Wyrok z dnia 1986-06-11 sygn. V KRN 214/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KRN 214/86

Wyrok z dnia 11 czerwca 1986 r.

Nieudzielenie przez sprawcę wypadku drogowego pomocy ofierze tego wypadku nie tylko stanowi naruszenie zasad wynikających z ustawy "prawo o ruchu drogowym" (art. 36 pkt 2 ust. 1), ale także świadczy o niskim morale sprawcy i powinno być traktowane jako istotna okoliczność obciążająca.

Przewodniczący: sędzia J. Borodej. Sędziowie: J. Cieślak (sprawozdawca), H. Szwaczkowski.

Prokurator Prokuratury Generalnej: S. Kołodziej.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Stanisława B., skazanego z art. 145 § 2 k.k., z powodu rewizji nadzwyczajnej, wniesionej przez Ministra Sprawiedliwości na niekorzyść skazanego od wyroku Sądu Rejonowego w J. z dnia 18 grudnia 1985 r. i Sądu Wojewódzkiego w L. z dnia 24 lutego 1986 r.,

zmienił zaskarżone wyroki w ten sposób, że podwyższył oskarżonemu Stanisławowi B. wymierzoną mu karę pozbawienia wolności do 3 lat, a karę dodatkową zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych do 5 lat (...).

Uzasadnienie

Wyrokiem Sądu Rejonowego w J. z dnia 18 grudnia 1985 r. Stanisław B. został uznany za winnego tego, że w dniu 27 września 1985 r. na drodze z miejscowości P. do W. naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że prowadząc własny samochód osobowy "Łada" wskutek nieostrożnej jazdy zjechał na lewy pas drogi, potrącając prowadzony poboczem przez małoletnią Iwonę B. wózek dziecięcy, w wyniku czego znajdujący się w nim 10-miesięczny Paweł P. doznał ciężkich obrażeń ciała w postaci urazu głowy, połączonego ze złamaniem kości sklepienia czaszki, uszkodzeniem nerwu wzrokowego lewego i obustronnym ostrym wodniakiem podtwardówkowym, a także licznych krwiaków oraz otarć naskórka, i za to na podstawie art. 145 § 2 oraz art. 43 § 1 k.k. został skazany na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę dodatkową zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przez 3 lata.

Wyrok ten zaskarżony został przez obrońcę oskarżonego.

Sąd Wojewódzki w L. wyrokiem z dnia 24 lutego 1986 r. zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Minister Sprawiedliwości zaskarżył te wyroki rewizją nadzwyczajną na niekorzyść Stanisława B. (...).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest częściowo zasadna.

Należało zgodzić się z wywodami zawartymi w uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej, że kara pozbawienia wolności i kara dodatkowa zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczona w dolnych granicach ustawowego zagrożenia pozostają w sprzeczności z dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 50 k.k., jednakże wnioski w tej kwestii zaproponowane w rewizji nie zasługiwały na całkowite uwzględnienie, gdyż przy ich formułowaniu nie brano pod uwagę wszystkich istotnych okoliczności mających wpływ na wymiar kary.

Ponadto należało również uwzględnić wskazania wytycznych Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1975 r. w sprawach o przestępstwa drogowe (OSNKW 1975, z. 3-4, poz. 33).

Potrzebę podwyższenia wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności podkreślił już w uzasadnieniu swego wyroku Sąd Wojewódzki w L.

Sąd Wojewódzki dostrzegł tu istotny problem, że wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności jest rażąco łagodna. Uwagę tę należało również odnieść do wymiaru kary dodatkowej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Nie można odmówić racji wywodom rewizji, że oceniając wymiar kary powołać się należy przede wszystkim na poważne skutki wypadku. Z opinii lekarskiej wynika, że u pokrzywdzonego, 10-miesięcznego dziecka nastąpiły bardzo ciężkie obrażenia ciała, przy czym według biegłego lekarza nie można wyłączyć wystąpienia w przyszłości innych ciążących powikłań pourazowych stanowiących kalectwo. Sąd Najwyższy podkreślił w tezie 32 powołanych wytycznych, że okoliczności należące do znamion przestępstwa mogą być uznane za obciążające, jeżeli podlegają stopniowaniu co do ich jakości, jak np. stopień uszkodzenia ciała w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 145 § 2 k.k. Nie można więc podzielić trafności ustnych wywodów obrońcy na rozprawie rewizyjnej, że powołanie się w rewizji na poważne skutki stanowi powołanie się jedynie na znamiona ustawowe przestępstwa, co nie mogłoby być bez wystąpienia dodatkowych okoliczności traktowane jako okoliczność obciążająca.

