Wyrok z dnia 1988-01-11 sygn. II KR 350/87

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KR 350/87

Wyrok z dnia 11 stycznia 1988 r.

Dla bytu przestępstwa określonego w art. 227 § 2 k.k. niezbędne jest ustalenie, że sprawca, przyjmując pieniądze, nie tylko wie o tym, iż pieniądze te są sfałszowane, lecz czyni to z zamiarem puszczenia ich w obieg. Natomiast wtedy, gdy sprawca przyjął nieświadomie falsyfikaty zamiast pieniędzy autentycznych i pozbywa się ich w celu uniknięcia straty, wówczas działanie jego wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 228 k.k., a nie - w art. 227 § 2 k.k.

Przewodniczący: sędzia H. Szwaczkowski. Sędziowie: K. Jarząbek (sprawozdawca), J. Szamrej.

Prokurator Prokuratury Generalnej: M. Nyczka.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 1988 r. sprawy Janusza J., oskarżonego o popełnienie przestępstwa określonego w art. 227 § 2 k.k. oraz w art. 205 § 1 w zw. z art. 60 § 1 k.k., z powodu rewizji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego, od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Z. z dnia 23 czerwca 1987 r.

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Z. do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w Z. wyrokiem z dnia 23 czerwca 1987 r. uznał oskarżonego Janusza J. za winnego tego, że:

1) w okresie od dnia 16 marca do 16 kwietnia 1986 r. w Z., działając wielokrotnie, w podobnych okolicznościach i wykorzystując tę samą trwałą sposobność, przyjął od bliżej nie ustalonych osób i wprowadził do dalszego obiegu co najmniej 7 banknotów RFN o nominale 100 marek każdy, wiedząc, że banknoty są falsyfikatami, tj. czynu określonego w art. 227 § 2 i 3 k.k. i art. 47 § 1 u.k.s. w zw. z art. 58 k.k.;

2) w dniu 18 czerwca 1986 r. w Z., zapewniając kłamliwie Tadeusza D. o zamiarze nabycia na jego rzecz bonów towarowych w banku PKO SA i wprowadzając go tym samym w błąd, przyjął od niego 63 000 zł, które sobie przywłaszczył, przy czym w przeszłości był już karany za czyn podobny, a orzeczoną karę w wymiarze 10 miesięcy pozbawienia wolności odbył w okresie od dnia 22 września 1983 r. do dnia 22 lipca 1984 r., tj. czynu określonego w art. 205 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.k., i za tak przypisane czyny skazał: za czyn opisany w pkt 1 - na podstawie art. 227 § 2 k.k. w zw. z art. 58 i 10 § 3 i art. 36 § 3 k.k. - na karę 2 lat pozbawienia wolności i 70.000 zł grzywny, za czyn opisany w pkt 2 - na podstawie art. 205 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 1 i art. 36 § 3 k.k. - na karę 2 lat pozbawienia wolności i 70.000 zł grzywny; na podstawie art. 66 i 67 § 1 k.k. za realnie zbiegające się przestępstwa wymierzył karę łączną 3 lat pozbawienia wolności i 100.000 zł grzywny, a na podstawie art. 62 § 1 i art. 63 § 3 pkt 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego Janusza J. nadzór ochronny na okres 3 lat z poleceniem wykonywania stałej pracy zarobkowej.

Od wyroku tego wniósł rewizję obrońca oskarżonego (...).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Nie przesądzając w niczym oceny dowodów i oceny prawnej zarzucanych oskarżonemu czynów, stwierdzić należy, że zaskarżony wyrok dotknięty jest takimi wadami, które uniemożliwiają przeprowadzenie kontroli rewizyjnej i w konsekwencji powodują uchylenie go i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Przede wszystkim podkreślić należy, że pomiędzy częścią dyspozytywną wyroku, a jego uzasadnieniem istnieje sprzeczność.

Tak np. Sąd Wojewódzki, przypisując oskarżonemu popełnienie przestępstwa określonego w art. 227 § 2 k.k. i art. 47 § 1 u.k.s. w zw. z art. 10 § 2 k.k., nie wskazał ani dowodów, ani okoliczności, na których oparł orzeczenie o winie i kwalifikacji prawnej tego czynu. Sąd ten bowiem nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, że pieniądze falsyfikaty marek RFN otrzymał on od Henryka W. i Ireneusza K. w celu dalszego puszczenia ich w obieg, przy czym, przyjmując je, wiedział, iż są one podrobione. Nie dał też wiary tym wyjaśnieniom oskarżonego, że marki te jako autentyczne nabył od obywatela Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii o imieniu "Teodor".

W tej sytuacji ustalenie, "że oskarżony nabył je lub otrzymał od nie ustalonych bliżej osób czy też osoby", nie czyni zadość wymaganiom art. 372 § 1 pkt 1 k.p.k. w zakresie prawidłowego i dokładnego ustalenia podstawy faktycznej wyroku, która powinna wskazywać na wszystkie znamiona przestępstwa przypisanego sprawcy.

Z ustaleń tych nie wynika, czy oskarżony w chwili wejścia w posiadanie tych pieniędzy był świadom tego, iż są to falsyfikaty, i puszczając je w obieg działał z zamiarem, by były one przyjęte jako pieniądze obrotowe, czy też otrzymał je jako prawdziwe.

Prawidłowe ustalenie wszystkich elementów podstawy faktycznej wyroku ma bardzo istotne znaczenie, gdyż od tego uzależniona jest właściwa ocena prawna działania oskarżonego.

Dla bytu przestępstwa określonego w art. 227 § 2 k.k. niezbędne jest ustalenie, że sprawca, przyjmując pieniądze, nie tylko wie o tym, iż pieniądze te są fałszywe, lecz przyjmuje je z zamiarem puszczenia w obieg. Natomiast wtedy, gdy sprawca przyjął nieświadomie falsyfikaty zamiast pieniędzy autentycznych i pozbywa się ich w celu uniknięcia straty, działanie jego wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 228 k.k., a nie w art. 227 § 2 k.k.

Reasumując, stwierdzić należy, że z dokonanych ustaleń nie wynika, czy oskarżony swoim działaniem wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 227 § 2 k.k., czy też - w art. 228 k.k.

OSNKW 1988 r., Nr 7-8, poz. 56