Postanowienie z dnia 2014-12-16 sygn. II KZ 42/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KZ 42/14

Postanowienie z dnia 16 grudnia 2014 r.

W sytuacji gdy wnioskodawca nie wskazał we wniosku o przywrócenie terminu daty, do której istniała przeszkoda powodująca niedotrzymanie terminu zawitego, to obowiązkiem prezesa sądu jest wezwanie go do usunięcia tego braku (art. 120 § 1 k.p.k. w zw. z art. 126 § 1 k.p.k.); dopiero zaniechanie podania tej informacji, albo stwierdzenie na skutek jej udzielenia, że wnioskodawca wniosek o przywrócenie terminu złożył po upływie 7 dni od daty, którą uznał za dzień ustania przeszkody, zobowiązuje prezesa sądu do uznania tego wniosku za bezskuteczny (art. 120 § 2 zd. 2 k.p.k.).

Przewodniczący: sędzia SN J. Matras.

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku P. G., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 16 grudnia 2014 r. zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 16 października 2014 r. o pozostawieniu bez rozpoznania wniosków o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji oraz ustanowienie obrońcy z urzędu do sporządzenia kasacji, na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 459 § 1 w zw. z art. 466 § 1 k.p.k. z art. 518 k.p.k.

postanowił zaskarżone postanowienie uchylić i sprawę w tym zakresie przekazać do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że podstawą pozostawienia bez rozpoznania wniosku P. G. o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji było uznanie, iż wnioskodawca nie wykazał, "dlaczego po dniu 27 sierpnia br. uchybił 7-dniowemu terminowi do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia kasacji". Kierując się tym, Sąd Apelacyjny w W. uznał także za bezprzedmiotowe rozpoznawanie wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu.

W zażaleniu P. G. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przedstawił swoje argumenty dowodzące błędności tego orzeczenia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zażalenie jest zasadne, aczkolwiek nie z powodu tych okoliczności, na które powołuje się skarżący. Z treści postanowienia wynika, że podstawą pozostawienia bez rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji było uznanie, iż skarżący nie wykazał powodów uchybienia 7-dniowemu terminowi po dniu 27 sierpnia 2014 r. Formuła wydanego postanowienia dowodzi, że stwierdzono naruszenie terminu zawitego z art. 126 § 1 k.p.k., a zatem z tego powodu nie rozpoznano tego wniosku merytorycznie.

W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że warunkiem formalnym wniosku o przywrócenie terminu z art. 126 § 1 k.p.k. jest wykazanie, że wniosek ten składany jest w terminie 7 dni (termin zawity) od daty ustania przeszkody do dokonania określonej czynności, zaś drugim warunkiem formalnym jest złożenie jednocześnie tego pisma procesowego, co do którego strona uchybiła terminowi [por. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek: KPK. Komentarz, t. I, Warszawa 1999, s. 536; L. K. Paprzycki (red.), J. Grajewski, S. Steinborn: KPK. Komentarz, Lex/el 2014, teza 3 do art. 126 k.p.k.; postanowienie SN z dnia 27 października 2014 r., V KZ 34/14, LEX nr 1523439]. Strona, która taki wniosek składa, powinna zatem wykazać, że czyni to w okresie przed upływem 7 dni od ustania przeszkody do wykonania określonej czynności, a zatem powinna także wskazać, do kiedy taka przeszkoda trwała i na czym ona polegała, zaś gdyby tego nie ujęła w treści tego wniosku, powinna być - stosownie do treści art. 120 § 1 k.p.k. - wezwana do usunięcia tego braku formalnego pod rygorem uznania tego pisma ze bezskuteczne. W kontekście tego unormowania stwierdzić należy, że powodem pozostawienia bez rozpoznania wniosku było ustalenie, iż wnioskodawca nie wykazał powodu uchybienia terminu po dniu 27 sierpnia 2014 r. Rzecz jednak w tym, że rozstrzygnięcie w tej formule mogłoby zapaść tylko wtedy, gdyby bezspornie ustalono uchybienie tego terminu, ale w odniesieniu do przeszkody uniemożliwiającej dotrzymanie terminu do wniesienia kasacji (zob. postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2012 r., V KZ 80/12, OSNKW 2013, z. 2, poz. 18; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2005 r., II KZ 6/05, LEX nr 223231). Tymczasem Sąd Apelacyjny kwestię tę ujmował w odniesieniu nie do ustania przeszkody, ale w odniesieniu do dnia 27 sierpnia 2014 r., a więc ostatniego dnia, do którego zgodnie z ustawą można było wnieść kasację. Przedmiotem badania nie był zatem ten okres, który powinien być relewantny dla ustalenia spełnienia warunku z art. 126 § 1 k.p.k. (7 dni od ustania przeszkody). Co więcej, w sytuacji gdy wnioskodawca formalnie nie wskazał w swoim wniosku daty, do której istniała taka przeszkoda, to obowiązkiem przewodniczącego wydziału było wezwanie go do wykonania tego obowiązku - na podstawie art. 120 § 1 k.p.k. w zw. z art. 126 § 1 k.p.k. - ze stosownym rygorem. Dopiero zaniechanie wykonania takiego obowiązku lub stwierdzenie na skutek jego wykonania, iż wnioskodawca wniosek o przywrócenie terminu złożył po upływie 7 dni od daty, którą traktował za przeszkodę, obligowało przewodniczącego wydziału do wydania stosownego zarządzenia o uznaniu pisma za bezskuteczne (postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania mogło zostać wydane przez sąd, gdyby taki wniosek został skierowany do rozpoznania). Skoro zatem w toku procedowania oparto się na niewłaściwej analizie przepisu art. 126 § 1 k.p.k., a nadto zaniechano wdrożenia formuły z art. 120 § 1 k.p.k., to konieczne stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, albowiem rozstrzygnięcie co do wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu było wynikiem sposobu rozstrzygnięcia co do wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji (wniosek nie został merytorycznie rozpoznany).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy konieczne będzie uwzględnienie uwag poczynionych powyżej.

Z tych powodów należało orzec jak w postanowieniu.

OSNKW 2015 r., Nr 5, poz. 46