Postanowienie z dnia 2014-03-07 sygn. III Cz 67/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 7 marca 2014 r. sygn. akt III Cz 67/14

Skład orzekający: SSO Leszek Jantowski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSO Przemysław Jasinkiewicz, SSO Krzysztof Gajewski

Treścią oświadczenia woli obejmującego zgodę na dokonanie czynności jest akceptacja postanowień tej czynności. W oświadczeniu tym powinna być określona czynność prawna, na której dokonanie małżonek udziela zgody. Zgoda nie musi jednak obejmować całej treści czynności prawnej. Za wystarczające należy uznać wskazanie rodzaju czynności prawnej i jej przedmiotu. Skoro w treści oświadczenia jednoznacznie wskazano, na jakie poręczenie wyraża zgodę małżonek dłużnika, to nie można uznać za uzasadniony zarzut braku wskazania kwoty tego poręczenia.

Uzasadnienie                                                           

Postanowieniem z dnia 5 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w W. w punkcie 1 nadał bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr […] z dnia 28 czerwca 2012 r. wystawionemu przez wierzyciela D. […] S.A. z siedzibą w W. przeciwko dłużnikowi J. W. sądową klauzulę wykonalności, także przeciwko małżonce dłużnika E. W., do kwoty nie wyższej niż 20.000.000,- zł (dwadzieścia milionów złotych) z jednoczesnym ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową małżonków J. W. i E. W. W punkcie 2 zasądził od E. W. na rzecz wierzyciela D. […] S.A. z siedzibą w W. kwotę 127,- zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 77,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji przytoczył treść art. 787 k.p.c. regulującego przesłanki nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. Dalej wskazał, że postanowieniem wydanym w sprawie […] tutejszy Sąd nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko dłużnikowi J. W. W aktach tej sprawy znajduje się umowa poręczenia zawarta pomiędzy Bankiem – wierzycielem, a dłużnikiem J. W., a nadto poświadczona za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie radcę prawnego kserokopia oświadczenia małżonki dłużnika o wyrażeniu zgody przez E. W. na zawarcie przez dłużnika tej umowy. W ocenie Sądu pierwszej instancji dokument ten ma moc dokumentu urzędowego i wskazuje, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonki dłużnika. Spełnione zatem zostały przesłanki z cytowanego art. 787 § 1 k.p.c.

Zażalenie na to postanowienie złożyła małżonek dłużnika E. W., zaskarżając je w całości. Domagała się uchylenia zaskarżonego postanowienia i oddalenia wniosku.

W uzasadnieniu wskazała, że postanowienie to zostało wydane z naruszeniem art. 787 k.p.c., gdyż przesłanką nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika jest to, aby stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonki dłużnika.

Zgoda małżonka musi być sprecyzowana w taki sposób, aby nie było wątpliwości co do czynności prawnej, co do której małżonek dłużnika wyraził zgodę. Skarżąca zarzuciła, że w niniejszej sprawie zgoda nie określa w sposób precyzyjny, na co jej udzieliła. W szczególności zgoda winna określać, na jakie poręczenie i w jakiej wysokości udziela zgody. Z jej oświadczenia nie wynika, na jakie poręczenie wyraziła zgodę – w szczególności co do daty oraz kwoty poręczenia.

Dalej skarżąca wskazała, że umową z dnia 20 lutego 2012 r. ustanowili z J. W. rozdzielność majątkową. Zarzuciła także, że postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko dłużnikowi J. W. wydane zostało z naruszeniem art. 97 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. Nr 72, poz. 665) oraz pisemnej treści oświadczenia dłużnika o poddaniu się egzekucji. Oświadczenie J. W. określa bowiem kwotę, do której dłużnik poddaje się egzekucji, a nie kwotę zadłużenia, do której bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny.

[…]

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie było uzasadnione.

Zgodnie z art. 787 k.p.c. „tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika”.

Jak trafnie zauważył Sąd Rejonowy, w aktach […] Sądu Rejonowego w W. znajduje się umowa poręczenia zawarta pomiędzy wnioskodawcą w niniejszej sprawie D. […] S.A. z siedzibą w W. a dłużnikiem J. W. Z treści umowy poręczenia wynika, że dotyczyła ona poręczenia za zobowiązania wynikające z udzielonej przez D. […] S.A. z siedzibą w W. na rzecz „W.” sp. z o.o. z siedzibą w L. (Kredytobiorcy) linii wielozadaniowej do wysokości 21.054.082,12 zł (dwadzieścia jeden milionów pięćdziesiąt cztery tysiące osiemdziesiąt dwa złote i 12/100) na warunkach i w terminach określonych w Umowie Linii Wielozadaniowej nr […] z dnia 10 czerwca 2008 r. wraz z późniejszymi zmianami.

