Postanowienie z dnia 2016-03-16 sygn. II AKz 102/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16 marca 2016 r., sygn. akt II AKz 102/16

Jakkolwiek w myśl przepisu art. 618 l § 1 k.p.k. organem właściwym do ustalenia i przyznania kosztów na etapie postępowania przygotowawczego jest organ będący jego gospodarzem, to jednak przepis ten nie ogranicza, wynikającej z art. 626 § 2 k.p.k., kompetencji sądu do dodatkowego ustalenia kosztów procesu jako całości, w zakresie w jakim nie stały się one dotychczas przedmiotem rozstrzygnięcia. Brak jest zatem przeszkód dla ustalenia i przyznania, na etapie postępowania sądowego, kosztów wynagrodzenia za wykonaną pracę biegłego, pomimo iż powstały wydatek ma swoje źródło w postępowaniu przygotowawczym.

Przewodniczący: SSA Janusz Jaromin

Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Brocka

Sąd Apelacyjny, przy udziale prokuratora (…), po rozpoznaniu w sprawie J. K. zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w S. z dnia 30 grudnia 2015 r., sygn. akt (…) w przedmiocie ustalenia kosztów procesu, na podstawie art. 437 § 2 k.p.k., postanawia uchylić zaskarżone postanowienie i sprawię przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w S.

Uzasadnienie:

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2015 r., Sąd Okręgowy w S. ustalił koszty sądowe należne Skarbowi Państwa od J. K. w wysokości 11 016,69 zł. Uzasadniając powyższe wskazał, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w S. w sprawie o sygn. akt (…) z dnia 25 maja 2015 r. uznano J. K. za winnego dokonania zarzucanego mu czynu i zasądzono 1/3 kosztów sądowych oraz wymierzono opłatę. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. akt (…), zasądzono od oskarżonego wydatki za postępowanie odwoławcze i wymierzono opłatę za II instancję. Sąd wskazał, iż na kwotę 11 016,69 zł składają się: opłata od wymiaru kary za I instancję w wysokości 2 180,00 zł, opłata od wymiaru kary za II instancję w wysokości 2 180,00 zł oraz 6 656,69 zł, stanowiące koszty postępowania należne od skazanego Skarbowi Państwa.

Do wydatków związanych z osobą J. K. Sąd zaliczył:

– 6,67 zł tytułem 1/3 kosztów za doręczenie wezwań i pism w pierwszej instancji;

– 20,00 zł tytułem kosztów za doręczenie wezwań i pism w postępowaniu odwoławczym;

– 10,00 zł tytułem 1/3 kosztów uzyskania danych o karalności;

– 100,00 zł jako 1/3 kosztów za przeprowadzenie badania sądowo–psychiatrycznego dot. J. K. i wydanie pisemnej opinii przez biegłych psychiatrów. Na kwotę kosztów procesu składają się wydatki związane z czynem przypisanym J. K.:

– 289,55 zł jako 1/3 kosztów zwrotu dojazdu świadków: R. Z., A. S., E. F., E. B., T. W., K. R.–K., J. L., M. M., E. W., T. K.;

– 46,67 zł tytułem 1/3 kosztów za holowanie samochodu mercedes nr rej. (…), faktura VAT nr (…);

– 1 308,30 zł będące 1/3 kosztów za wykonanie opinii nr (…) przez biegłego sądowego dot. zabezpieczonych farmaceutyków do sprawy, rachunek nr (…);

– 159,29 zł jako 1/3 kosztów badania zawartości nośników komputerowych opisane w opinii nr (…) wykonane przez biegłego sądowego, dot. tel. komórkowego m–ki (…);

– 1 108,59 zł stanowiące 1/3 kosztów za ekspertyzę sądową wykonaną w Instytucie Ekspertyz Sądowych w K. w Zakładzie Toksykologii Sądowej;

–1 093,65 zł tytułem 1/3 kosztów za przygotowanie opinii nr (…) przez Narodowy Instytut Leków w W., faktura VAT nr (…);

– 49,06 zł za 1/3 kosztów wykonania tłumaczeń w języku niemieckim, rachunki nr (...);

– 14,13 zł jako 1/3 kosztów wynagrodzenia dla biegłego toksykologa za udział w rozprawie i wydanie opinii ustnej w dniu 11 grudnia 2012 r.;

– 100,00 zł będące 1/3 kosztów za wydanie pisemnej opinii przez biegłego specjalistę medycyny sądowej, rachunek nr (…);

– 450,40 zł tytułem 1/3 kosztów za przygotowanie opinii z zakresu toksykologii przez biegłego sądowego, rachunek nr (…);

