Postanowienie z dnia 2022-11-30 sygn. I CSK 2597/22

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CSK 2597/22

POSTANOWIENIE

Dnia 30 listopada 2022 r.

Sąd Najwyższy

w składzie: SSN Beata Janiszewska

w sprawie z wniosku D.C. z udziałem P.C., J.C., M.C., D.C., D.S., A. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., Z.S., J.S. i K.S. o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczeń spadkowych,

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 listopada 2022 r., na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy i uczestników P.C., J.C. i M.C. od postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 9 października 2020 r., sygn. akt II Ca 2268/19,

odrzuca skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Wnioskodawca D.C. i uczestnicy P.C., J.C. i M.C. wnieśli skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu, oddalającego ich apelację od postanowienia Sądu pierwszej instancji w sprawie o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczeń spadkowych, prowadzonej także z udziałem innych osób.

Skargę wniesiono 16 lutego 2021 r., w ostatnim dniu terminu na jej wniesienie (pieczęć Urzędu Pocztowego na kopercie przesyłki – k. 408). Następnie, pismem z 9 marca 2021 r., pełnomocnik skarżących, na skutek dokonanego przez Sąd drugiej instancji wezwania, przedłożył datowane na 2 marca 2021 r. dokumenty pełnomocnictwa, z których treści wynika, że we wskazanej ostatnio dacie r. pr. W. D. został umocowany do działania w imieniu skarżących przed Sądem Najwyższym (pełnomocnictwa - k. 413-416).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna podlegała odrzuceniu. Z przedstawionych na wstępie okoliczności wynika, że pełnomocnik wnioskodawców nie był uprawniony do wniesienia skargi kasacyjnej w dniu jej wniesienia (16 lutego 2021 r.), będącym jednocześnie dniem, w którym upływał termin do wniesienia tego środka zaskarżenia. Nadesłane później dokumenty, choć zawierały stosowne upoważnienie, zostały sporządzone po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Tym samym należy uznać, że nie został usunięty brak formalny skargi w postaci niewykazania umocowania do reprezentacji skarżących w postępowaniu kasacyjnym. Pełnomocnictwa udzielone 2 marca 2021 r. nie mogły bowiem uprawniać do złożenia skargi kasacyjnej, co do której termin wniesienia upłynął w dacie wcześniejszej.

Wprawdzie istnienie procesowego stosunku pełnomocnictwa należy odróżnić od faktu wykazania jego udzielenia, a uchybienie obowiązkowi unormowanemu w art. 89 § 1 k.p.c., dotyczącemu dołączenia do akt sprawy pełnomocnictwa, nie przesądza o niedopuszczalności środka zaskarżenia, lecz stanowi jedynie brak formalny pisma procesowego, zasadniczo uniemożliwiający nadanie mu dalszego biegu, to jednak konieczne było odrzucenie złożonej przez pozwaną skargi kasacyjnej. Sąd Okręgowy dokonał już bowiem wezwania do uzupełnienia braków skargi, w terminie siedmiu dni, pod rygorem odrzucenia skargi, przez „złożenie pełnomocnictwa procesowego wyraźnie umocowującego pełnomocnika do działania przed Sądem Najwyższym, bowiem określenie w dotychczas składanych pełnomocnictwach, że pełnomocnik jest umocowany do działania »we wszystkich instancjach« nie obejmuje umocowania do działania przed Sądem Najwyższym” (zarządzenie – k. 409, wezwanie – k. 410, dowód doręczenia wezwania – k. 411).

Skarżący nie zrealizowali tego wezwania, gdyż z przedłożonych przez nich dokumentów jednoznacznie wynika, że pełnomocnictwa uprawniającego do złożenia skargi kasacyjnej udzielono dopiero w dniu sporządzenia tego dokumentu, czemu dano wyraz, posługując się formułą: „udzielam niniejszym pełnomocnictwa”. Z takiego ujęcia treści pełnomocnictwa wynika, że stosunek pełnomocnictwa (w zakresie upoważniającym do działania przed Sądem Najwyższym) nie istniał wcześniej, w szczególności w dacie wniesienia skargi, będącej ostatnim dniem terminu na dokonanie tej czynności.

Powyższe oznacza, że, po pierwsze, braków skargi nie usunięto w terminie, a po drugie – że skarga kasacyjna podlegała odrzuceniu jako sporządzona przez osobę nieuprawnioną (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z 27 listopada 2009 r., II CSK 399/09, z 16 kwietnia 2014 r., II CSK 587/13 oraz z 28 sierpnia 2019 r., III CSK 61/19, z 26 lutego 2021 r., I CSK 347/20). Odrzucenia takiego powinien dokonać już Sąd drugiej instancji, a wobec braku takiego rozstrzygnięcia, konieczne stało się odrzucenie skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy – na podstawie art. 3986 § 2 k.p.c. w zw. z art. 3986 § 3 k.p.c.

O kosztach nie rozstrzygnięto, gdyż w odpowiedzi na skargę złożonej przez uczestniczkę A. sp. z o.o. w S. stosowny wniosek powiązany został wyłącznie i konkretnie z rozstrzygnięciem o nieprzyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania, ewentualnie o oddaleniu skargi. W związku z takim ujęciem wniosku, wyraźnie odniesionym do wskazanych wariantów orzeczeń, nie było możliwe zasądzenie kosztów w przypadku odrzucenia skargi kasacyjnej.

Z uwagi na powyższe orzeczono, jak w sentencji postanowienia.