Postanowienie z dnia 1986-11-06 sygn. I CZ 132/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CZ 132/86

Postanowienie z dnia 6 listopada 1986 r.

Nie pobiera się opłaty sądowej od zażalenia podlegającego odrzuceniu z powodu nieprzysługiwania tego środka.

Przewodniczący: sędzia SN T. Miłkowski. Sędziowie: SN A. Wielgus, SW A. Wypiórkiewicz (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Kazimierza N. o podział majątku dorobkowego na skutek zażalenia uczestniczki postępowania Teresy N. na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Płocku z dnia 20 sierpnia 1986 r.:

postanowił oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Wnioskodawca Kazimierz N. skierował do Sądu Rejonowego w Płocku wniosek o podział majątku dorobkowego po zniesieniu orzeczeniem sądowym wspólności majątkowej. W toku postępowania uczestniczka postępowania Teresa N., żona wnioskodawcy, wystąpiła z wnioskiem o wyznaczenie do rozpoznania sprawy w całości ze względów celowości przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy.

Sąd Wojewódzki w Płocku, któremu przedstawiony został wniosek uczestniczki, postanowieniem z dnia 30 kwietnia 1986 r., orzekł "nie wyznaczać innego sądu zamiast właściwego do rozpoznania sprawy".

W dalszym postępowaniu wymieniony Sąd Wojewódzki, postanowieniem z dnia 15 maja 1986 r., odmówił uczestniczce Teresie N. sporządzenia uzasadnienia postanowienia z dnia 30 kwietnia 1986 r. wobec jego niezaskarżalności, a następnie postanowieniem z dnia 12 czerwca 1986 r. odrzucił zażalenie uczestniczki wniesione od postanowienia z dnia 15 maja 1986 r. (mylnie tylko oznaczonego w sentencji datą 30 kwietnia 1986 r.). Odrzucenie zażalenia nastąpiło na podstawie art. 17 zdanie drugie ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24. poz. 110 ze zm.), gdyż zażalenie wniósł adwokat, a Sąd przyjął, że stosownie do § 20 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 1982 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 26. poz. 188) należny wpis stały w kwocie 300 zł nie został przez niego uiszczony.

Również i na to postanowienie uczestniczka złożyła zażalenie. Po wpłynięciu tego zażalenia Sąd Wojewódzki postanowieniem z dnia 26 czerwca 1986 r. uchylił swoje postanowienia z dnia 15 maja i z dnia 12 czerwca 1986 r. na podstawie art. 395 § 2 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., w konsekwencji czego doręczył wnioskodawcy i uczestniczce odpis postanowienia z dnia 30 kwietnia 1986 r. już z uzasadnieniem. W nowo powstałej sytuacji uczestniczka Teresa N. wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, które zostało odrzucone postanowieniem Sądu Wojewódzkiego z dnia 20 sierpnia 1986 r. na podstawie art. 17 zdanie drugie wymienionej ustawy o kosztach sądowych jako nie opłacone przez adwokata, pełnomocnika uczestniczki, wpisem stałym w wysokości 300 zł, określonym przez § 20 ust. 2 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Nie przysługuje zażalenie na postanowienie sądu przełożonego oddalające wniosek o wyznaczenie na podstawie art. 508 § 2 k.p.c. innego sądu do rozpoznawania sprawy. Z braku szczególnego przepisu dopuszczającego takie zażalenie (por. art. 518 k.p.c.) mógłby je jedynie uzasadnić odpowiednio zastosowany przepis art. 394 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., który przewiduje zażalenie do sądu rewizyjnego na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia i zarządzenia wyczerpująco w nim wyszczególnione. Jednakże wymienione postanowienie ani nie kończy postępowania w sprawie, ani też nie jest wymienione w art. 394 § 1 k.p.c. Kwestia ta nie powinna budzić wątpliwości także na tle uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1972 r. III CZP 76/71 (OSNCP 1972, z. 9, poz. 152) oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 lutego 1972 r. I CZ 217/71 (OSNCP 1972, z. 9, poz. 165), na które Sąd Wojewódzki powołał się uchylając swoje postanowienia z dnia 15 maja i z dnia 12 czerwca 1986 r. na podstawie art. 395 § 2 k.p.c. W orzeczeniach tych Sąd Najwyższy wyraźnie stwierdził, że postanowienia przewidziane w art. 508 § 2 k.p.c. nie są postanowieniami kończącymi postępowanie w sprawie. Wprawdzie przyjęte przez Sąd Najwyższy oceny odnosiły się do postanowień uwzględniających wniosek o wyznaczenie innego sądu, ale w równej mierze, i to ze względów oczywistych, dotyczą one postanowień negatywnych, oddalających wniosek.

Zażalenie uczestniczki Teresy N. na postanowienie Sądu Wojewódzkiego z dnia 30 kwietnia 1986 r. podlegało zatem odrzuceniu na podstawie art. 372 k.p.c. (art. 397 § 2 k.p.c.) jako nie opłacone. Ustawodawca nie przewiduje pobierania opłat sądowych od środka prawnego podlegającego odrzuceniu, o czym przekonuje treść art. 19 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W szczególności nie mogło być objęte zakresem przepisu § 20 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 1982 r. w sprawie określania wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 26, poz. 188) wymaganie uiszczenia wpłaty od zażalenia na odmowę wyznaczenia innego sądu po myśli art. 508 § 2 k.p.c., gdyż takie zażalenie nie jest znane postępowaniu cywilnemu. Tym samym też w omawianej sytuacji, tj. wniesienia zażalenia niedopuszczalnego na skutek jego nieprzysługiwania, przepis art. 17 powołanej ustawy nie ma zastosowania, bo gdy nie żąda się opłaty, to także nie można wiązać skutku odrzucenia z zaniechaniem przez adwokata uiszczenia opłaty stałej.

Postanowienie Sądu Wojewódzkiego z dnia 15 maja 1986 r., odmawiające skarżącej sporządzenia uzasadnienia postanowienia z dnia 30 kwietnia 1986 r., było prawidłowe, gdyż zgodnie z treścią art. 357 § 2 k.p.c. wymaganiem uzasadnienia objęte zostały tylko postanowienia zaskarżalne. Uchylenie zaś tego postanowienia przez Sąd Wojewódzki w dalszym postępowaniu było czynnością wadliwą.

Z tych względów, gdy zaskarżone postanowienie w ostatecznym wyniku odpowiada prawu, Sąd Najwyższy na podstawie art. 387 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zażalenie uczestniczki oddalił.

OSNC 1988 r., Nr 2-3, poz. 39