Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KK 8/10

 

W Y R O K

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2010 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Cesarza (przewodniczący - sprawozdawca)

SSN Józef Dołhy

SSN Eugeniusz Wildowicz

Protokolant Dorota Szczerbiak

w sprawie M. K.

w przedmiocie wyroku łącznego

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k. w dniu 18 marca 2010 r.

kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego

(PR V KSU – […])

od wyroku Sądu Rejonowego w C.

z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt III K […]

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.

U Z A S A D N I E N I E

M. K. został skazany prawomocnymi wyrokami nakazowymi:

• I. Sądu Rejonowego w C. z dnia 18 listopada 2003 r., sygn. akt XI K […], za przestępstwo z art. 209 § 1 k.k., popełnione w okresie od listopada 2001 r. do stycznia 2003 r., na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny wskazany przez Sąd w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym; postanowieniem Sądu Rejonowego w C. z dnia 13 grudnia 2006 r., sygn. akt Ko […], zamieniono niewykonaną część kary ograniczenia wolności na zastępczą karę 4 miesięcy i 24 dni pozbawienia wolności;

• II. Sądu Rejonowego w C. z dnia 9 stycznia 2004 r., sygn. akt XI K [X.], za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k., popełnione w dniu 3 kwietnia 2003 r., na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym; postanowieniem Sądu Rejonowego w C. z dnia 25 października 2006 r., sygn. akt Ko [X.] zamieniono wobec M. K. pozostałą mu do wykonania część kary ograniczenia wolności na zastępczą karę grzywny w wysokości 295 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 10 zł, a następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w C. z dnia 7 stycznia 2009 r., sygn. akt Ko [Y.], zamieniono niewykonaną część kary ograniczenia wolności na zastępczą karę 4 miesięcy i 27 dni pozbawienia wolności;

• III. Sądu Rejonowego w C. z dnia 29 marca 2004 r., sygn. akt XI K [Y.] za przestępstwo z art. 278 § 1 i 5 k.k., popełnione w okresie od 19 sierpnia 2003 r. do 4 września 2003 r., na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym; postanowieniem Sądu Rejonowego w C. z dnia 13 grudnia 2006 r., sygn. akt Ko [Z.] zamieniono niewykonaną część kary ograniczenia wolności na zastępczą karę 4 miesięcy i 24 dni pozbawienia wolności.

Wyrokiem łącznym z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt III K […], Sąd Rejonowy w C.:

1. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. „orzeczone wyrokami opisanymi w pkt I, II” (...) jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i jako karę łączną wymierzył M. K. rok pozbawienia wolności,

• 2. na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres zatrzymania w sprawie sygn. akt XI K [X.] w dniu 3 kwietnia 2003 r.,

• 3. stwierdził, że „wyroki podlegające połączeniu, ulegają osobnemu wykonaniu w zakresie nie objętym wyrokiem łącznym”,

• 4. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego M. K. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.

Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się bez postępowania odwoławczego, w dniu 13 listopada 2009 r.

Kasację od całości wyroku na korzyść skazanego złożył Prokurator Generalny, zarzucając:

„rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku:

1. naruszenie art. 569 § 1 k.p.k. w zw. z art. 85 k.k., polegające na zaniechaniu orzeczenia wobec M. K. kary łącznej w stosunku do wszystkich spełniających warunki do połączenia kar, wymierzonych na mocy wyroków jednostkowych objętych postępowaniem w przedmiocie wydania wyroku łącznego i w konsekwencji połączeniu w wyroku łącznym jedynie skazań M. K. z wyroków nakazowych Sądu Rejonowego w C. o sygn. XI K […] i XI K [X.] w sytuacji, gdy w chwili orzekania warunki do połączenia spełniało również skazanie go wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w C. w sprawie o sygn. akt XI K [Y.];

2. naruszenie przepisu prawa karnego materialnego – art. 85 k.k., polegające na połączeniu zastępczych kar pozbawienia wolności określonych w miejsce kar ograniczenia wolności, orzeczonych wobec M. K. w sprawach sygn. akt XI K […] i XI K [X.] Sądu Rejonowego w C. i wymierzeniu skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności, pomimo braku ku temu podstaw prawnych”,

po czym wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja jest oczywiście zasadna i dlatego podlegała uwzględnieniu na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.

Dyspozycje art. 85 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. zobowiązują sąd do wymierzenia jednej kary łącznej w miejsce wszystkich kar jednostkowych, orzeczonych wyrokami, które wydane zostały za przestępstwa odpowiadające warunkom określonym w tych przepisach. Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, wszystkie przestępstwa, wymienione w powołanych wyrokach zaskarżonego judykatu, zostały popełnione, zanim zapadł pierwszy uprawomocniony wyrok co do tych przestępstw. Oznaczało to obowiązek, któremu Sąd Rejonowy uchybił, objęcia wyrokiem łącznym wszystkich trzech skazań i kar, a nie tylko z pkt I i II. Tak postępując Sąd meriti rażąco naruszył wymienione wyżej przepisy, co miało istotny wpływ na treść wyroku łącznego.

Taki sam skutek wywarło rażące naruszenie już tylko art. 85 k.k. w części stanowiącej, że łączeniu podlegają kary tego samego rodzaju albo inne, lecz z mocy prawa objęte tą dyspozycją. Z treści art. 86 – 89 k.k. wynika, że łączyć można jedynie kary zasadnicze. Brak jest zatem prawnomaterialnych podstaw do orzekania kary łącznej co do kar zastępczych, wymierzonych w miejsce zasadniczych kar ograniczania wolności lub grzywny (zob. m.in. wyrok z dnia 17 stycznia 2008 r., V KK 459/07 – R-OSNKW 2008, poz. 122 i powołane tam orzecznictwo).

Dlatego konieczne było uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd będzie miał na względzie wskazane zapatrywania prawne i treść art.

85 k.k. w obecnym brzmieniu (łączna kara ograniczenia wolności nie może przekroczyć 18 miesięcy).