Wyrok z dnia 1979-02-28 sygn. V KR 168/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KR 168/78

Wyrok z dnia 28 lutego 1979 r.

Sąd ma obowiązek kontroli decyzji prokuratora o wznowieniu prawomocnie umorzonego postępowania przygotowawczego w zakresie zarzutu objętego aktem oskarżenia.

Obowiązek ten wynika z art. 11 pkt 7 k.p.k.

Przewodniczący: sędzia W. Ochman (sprawozdawca). Sędziowie: J. Gaj, T. Rink (sędzia SW deleg.).

Prokurator Prokuratury Generalnej: J. Sewruk.

 Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Władysława W., oskarżonego z art. 210 § 2 k.k., i Tadeusza A., oskarżonego z art. 18 § 1 k.k. w związku z art. 208 i 210 § 1 k.k., z powodu rewizji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Radomiu z dnia 21 sierpnia 1978 r.:

1) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) uchylił orzeczenie o karach łącznych co do oskarżonego Tadeusza A.,

b) na podstawie 11 pkt 7 k.p.k. postępowanie karne w części dotyczącej czynu określonego w art. 210 § 1 k.k. umorzył (...);

c) za przypisane oskarżonemu Tadeuszowi A. czyny, opisane w pkt III, V i VII wyroku, orzekł karę łączną 5 lat pozbawienia wolności i 10.000 zł grzywny oraz pozbawienia praw publicznych na okres 3 lat;

2) w pozostałej części co do oskarżonego Tadeusza A. oraz w całości co do oskarżonego Władysława W. zaskarżony wyrok utrzymał w mocy (...).

 Uzasadnienie

 Sąd Wojewódzki w Radomiu wyrokiem z dnia 21 sierpnia 1978 r. między innymi oskarżonego Tadeusza A. uznał za winnego tego, że:

1) w dniach 11 i 12 grudnia 1977 r. w R. nakłonił Tadeusza K. do dokonania wspólnie z Władysławem W. kradzieży pieniędzy i innych kosztowności po włamaniu do mieszkania Jadwigi i Mariana B. w L., tj. popełnienia występku określonego w art. 18 § 1 k.k. w związku z art. 208 k.k., i za to na podstawie powołanych przepisów oraz art. 20 § 1 i art. 36 § 3 k.k. skazał na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności i 10.000 zł grzywny;

2) w nocy z dnia 8 na dzień 9 sierpnia 1976 r. w G., działając wspólnie z bliżej nie ustalonymi sprawcami, po pobiciu i doprowadzeniu do stanu bezbronności Zdzisława K. zabrał w celu przywłaszczenia zegarek marki "Zoria" wartości około 600 zł i pieniądze w wysokości około 50 zł, tj. popełnienia zbrodni określonej w art. 210 § 1 k.k., i za to na podstawie powołanego przepisu oraz art. 36 § 3 i art. 40 § 1 pkt 3 k.k. skazał na kary 4 lat pozbawienia wolności i 8.000 zł grzywny oraz pozbawienia praw publicznych na 3 lata;

3) w czasie i miejscu, jak opisano wyżej, działając wspólnie z innymi nie ustalonymi sprawcami, po uprzednim pobiciu i doprowadzeniu do stanu bezbronności Stanisława P. zabrał w celu przywłaszczenia kurtkę skórzaną czarną wartości około 3.000 zł i pieniądze w wysokości nie mniejszej niż 1.000 zł, tj. popełnienia zbrodni określonej w art. 210 § 1 k.k., i za to na podstawie powołanego przepisu oraz art. 36 § 3 i art. 40 § 1 pkt 3 k.k. skazał na karę 4 lat pozbawienia wolności, 8.000 zł grzywny i pozbawienia praw publicznych na 3 lata;

4) w dniu 29 października 1977 r. w L., działając wspólnie z Markiem S. i Piotrem M., po włamaniu przez usunięcie zabezpieczenia lufcika w barze Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w B. zabrał w celu przywłaszczenia na szkodę tej Spółdzielni 14 butelek wódki wyborowej wartości 1.638 zł, tj. popełnienia występku określonego w art. 208 k.k., i za to na podstawie powołanego przepisu oraz art. 36 § 3 k.k. skazał na kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 6.000 zł grzywny.

Na podstawie art. 66, 67 § 1, art. 70 § 1 i art. 71 § 2 k.k. wymierzył oskarżonemu Tadeuszowi A. łączne kary 7 lat pozbawienia wolności, 15.000 zł grzywny (...) oraz pozbawienia praw publicznych na okres 5 lat.

