Postanowienie z dnia 2003-02-11 sygn. V CZ 208/02

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V CZ 208/02

POSTANOWIENIE

Dnia 11 lutego 2003 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)

SSN Jan Górowski (sprawozdawca)

SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian

w sprawie z powództwa B. T., E. K.- D., K. G., Z. G., R. Ł. i H. K.

przeciwko Gminie W. i Wspólnocie Mieszkaniowej ul. […] w W.

o uchylenie uchwały,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w Izbie Cywilnej w dniu 11 lutego 2003 r.,

zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w W.

z dnia 16 października 2002 r., sygn. akt II Ca […],

uchyla zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 16 października 2002 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił kasację powodów od wyroku tego Sądu z dnia 17 maja 2002 r., podnosząc, że skarżącym nie przysługuje ten środek odwoławczy, albowiem w pozwie oznaczyli wartość przedmiotu sporu na kwotę 10 groszy.

W zażaleniu powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W pozwie powodowie, z jednoznacznym powołaniem się na art. 189 k.p.c., wnieśli o ustalenie nieistnienia uchwał z dnia 25 marca 1998 r. Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej w W. położonej przy ul. […].

Uchwałą nr […] z dnia 25 marca 1998 r. Wspólnota Mieszkaniowa przyjęła sprawozdanie Gminy W., reprezentowanej przez Zarząd Gospodarki Komunalnej W. z zarządu nieruchomością za rok 1997 i udzieliła mu absolutorium. Podstawą tej uchwały były przedstawione przez zarządcę koszty utrzymania nieruchomości w tym okresie, w łącznej kwocie 11.845,80 zł.

Uchwałą 2/98, z tej samej daty, Wspólnota Mieszkaniowa wyraziła zgodę na kontynuowanie przez tego samego zarządcę zarządu przedmiotową nieruchomością i ustaliła opłaty na pokrycie kosztów utrzymania nieruchomości w łącznej kwocie 1.275,07 zł. miesięcznie .

Pomimo podniesienia przez pozwanego zarzutu o zaniżeniu oznaczonej w pozwie wartości przedmiotu sporu Sąd Rejonowy nie dokonał jej sprawdzenia. W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji powodowie w piśmie z dnia 3 stycznia 2001 r., nie cofając pierwotnego żądania, wnieśli także o uchylenie przedmiotowych uchwał, nie oznaczając wartości przedmiotu sporu od tego roszczenia.

Sąd Okręgowy w W., rozpoznając zażalenie powodów na postanowienie o zawieszeniu postępowania, w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 2 października 2001 r. ocenił, że powodowie domagają się ustalenia nieistnienia uchwał lub ich uchylenia, wskazując jednocześnie, że żądanie nie zostało sprecyzowane. Pełnomocnik powodów w dalszym jednak ciągu, podtrzymując żądanie zgłoszone w pozwie wnosił też o uchylenie przedmiotowych uchwał.

Bez względu więc na to, czy dodatkowo zgłoszone roszczenie było żądaniem alternatywnym, czy też ewentualnym, w takich przypadkach wartość przedmiotu sporu określa się według większego świadczenia (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1996 r., I CZ 26/66, OSN 1967, nr 2, poz. 36) Zgłoszenie roszczenia o uchylenie uchwal powinno spowodować wezwanie pełnomocnika powodów do oznaczenia wartości przedmiotu sporu od tego żądania. Sąd Rejonowy nie tylko przeoczył ten obowiązek lecz wyrokiem z dnia 20 stycznia 2002 r. orzekł jedynie o roszczeniu o uchylenie uchwał.

W apelacji od tego wyroku powodowie oznaczyli wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 11.845,77 zł, a po oddaleniu apelacji wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 17 maja 2002 r. tę samą wartość zaskarżenia wskazali w kasacji.

W tym stanie rzeczy należy podkreślić, że wprawdzie art. 368 § 2 k.p.c. wyraża zasadę stałości wartości przedmiotu sporu oraz zakazuje jej przekraczania w dalszym toku postępowania, niemniej nie dotyczy to przypadków, gdy doszło do rozszerzenia powództwa , lub gdy sąd orzekł ponad żądanie.

Skoro powodowie popierali żądanie zgłoszone w pozwie i wystąpili w toku procesu z dodatkowym roszczeniem to nastąpiła zmiana powództwa w postaci jego rozszerzenia. Z tego względu w rozpoznawanej sprawie wartość przedmiotu zaskarżenia mogła być wyższa od oznaczonej w pozwie wartości przedmiotu sporu. Trzeba podkreślić, że w razie wystąpienia z nowym żądaniem, ewentualne badanie przez sąd wartości przedmiotu sporu w tym zakresie nie narusza art. 26 k.p.c., gdyż nie dotyczy nigdy ponownego badania wartości przedmiotu sporu oznaczonej w pozwie.

Ponieważ powodowie nie oznaczyli wartości przedmiotu sporu od dodatkowo zgłoszonego roszczenia, a Sąd Rejonowy przeoczył wezwać ich o uzupełnienie tego braku i żądanie to rozpoznał, a od tego wyroku wnieśli oni apelację, to w tych warunkach, bez ewentualnego sprawdzenia wartości przedmiotu zaskarżenia nie można uznać, że oznaczenie to jest wadliwe. Zauważyć też należy, że zarówno Sąd drugiej instancji jak i Sąd Najwyższy w uzasadnionych przypadkach, są uprawnione do skontrolowania czy wskazana w kasacji wartość przedmiotu zaskarżenia została prawidłowo oznaczona (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2000 r., II UZ 124/00, OSNAP 2002, nr 12, poz. 294, i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 1997 r., I CKN 46/97,OSNC 1997, nr 11, poz. 180).

Wartość przedmiotu zaskarżenia ma znaczenie dla dopuszczalności kasacji tylko w sprawach o prawa majątkowe (art. 392¹ k.p.c.). W sprawie o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej ( art. 25 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, jedn. tekst Dz.U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903, ze zm.), dotyczącej spraw majątkowych kasacja nie przysługuje, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa od kwot wymienionych w art. 392¹ § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 20001 r., OSNC 2001, nr 7-8, poz. 124) .

Sprawy o uchylenie uchwał wspólnoty mieszkaniowej nie mają charakteru jednolitego i nie mogą być zaliczone generalnie do spraw o prawa majątkowe. O charakterze sprawy decyduje przedmiot uchwały podlegającej zaskarżeniu. Wykonywanie zarządu nieruchomością jest wykonywaniem prawa majątkowego. Podobnie też wartość majątkową mają ustalone opłaty na pokrycie kosztów utrzymania nieruchomości. Z tego względu dla rozstrzygnięcia zażalenia zbędnym było rozważanie, czy uchwała nr 1 w części oceniającej pracę zarządcy i udzielająca mu absolutorium ma charakter niemajątkowy, skoro istniała inna podstawa uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Z przytoczonych względów zażalenie jest uzasadnione i podlegało uwzględnieniu (art. 386 § 4 k.p.c. w zw. art. 397 § 2 k.p.c. i art. 393¹⁸ § 3 k.p.c.).