– 150,14 zł jako 1/3 kosztów za przygotowanie się i udział w rozprawie biegłych toksykologów, faktury nr (…);

– 1 738,24 zł stanowiące 1/3 kosztów za badanie fizykochemiczne materiału dowodowego wykonane w Zakładzie Toksykologii Klinicznej i Sądowej PUM w S., faktura VAT nr (…);

– 12,00 zł za doręczenie wypisy z wyroku w zakresie dotyczącym orzeczenia o nawiązce.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożył obrońca skazanego, który zaskarżył postanowienie w części ustalającej wysokość kosztów opinii biegłych i zarzucił: „obrazę przepisów art. 618f k.p.k., mogących mieć wpływ na jego treść, a mianowicie przyjęciu kosztów opinii biegłych na podstawie złożonych rachunków, bez ich krytycznej analizy”. Tak argumentując, skarżący wniósł o ponowną weryfikację zaskarżonego w części postanowienia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesione zażalenie okazało się zasadne o tyle, że doprowadziło do uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Zgodnie z art. 626 § 2 k.p.k. w przypadku, gdy zachodzi konieczność dodatkowego ustalenia wysokości kosztów procesu, sąd może wydać postanowienie w tym przedmiocie, ale wyłącznie w kwestii dotychczas prawomocnie nierozstrzygniętej. Analiza akt sprawy przekonuje, iż dotychczas nie ustalono wynagrodzenia za sporządzoną przez Instytut Ekspertyz Sądowych im. (…) w K., Zakład Toksykologii Sądowej, ekspertyzę z dnia 28 września 2011 r. (nr …). Tym samym ustalenie w zaskarżonym postanowieniu wydatków w powyższym zakresie należy uznać za słuszne co do zasady. Zauważyć w tym miejscu równocześnie należy, że brak jest przeszkód dla orzeczenia o tych kosztach na etapie postępowania sądowego, pomimo iż powstały wydatek ma swoje źródło w postępowaniu przygotowawczym. Przepis art. 626 § 2 k.p.k. w części umożliwiającej orzeczenie o kosztach procesu również po wydaniu rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, ma znaczenie gwarancyjne w tym sensie, że pozwala na konwalidację sytuacji, w której organ procesowy nie wydał rozstrzygnięcia w przedmiocie ustalenia tych kosztów, uniemożliwiając tym samym ich wypłatę podmiotom uprawnionym, w dalszej zaś kolejności obciążenia nimi stron procesu. Wskazać trzeba, że brak jest podobnego trybu na gruncie przepisów dotyczących orzekania o kosztach przez organ postępowania przygotowawczego w sytuacji, w której – jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – organ ten nie wydał stosownego rozstrzygnięcia przed wniesieniem aktu oskarżenia.

Stosownie zaś do treści art. 618 f § 2 k.p.k., wysokość wynagrodzenia za wykonaną pracę biegłego i specjalisty niebędącego funkcjonariuszem organów procesowych ustala się uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez nich wydatków niezbędnych dla wydania opinii, o których mowa w § 1 tego przepisu – na podstawie złożonego rachunku. Z uwagi zaś na brak w aktach niniejszej sprawy stosownego wyliczenia wskazującego przede wszystkim ilość godzin jaka okazała się niezbędna do wydania opinii, niemożliwym jest skontrolowanie zasadności kwoty wskazanej przez tenże instytut w „obliczeniu należności za ekspertyzę”, znajdującym się na karcie (…) akt sprawy.

Sąd Okręgowy ponownie procedując w niniejszej sprawie powinien zatem dążyć do uzupełnienia powyższego braku, aby tym samym mieć możliwość dokonania oceny zasadności żądanej przez Instytut Ekspertyz Sądowych im. (…) w K., Zakład Toksykologii Sądowej, wysokości kwoty wynagrodzenia. Skoro nadto zaskarżone postanowienie w części, w której ustala wydatki z tytułu wynagrodzenia za opinię sporządzoną przez ten instytut, jest dodatkowym ustaleniem kosztów w rozumieniu przepisu 626 § 2 k.p.k., to sąd meriti w uzasadnieniu rozstrzygnięcia powinien wskazać jakimi przesłankami kierował się przy oznaczeniu tych kosztów w przyjętej przez niego wysokości. Dopiero bowiem powyższe wskazanie pozwoli zweryfikować słuszność zasądzonych kosztów, jak również umożliwi ewentualną kontrolę orzeczenia. Z tych przyczyn orzeczono, jak na wstępie.