Słusznie zostało wyeksponowane w rewizji nadzwyczajnej, że wyłączną przyczyną wypadku było rażące niedbalstwo, sprzeczne z podstawowymi zasadami ruchu zachowanie oskarżonego, który prowadził pojazd "zygzakiem", a bezpośrednio przed wypadkiem poruszał się lewą stroną drogi. Wprawdzie obrońca oskarżonego usiłował podważyć tę tezę, powołując się na zeznania świadka Stefana C. złożone na rozprawie, który powiedział, że oskarżony przed wypadkiem wyprzedzał dwie dziewczynki jadące na rowerach, jednakże wyprzedzanie rowerzystów nie mogło powodować przy normalnym prowadzeniu samochodu zjechania na pobocze drogi po lewej stronie, gdzie nastąpiło potrącenie wózka. Nieprzekonujące więc były wywody obrońcy na rozprawie rewizyjnej, że zachowanie pieszych czy innych użytkowników drogi przyczyniło się do zaistnienia tego wypadku drogowego. Należy podkreślić, że obrońca oskarżonego w rewizji wniesionej do Sądu Wojewódzkiego nie kwestionował ustaleń faktycznych. Słuszne jest zatem stanowisko rewizji, że ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji co do winy oskarżonego są prawidłowe i kwalifikacja prawna czynu jest trafna. Zarówno więc rodzaj naruszonych przez oskarżonego podstawowych zasad ruchu drogowego oraz stopień tego naruszenia należało potraktować jako okoliczności szczególnie obciążające, gdyż zachowanie oskarżonego stanowiło duże zagrożenie dla ruchu drogowego. W świetle wskazań tezy 37 powołanych wytycznych nie może być traktowana jako okoliczność łagodząca powołanie się oskarżonego na przemęczenie i związany z tym brak koncentracji uwagi w czasie prowadzenia pojazdu, spotęgowany dodatkowo paleniem papierosa.

Na szczególne podkreślenie zasługuje również jako istotna okoliczność obciążająca negatywne zachowanie oskarżonego po popełnieniu przestępstwa. Z zebranych dowodów wynika, że był on w pełni zorientowany co do skutków zdarzenia, gdyż samochód został uszkodzony, i mimo to nie zainteresował się losem najechanego w wózku dziecka, ale zbiegł z miejsca wypadku. Nieudzielenie pomocy ofierze wypadku drogowego stanowi nie tylko naruszenie zasad wynikających z ustawy "prawo o ruchu drogowym" (art. 36 pkt 2 ust. 1), ale także świadczy o niskim morale sprawcy i traktowane być powinno jako istotna okoliczność obciążająca.

Postawą taką uniemożliwił oskarżony ustalenie swego stanu trzeźwości w czasie wypadku. Badanie krwi przeprowadzone po 2 godzinach ujawniło obecność 2,37‰ alkoholu we krwi oskarżonego. Spożywanie alkoholu bezpośrednio po wypadku przez sprawcę może być również okolicznością obciążającą.

Prawidłowe uwzględnienie wszystkich powołanych okoliczności doprowadziło Sąd Najwyższy do wniosku, że wymierzone oskarżonemu kary: zasadnicza i dodatkowa powinny być w istotny sposób podwyższone. Kwestia zajęć zawodowych oskarżonego, który jest rolnikiem dużego gospodarstwa, nie może dawać podstawy do łagodnego potraktowania oskarżonego przy takim nagromadzeniu wskazanych okoliczności obciążających. Kwestie te będą mogły być odpowiednio uwzględnione w trakcie postępowania wykonawczego. Za odpowiednie kary uznał Sąd Najwyższy karę 3 lat pozbawienia wolności i karę dodatkową zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie 5 lat, gdyż kary w tej wysokości wymierzone pozwolą na realizację wszystkich celów kary.

OSNKW 1987 r., Nr 1, poz. 4