Wyrok z dnia 1993-03-10 sygn. I CRN 19/93

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CRN 19/93

Wyrok z dnia 10 marca 1993 r. 

Wniesienie środka odwoławczego lub innego środka zaskarżenia po upływie przepisanego terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalnego nie ma wpływu na datę uprawomocnienia się orzeczenia, którego ten środek dotyczy; nie jest nią data prawomocności postanowienia odrzucającego ten środek, lecz data pierwszego dnia po upływie terminu do jego wniesienia.

Przewodniczący: sędzia SN J. Gudowski.

Sędziowie SN: B. Czech (sprawozdawca), G. Filcek.

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora W. Bryndy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Składnicy Importowej Artykułów Przemysłowych (...) Spółdzielnia Osób Prawnych w W. przeciwko Handlowo-Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w P. o zapłatę, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Przemyślu z dnia 4 marca 1992 r. sygn. akt (...)

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną, nie obciążając pozwanej opłatą od rewizji nadzwyczajnej.

Uzasadnienie

W postępowaniu nakazowym powódka żądała zasądzenia od pozwanej, jako następcy prawnego ZAOPIS Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdzielni (...) w P., kwoty 105.000.000 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania, z tytułu reszty ceny zakupionych zamrażarek.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że nie jest następcą prawnym ZAOPIS i nie przejęła jego długów.

Sąd Rejonowy nakazem zapłaty z dnia 4 marca 1992 r. uwzględnił powództwo. Nakaz ten stał się prawomocny, albowiem zarzuty pozwanej zostały odrzucone.

Na skutek podania pozwanej Minister Sprawiedliwości zaskarżył wymieniony nakaz zapłaty rewizją nadzwyczajną, zarzucając rażące naruszenie art. 479²⁴ pkt 2 k.p.c. oraz wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu - Sądowi Gospodarczemu w Przemyślu do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Niezależnie od zarzutów rewizji nadzwyczajnej należy - ze względu na przepis art. 479²⁷ § 2 i 3 k.p.c. - rozważyć (art. 420 § 2 k.p.c.), czy rewizja ta wniesiona została w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się zaskarżonego nakazu zapłaty.

Odpis tego nakazu doręczony został pozwanej dnia 12 marca 1992 r. (akta). Zarzuty wniosła ona dnia 13 marca 1992 r. Wezwanie do uzupełnienia zarzutów przez złożenie opłaty sądowej oraz odpisu zarzutów doręczone zostało pozwanej dnia 14 kwietnia 1992 r. (akta). Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 29 kwietnia 1992 r. odrzucił zarzuty, albowiem pozwana nie złożyła ich odpisu (akta). Zażalenie pozwanej na to postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Wojewódzkiego z dnia 9 listopada 1992 r. (akta). Rewizję nadzwyczajną wniesiono dnia 10 lutego 1993 r.

Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę do poprawienia lub uzupełnienia go w terminie tygodniowym (art. 130 § 1 k.p.c.). Pismo procesowe poprawione lub uzupełnione w tym terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia (art. 130 § 3 k.p.c.). Uzupełnienie zaś pisma po upływie tego terminu jest równoznaczne z wniesieniem go w dacie uzupełnienia, jeżeli nie zostało jeszcze zwrócone (por. orzeczenie SN z dnia 20 stycznia 1967 r. I CZ 149/66, OSPiKA 1968, z. 4, poz. 56). Nieuzupełnienie pisma traktowane jest jako jego niewniesienie w terminie, jeśli był on dla tego pisma przewidziany. W zależności od rodzaju pisma procesowego i w razie jego nieuzupełnienia lub uzupełnienia po upływie zakreślonego terminu, kodeks postępowania cywilnego przewiduje określone skutki. Stosownie do art. 130 § 2 k.p.c. po bezskutecznym upływie terminu do uzupełnienia przewodniczący zwraca pismo stronie; pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem do sądu. Jest to zasada ogólna. Nie dotyczy ona środków odwoławczych i - innych środków zaskarżenia (w rozumieniu art. 363 § 1 k.p.c.), które - nie uzupełnione w zakreślonym terminie - podlegają odrzuceniu (art. 372, 397 § 2, art. 344 § 3, art. 494 § 1, art. 503 § 1 k.p.c.). Zarzuty od nakazu zapłaty należą do innych środków zaskarżenia i dlatego, przy zastosowaniu wykładni systemowej i logicznej, przyjęte zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego, że podlegają one odrzuceniu, a nie (jak utrzymuje Sąd Wojewódzki w motywach postanowienia wymienionego na wstępie) - zwrotowi w razie nieusunięcia lub usunięcia po upływie zakreślonego terminu ich braków formalnych (por. uchwałę SN z dnia 4 maja 1967 r. III CZP 30/67, OSNCP 1968, z. 3, poz. 34).

Przyjąć zatem należy, że środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia, którego braków formalnych strona nie uzupełniła lub uzupełniła po upływie zakreślonego terminu, w dacie, w której środek ten był już spóźniony, został wniesiony po upływie terminu przewidzianego do jego wniesienia. W konsekwencji, środek ten nie zapobiegł powstaniu prawomocności orzeczenia. Stosownie bowiem do art. 363 § 1 k.p.c. orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Środek taki nie przysługuje zaś (jest niedopuszczalny) m.in. po bezskutecznym upływie terminu do jego wniesienia. W konsekwencji przyjąć trzeba, że wniesienie środka odwoławczego lub innego środka zaskarżenia po upływie przepisanego terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalnego nie ma wpływu na datę uprawomocnienia się orzeczenia, którego ten środek dotyczy. Datą tą zatem nie jest dzień uprawomocnienia się postanowienia odrzucającego ten środek, lecz pierwszy dzień po upływie terminu do jego wniesienia.

W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że pozwana nie uzupełniła braku formalnego zarzutów, albowiem nie przedstawiła Sądowi ich odpisu. Zarządzenie przewodniczącego dotyczące usunięcia tego braku ma podstawę w art. 479⁹ § 2 k.p.c., z którego wynika, że odpis zarzutów strona obowiązana jest złożyć w Sądzie, a nie doręczać je bezpośrednio stronie przeciwnej, a tak uczyniła pozwana.

Odpis przedmiotowego nakazu zapłaty doręczony został pozwanej dnia 12 marca 1992 r. Pozwana w terminie tygodniowym (art. 491 § 1 k.p.c.) nie wniosła skutecznie zarzutów. Nakaz zapłaty uzyskał przeto skutki wyroku prawomocnego (art. 494 § 2 k.p.c.) po upływie tego terminu a więc z dniem 20 marca 1992 r. Rewizja nadzwyczajna wniesiona została dnia 10 lutego 1993 r., czyli po upływie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się nakazu zapłaty.

Okoliczność ta ma dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Z mocy bowiem art. 479²⁷ § 2 k.p.c. w sprawie gospodarczej Sąd Najwyższy oddala rewizję nadzwyczajną, gdy została ona złożona po upływie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia. Możliwość uwzględnienia - wniesionej po upływie tego terminu - rewizji nadzwyczajnej, ze względu na naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej (gdyby takie naruszenie miało miejsce), została zaś wyłączona w takiej sprawie przez art. 479²⁷ § 3 k.p.c. W tej sytuacji nie ma potrzeby ustosunkowania się do podstawy, na którą powołuje się rewizja nadzwyczajna.

Z powyższych przyczyn Sąd Najwyższy oddalił rewizję nadzwyczajną i na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 35 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie obciążył pozwanej opłatą sądową od tej rewizji.

OSNC 1993 r., Nr 11, poz. 205