Wyrok z dnia 1981-01-20 sygn. I KR 329/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I KR 329/80

Wyrok z dnia 20 stycznia 1981 r.

Sąd nie jest uprawniony do ustalania i oceny przyczyn, motywów, pobudek odmowy zeznań przez osobę do takiej odmowy uprawnioną na podstawie art. 165 § 1 k.p.k., gdyż decyzja o składaniu lub odmowie zeznań należy wyłącznie do osoby, której prawo to przysługuje.

Przewodniczący: sędzia J. Wieczorek.

Sędziowie: S. Fornalik, W. Ochman (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: O. Szrotki.

Uzasadnienie

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 1981 r. sprawy Zdzisława A. i innych, oskarżonych z art. 202 § 2, art. * § 1, art. 200 § 1 i innych k.k., z powodu rewizji wniesionych * obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego w * dnia 23 maja 1980 r. (...) zważył, co następuje:

(...) Odrębnym zagadnieniem, co do którego Sąd Wojewódzki w wyrażał swe stanowisko w uzasadnieniu swojego wyroku, jest kwestia odmowy zeznań przez osoby najbliższe dla oskarżonych (żony, dzieci). Z protokołów rozpraw wynika, że niektóre osoby najbliższe dla oskarżonych (żony, dzieci) skorzystały z ustawowego prawa odmowy zeznań na podstawie art. 165 § 1 k.p.k. Sąd Wojewódzki pouczył osoby te o możliwości skorzystania z prawa odmowy zeznań i w każdym wypadku pouczenie zapisane zostało w protokole rozprawy, a więc czy osoby te z prawa tego korzystają, czy też chcą zeznawać; decyzja bowiem o korzystaniu z prawa odmowy zeznań lub o zeznaniu osób wymienionych w art. 165 § 1 k.p.k. w związku z art. 120 § 5 k.k. należy wyłącznie do tychże osób i osoby, którym przysługuje prawo odmowy zeznań nie mają obowiązku podawania przyczyn, motywów, pobudek, z powodu których z prawa tego korzystają lub nie korzystają. wystarczające jest w tym wypadku tylko wyraźne oświadczenie osoby, której to prawo przysługuje, a więc czy z prawa tego korzysta, czy nie. W razie skorzystania przez osobę najbliższą z przysługującego jej prawa odmowy zeznań (art. 105 § 1 k.p.k.) złożone przez nią uprzednie zeznania nie mogą stanowić nie tylko dowodu w sprawie, ale również nie mogą być przez sąd wykorzystane zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym przy ocenie dowodów z zakresu zarzutu dotyczącego oskarżonego, co do którego osoba uprawniona skorzystała z prawa odmowy zeznań.

Sąd Wojewódzki natomiast, w wypadkach skorzystania przez osoby uprawnione z prawa odmowy zeznań starał się dociec - mimo braku podstaw prawnych - przyczyn, motywów, pobudek odmowy zeznań, poddając nawet ocenie odmowę zeznań pod względem korzyści lub niekorzyści z tego wynikających dla tych oskarżonych, co do których osoby uprawnione odmówiły zeznań.

Reasumując stwierdzić należy, że sąd nie jest uprawniony do ustalania i oceny przyczyn, motywów, pobudek odmowy zeznań przez osobę do takiej odmowy uprawnioną na podstawie art. 165 § 1 k.p.k., gdyż decyzja o składaniu lub odmowie zeznań należy wyłącznie do osoby, której prawo to przysługuje.

OSNKW 1981 r., Nr 6, poz. 37