotyczy majątku publicznego – majątku jednostki samorządu terytorialnego , w tym sposobu gospodarowania środkami finansowymi, należącymi do tego majątku (art. 4 ust.1 pkt 5 lit. c) u.d.i.p.).

W rozpatrywanej sprawie Sąd zobowiązany jest do oceny, czy w dniu wydania wyroku podmiot zobowiązany nadal pozostaje w bezczynności w załatwieniu wniosku skarżącego. Jak wynika z akt sprawy, przed wniesieniem skargi do WSA, organ przy piśmie z dnia 27 grudnia 2022 r. udzielił skarżącemu odpowiedzi na wniosek, przesyłając w załączeniu 13 skanów żądanych dokumentów. Jednakże odpowiedź ta nie była pełna odnośnie punktu 5 wniosku, ponieważ jak wskazał wnioskodawca, nie przesłano części pisemnych wniosków kierowanych przez wykonawców inwestycji do Gminy. Przy piśmie z dnia 19 stycznia 2023 r. organ udzielił ponownej odpowiedzi, przesyłając jeszcze skany 3 wniosków kierowanych przez wykonawcę inwestycji do Gminy. Następnie w skardze do WSA z dnia 10 marca 2023 r. skarżący stwierdził, że nie przesłano mu pisma wykonawcy z dnia 17 sierpnia 2022 r. Dopiero przy pismach z dnia 20 i 22 marca 2023 r. (po wniesieniu skargi do WSA) organ uzupełnił swoją odpowiedź dotycząca punktu 5 wniosku, przesyłając skan pisma wykonawcy z dnia 17 sierpnia 2022 r. i załączniki do tego pisma.

Wobec udzielenia skarżącemu wyczerpującej odpowiedzi na wniosek przy pismach z dnia 20 i 22 marca 2023 r. zarzucany stan bezczynności ustał po dniu wniesienia skargi przez skarżącego w dniu 10 marca 2023 r., jednakże przed jej rozpoznaniem i rozstrzygnięciem przez Sąd.

W związku z powyższym, postępowanie sądowoadministracyjne, w części obejmującej zobowiązanie do załatwienia sprawy, o jakim mowa w art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a, podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. (pkt I sentencji wyroku).

Umorzenie postępowania w zakresie zobowiązania organu do udostępnienia stronie skarżącej informacji publicznej, o którą zawnioskowała, nie zwalnia sądu administracyjnego z obowiązku dokonania oceny charakteru stwierdzonej bezczynności przez ustalenie, czy miała ona miejsce z rażącym naruszeniem prawa, czy też nie, co wprost wynika z treści art. 149 § 1a p.p.s.a.

Należy wziąć pod uwagę, że na wniosek z dnia 27 października 2022 r. podmiot zobowiązany odpowiedział skarżącemu przy pismach z dnia 27 grudnia 2022 r. i 19 stycznia 2023 r., chociaż odpowiedź ta, jak powyżej wskazano, nie była wyczerpująca i w pełni odnosząca się do punktu 5 wniosku. Stosownie do art. 13 ust. 1 i ust. 2 u.d.i.p. udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, przy czym organ może powiadomić wnioskodawcę o innym terminie udostępnienia informacji, nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Pismem z dnia 10 listopada 2022 r. powiadomiono wnioskodawcę, że odpowiedz zostanie udzielona do dnia 27 grudnia 2022 r. Termin udzielenia odpowiedzi na wniosek skarżącego upływał więc w dniu 27 grudnia 2022 r. Pierwotna odpowiedź została udzielona wnioskodawcy w ustawowym terminie. Również po wpływie pisma strony z dnia 11 stycznia 2023 r., organ niezwłocznie udzielił odpowiedzi uzupełniającej przy piśmie z dnia 19 stycznia 2023 r. Także po otrzymaniu skargi do WSA w dniu 14 marca 2023 r. organ udzielił niezwłocznie odpowiedzi uzupełniającej przy pismach z dnia 20 i 22 marca 2023 r. Kompletności tej odpowiedzi skarżący nie kwestionował przed WSA.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż organ dopuścił się bezczynności w udzieleniu informacji, która nie miała charakter rażącego naruszenia prawa. O rażącym naruszeniu prawa mówimy przede wszystkim, jeżeli bezczynność jest wynikiem lekceważącego traktowania przez organ swoich obowiązków. Opóźnienie w udzieleniu skarżącemu wyczerpującej i szczegółowej odpowiedzi odnośnie punktu 5 wniosku złożonego na podstawie przepisów u.d.i.p. nie było znaczne i nie wynikało ze złej woli organu, który reagował niezwłocznie na pisma wnoszone przez skarżącego. Należy też zauważyć, że wnioskodawca w punkcie 5 wniosku jedynie ogólnie wskazał, że żąda udostępnienia pism kierowanych do Gminy przez wykonawcę inwestycji, nie precyzując, o jakie konkretnie mu chodzi dokumenty, co z pewnością miało wpływ na terminowa realizację wniosku.

Z tych też względów Sąd, na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 i art. 149 § 1a p.p.s.a., orzekł jak w pkt II sentencji wyroku.

Oddalono dalej idącą skargę odnośnie żądania wymierzenia organowi grzywny (pkt III sentencji wyroku), skoro kompletna odpowiedź została wnioskodawcy udzielona niezwłocznie po wniesieniu skargi do WSA. Poza tym, jak powyżej wskazano, wnioskodawca w punkcie 5 jedynie ogólnie określił zakres żądanych dokumentów.

O należnych skarżącemu kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a. w pkt IV sentencji wyroku (wpis od skargi - 100 zł).