Wyrok Sądu Wojewódzkiego zaskarżyli obrońcy oskarżonych (...).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja obrońcy oskarżonego Władysława W. nie jest zasadna. Zasadna natomiast w części jest rewizja obrońcy oskarżonego Tadeusza A. (...).

Zasadny jest zarzut rewizji w zakresie obrazy w postępowaniu przygotowawczym art. 293 § 2 k.p.k. w związku z art. 11 pkt 7 k.p.k. co do czynu określonego w art. 210 § 1 k.k., a wymienionego w pkt VI zaskarżonego wyroku.

Oskarżonemu Tadeuszowi A. postanowieniem z dnia 11 sierpnia 1976 r. przedstawiono zarzut, że z dnia 8 na dzień 9 sierpnia 1976 r. dokonał napadu rabunkowego na osobie Stanisława P. (art. 210 § 1 k.k.). W tym samym dniu oskarżony przesłuchany został w charakterze podejrzanego o popełnienie czynu określonego w art. 210 § 1 k.k. Po przeprowadzeniu postępowania przygotowawczego postanowieniem z dnia 29 września 1976 r. postępowanie przeciwko podejrzanemu Tadeuszowi A. zostało umorzone wobec braku dostatecznych dowodów winy. Zeznający poprzednio świadkowie, między innymi Teresa L. i Józef C., przesłuchani zostali ponownie w dniach 29 i 30 marca 1978 r. co do okoliczności dotyczących czynu oskarżonego Tadeusza A., co do którego postanowienie o umorzeniu postępowania uprawomocniło się w dniu 27 września 1977 r.

Postanowieniem Prokuratora Wojewódzkiego (jako prokuratora nadrzędnego) z dnia 10 kwietnia 1978 r. prawomocnie umorzone śledztwo przeciwko Tadeuszowi A. o popełnienie czynu określonego w art. 210 § 1 k.k. zostało wznowione i w wyniku ponownie przeprowadzonego śledztwa sporządzony został przeciwko Tadeuszowi A. akt oskarżenia, między innymi, z zarzutem dokonania czynu przewidzianego w art. 210 § 1 k.k. na osobie Stanisława P.

Sąd Wojewódzki po przeprowadzonej rozprawie wyrokiem z dnia 21 sierpnia 1978 r. uznał oskarżonego Tadeusza A. za winnego dokonania rozboju na osobie Stanisława P. i na podstawie art. 210 § 1, art. 36 § 3 i art. 40 § 1 pkt 3 k.k. skazał Tadeusza A. na kary: 4 lata pozbawienia wolności, 8.000 zł grzywny i pozbawienie praw publicznych na okres lat 3. Sąd Wojewódzki w uzasadnieniu wyroku stwierdził: "Prawdą jest, że przed wznowieniem postępowania zakres dowodów nie poszerzył się. Jednakże ponowne przesłuchanie Teresy L. i Józefy C. pozwoliło ustalić istotne nie znane wcześniej okoliczności. Obie one, nie pozostające już pod wpływem oskarżonych, zeznały nie tylko o zabranym przy napadzie zegarku, lecz i o ukrywaniu marynarki, który to szczegół wiąże się ściśle z napadem i ograbieniem Stanisława P. Nadto Teresa L. opisała obserwowane z dala zajście na ulicy w G., po którym oskarżony przybiegł na przystanek i powiedział o "załatwieniu" kogoś. Jest oczywiste, że ujawnione w tych przesłuchaniach okoliczności nie mogły być obojętne dla oceny całokształtu dowodów zbieranych wcześniej przeciwko Tadeuszowi A. jako podejrzanemu o rozbój na osobie Stanisława P."

Dalej Sąd Wojewódzki stwierdził, że "(...) za okoliczności nowe i istotne w rozumieniu art. 293 § 2 k.p.k. mogą być uznane fakty pochodzące od tego samego świadka nie podane w poprzednim zeznaniu (...)" i że: "(...) wznowienie prawomocnie umorzonego postępowania przeciwko Tadeuszowi A. nie było zatem wadliwe".

W związku z przedstawionym wyżej stanowiskiem Sądu Wojewódzkiego i zarzutem rewizji wymagają rozważenia następujące kwestie. Porównanie treści zeznań świadków Teresy L. i Józefy C. złożonych przed umorzeniem postępowania i po jego umorzeniu, a przed wznowieniem postępowania, prowadzi do wniosku, że zeznania te nie różniły się co do istotnych okoliczności w zakresie czynu dotyczącego rabunku na osobie Stanisława P.

