Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CKN 447/98

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 15 grudnia 1998 r.

Przewodniczący: Sędzia SN T. Żyznowski (spr.).

Sędziowie SN: G. Bieniek, B. Czech.

Protokolant: I. Janke.

Sąd Najwyższy - Izba Cywilna po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 1998 r. na rozprawie sprawy z wniosku Zofii R. z udziałem Heleny K. o zniesienie współwłasności na skutek kasacji wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Wojewódzkiego z dnia 22 maja 1997 r. postanawia oddalić kasację i pozostawić właściwemu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za instancję kasacyjną.

Uzasadnienie

Postanowieniem wstępnym z dnia 11 lutego 1997 r. Sąd Rejonowy uznał żądanie ustanowienia odrębnej własności lokali w budynku mieszkalnym przy ul. K. w zasadzie są usprawiedliwione i upoważnił uczest. postęp. Helenę K. do wykonania - jej kosztem - prac adaptacyjno-remontowych w tym budynku z przystosowaniem komina dla potrzeb dwóch samodzielnych lokali oraz nakazał wnioskod. Zofii R. umożliwienie uczest. post. Helenie K. przeprowadzenie niezbędnych prac.

Prawidłowość i zasadność tego rozstrzygnięcia potwierdził Sąd drugiej instancji oddalając -zaskarżonym postanowieniem - apelację wnioskodawczyni.

Kasację złożyła wnioskodawczyni. Skarżąca zarzucając naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 318 § 1 k.p.c. dowodziła przedwczesności wydanego orzeczenia, (bowiem nie został ustalony zakres niezbędnych prac adaptacyjnych), nieustalenia przewidywanych kosztów tych prac oraz możliwości majątkowych uczestniczki, a także nierozliczenie nakładów dokonanych przez wnioskodawczynię na remont budynku. Wskazując na powyższe skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego go postanowienia Sądu Rejonowego z przekazaniem sprawy temu Sądowi Rejonowemu do ponownego jej rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jakkolwiek skarżący powołał się na naruszenie art. 318 § 1 k.p.c., to w istocie zwalcza dopuszczalność przesądzenia - w tej fazie postępowania - o podziale w naturze przez ustanowienie odrębnej własności lokali. Nie ulega wątpliwości, że podział przez ustanowienie odrębnych nieruchomości lokalowych jest podziałem rzeczy w naturze, o którym mowa w art. 211 k.c. Podział rzeczy w naturze mógłby być uznany za niedopuszczalny gdyby był sprzeczny z wyraźnym przepisem ustawy, ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, albo gdyby pociągał za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Skarżąca nie powoływała się na istnienie którejkolwiek z tych przesłanek. Skupiła się na zwalczaniu przesłanek wymienionych w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 85, poz. 388 z późn. zm.). Brzmienie i geneza tego przepisu nie dają podstaw do twierdzenia, aby Sąd orzekający postanowieniem wstępnym zobowiązany był czynić ustalenia, których brak zarzuca w kasacji skarżąca. Chodzi o dopełnienie przesłanki samodzielności lokali. Zakres kognicji Sądu orzekającego do badania i ustalania tej przesłanki został wyjaśniony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1997 r., III CKN 14/97 (OSNC 1997, nr 8, poz. 115). Przed wejściem w życie powołanej ustawy o własności lokali w orzecznictwie sądowym przyjmowano dopuszczalność rozstrzygnięcia w omawianej kwestii postanowieniem wstępnym przesądzającym ustanowienie odrębnej własności lokali, co do zasady (art. 318 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Ten kierunek orzecznictwa był utrwalony i aprobowany w doktrynie (OSPiKA 1985, nr 5, poz. 99). W świetle brzmienia obecnie obowiązujących przepisów warunkujących wydanie postanowienia wstępnego i przesłanek ustanowienia odrębnej własności lokalu wnioskowanie i zarzucanie w kasacji konieczności zajmowania się w tej fazie postępowania możliwościami majątkowymi uczestniczki postępowania bądź nakładami dokonanymi przez wnioskodawczynię na remont budynku pozostaje w sprzeczności z istotą oraz strukturą orzeczenia wstępnego, jako przesądzającego zasadę. Pozostałe kwestie podniesione w kasacji zostały prawidłowo przez Sądy obu instancji ustalone oraz wyjaśnione i wbrew twierdzeniom skarżącej znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Wobec zatem braku uzasadnionej podstawy kasacyjnej kasacja podlega oddaleniu (art. 393¹² k.p.c). Z powyższych przyczyn i na podstawie art. 393¹⁹, 391 oraz 108 a także 98 § 1 i 3 k.p.c. w odniesieniu do przesądzenia o zasadzie kosztów postępowania należnych uczestniczce postępowania za instancję kasacyjną należało orzec jak w sentencji postanowienia.