Z kolei z dołączonego do wniosku oświadczenia małżonki dłużnika E. W. z dnia 29 listopada 2011 r. wynika, że „wyraża zgodę na ustanowienie zabezpieczenia z tytułu linii wielozadaniowej udzielonej „W.” Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą pod adresem […] L., ul. […], przez D. […] S.A. z siedzibą w W. na warunkach i w terminach określonych w Umowie Linii Wielozadaniowej nr […] z dnia 10 czerwca 2008 r. wraz z późniejszymi zmianami, w formie poręczenia cywilnego przez mojego męża, to jest J. W., legitymującego się dowodem osobistym numer […], posiadającego Pesel […], zamieszkałego […] L., ul. […]”.

Wbrew zatem zarzutom skarżącej jej oświadczenie zawiera jednoznaczną zgodę na dokonanie czynności prawnej w postaci poręczenia cywilnego przez jej męża J. W., przy czym w sposób precyzyjny wskazano, jakie zobowiązania poręczył J. W. poprzez odesłane do dokładnie opisanej „Umowy Linii Wielozadaniowej nr […] z dnia 10 czerwca 2008 r. z późniejszymi zmianami”. Oświadczenie małżonka dłużnika koreluje z treścią umowy poręczenia, a zatem brak w nim wskazania daty umowy poręczenia zawartej przez J. W. nie rodziło żadnych wątpliwości co do tego, do jakiej umowy poręczenia oświadczenie to się odnosiło.

Z tych samych względów nie mógł być uznany za trafny zarzut dotyczący braku wskazania wysokości kwoty poręczenia. Treścią oświadczenia woli obejmującego zgodę na dokonanie czynności jest bowiem akceptacja postanowień tej czynności (por. Z. Radwański, [w:] System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 305). W oświadczeniu tym powinna być określona czynność prawna, na której dokonanie małżonek udziela zgody. Zgoda nie musi jednak obejmować całej treści czynności prawnej. Za wystarczające należy uznać wskazanie rodzaju czynności prawnej i jej przedmiotu, tak jak to było w niniejszej sprawie. Skoro bowiem w treści oświadczenia jednoznacznie wskazano, na jakie poręczenie wyraża zgodę małżonek dłużnika, to nie można uznać za uzasadniony zarzut braku wskazania kwoty tego poręczenia. Nie budziło bowiem wątpliwości, na jaką czynność prawną wyraził zgodę małżonek dłużnika.

Co do zarzutu zawarcia umowy o rozdzielności majątkowej, to jak słusznie zauważył wierzyciel w odpowiedzi na zażalenie, zgodnie z art. 787² k.p.c. zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli wykonalności według przepisów art. 787 i art. 787¹ oraz prowadzenia na podstawie tak powstałego tytułu wykonawczego egzekucji do tych składników, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby umowy majątkowej nie zawarto. Przepis niniejszy nie wyłącza obrony małżonków w drodze powództw przeciwegzekucyjnych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela.

Tym samym okoliczność zawarcia umowy o rozdzielności majątkowej jest obecnie prawnie irrelewantna przy rozpoznawaniu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. Artykuł 787² k.p.c. nawiązuje bowiem do art. 47¹ k.r.o., który stanowi, że każdy z małżonków może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome. Kwestia skuteczności tego rodzaju umowy względem wierzyciela nie stanowi przedmiotu badania w postępowaniu klauzulowym (por. A. Jakubecki, J. Bodio, T. Demendecki, O. Marcewicz, P. Telenga, M. P. Wójcik, Komentarz do art. 787² k.p.c., Wydawnictwo Lex).

Odnośnie zarzutu odnoszącego się do treści oświadczenia o poddaniu się egzekucji dłużnika J. W., to również wierzyciel trafnie wskazał, iż pozostaje to poza zakresem rozpoznania w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. Zarzuty te mogły być rozpoznawane jedynie w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy w W. – po rozpoznaniu skargi na czynność referendarza sądowego – nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przeciwko dłużnikowi J. W. Postanowienie to jest prawomocne.

Zgodnie zaś z art. 365 § 1 k.p.c. „orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby”. Tym samym Sąd rozpoznający niniejsze zażalenie jest związany prawomocnym postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko dłużnikowi J. W.

Z tych też względów na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie.

[…]