Z porównania treści tych zeznań bowiem wynika, że po prawomocnym umorzeniu postępowania nie ujawniono żadnych nowych istotnych okoliczności, nie znanych poprzednio, a dotyczących rozboju na osobie Stanisława P. Praktycznie więc wszystkie okoliczności powołane w uzasadnieniu postanowienia o wznowienie prawomocnie umorzonego śledztwa i w uzasadnieniu wyroku były znane w poprzednim postępowaniu. Pewne różnice w zeznaniach natomiast dotyczą szczegółów, zwłaszcza co do okoliczności przebiegu zdarzenia, nie mających istotnego znaczenia w kwestii winy i kwalifikacji prawnej czynu.

Świadkowie Teresa L. i Józefa C. w czasie ponownych przesłuchań nie podały więc takich istotnych i nowych danych faktycznych i okoliczności, które nie byłyby znane poprzednio na podstawie zeznań tych świadków oraz na podstawie innych przeprowadzonych dowodów.

Dla ustalenia, czy po prawomocnym umorzeniu postępowania przygotowawczego ujawnione zostały istotne okoliczności nie znane w poprzednim postępowaniu (art. 293 § 2 k.k.), nie bez znaczenia jest ocena możliwości ujawnienia tych okoliczności w poprzednim postępowaniu na podstawie tych samych lub innych dowodów (...).

W toku postępowania przygotowawczego, dla spełnienia jego zadań i celów, należy przeprowadzić wszystkie dopuszczalne przepisami kodeksu postępowania karnego dowody w takim zakresie, w jakim jest to konieczne i niezbędne do ustalenia, czy rzeczywiście zostało popełnione przestępstwo, i do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy i wykrycia sprawców.

W poprzednim postępowaniu przeprowadzone zostały wszystkie podstawowe dowody niezbędne i konieczne do wyjaśnienia okoliczności sprawy oraz wykrycia sprawcy przestępstwa, jeżeli zaś nie wyjaśniono niektórych szczegółów co do przebiegu zdarzenia i towarzyszących temu zdarzeniu okoliczności, to braki te wynikały z niezbyt wnikliwego przeprowadzenia dowodów.

Ponowne przeprowadzenie tych samych dowodów i wyjaśnienie dotychczas nie wyjaśnionych szczegółów nie można być jednak uznane jako "ujawnienie istotnych okoliczności nie znanych w poprzednim postępowaniu"; szczegóły te bowiem nie miały wpływu na ustalenie w zakresie winy i kwalifikacji prawnej, a więc nie miały istotnego znaczenia przy ocenie prawnokarnej zdarzenia, a okoliczności te mogły być znane w poprzednim postępowaniu.

Należy również podnieść, że odmienna ocena tych samych dowodów, nawet po ponownym ich przeprowadzeniu i po ujawnieniu oraz wyjaśnieniu nie znanych dotychczas okoliczności, jeżeli nie są to okoliczności istotne, nie może stanowić podstawy wznowienia prawomocnie umorzonego postępowania przygotowawczego (...).

Podważenie dokonanej merytorycznej oceny dowodów może nastąpić po przeprowadzeniu nowych nie znanych dotychczas dowodów, które mogą mieć istotny wpływ na zmianę tej oceny i stanowić podstawę innej merytorycznej oceny dowodów.

W rozpoznawanej sprawie w części dotyczącej zarzutu określonego w art. 210 § 1 k.k. (rabunek na osobie Stanisława P.) brak jednak podstaw faktycznych i prawnych do odmiennej oceny tych samych dowodów, mimo ujawnienia oraz wyjaśnienia niektórych nie znanych dotychczas szczegółów.

Sąd ma obowiązek kontroli decyzji prokuratora o wznowieniu prawomocnie umorzonego postępowania przygotowawczego w zakresie zarzutu objętego aktem oskarżenia. Obowiązek ten wynika wyraźnie z art. 11 pkt 7 k.p.k., przepis ten bowiem ma zastosowanie w każdym wypadku stwierdzenia, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie ukończone, w tym także w razie ustalenia, iż okoliczności nie znane w poprzednim postępowaniu nie były okolicznościami istotnymi (art. 293 § 2 k.p.k.).

Mając to na względzie, Sąd Najwyższy umorzył postępowanie karne w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu Tadeuszowi A., a określonego w art. 210 § 1 k.k. (zarzut rabunku na osobie Stanisława P.).

OSNKW 1979 r., Nr 7-8, poz. 82