Uchwała z dnia 1986-03-06 sygn. III PZP 11/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III PZP 11/86

Uchwała z dnia 6 marca 1986 r.

Przewodniczący: sędzia SN B. Błachowska. Sędziowie SN: M. Rafacz-Krzyżanowska (sprawozdawca), Z. Zaziemski.

Sąd Najwyższy z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, Z. Paczyńskiego, w sprawie z wniosku Stanisława N. przeciwko Państwowej Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych - Okręgowej Delegaturze w Ł. o przywrócenie do pracy po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi postanowieniem z dnia 30 grudnia 1985 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

"1. Czy wynikający z art. 477² § 1 k.p.c. obowiązek nadania - wyrokowi przy jego wydaniu - rygoru natychmiastowej wykonalności w części określonej tym przepisem obejmuje także wynagrodzenie zasądzone warunkowo na rzecz pracownika w wyroku przywracającym go do pracy.

2. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie zawarte w pkt 1, od kiedy należy liczyć początek 7-dniowego terminu do zgłoszenia przez pracownika gotowości podjęcia pracy - to jest zdarzenia, od wykazania którego uzależnione jest wykonanie tytułu egzekucyjnego w postaci nieprawomocnego wyroku przywracającego pracownika do pracy i zaopatrzonego rygorem natychmiastowej wykonalności w części zasądzającej na rzecz pracownika jednomiesięczne wynagrodzenie - pod warunkiem podjęcia pracy przez pracownika?"

podjął następującą uchwałę:

Wynikający z art. 477² § 1 k.p.c. obowiązek nadania wyrokowi z urzędu rygoru natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika nie dotyczy wynagrodzenia zasądzonego warunkowo na rzecz pracownika w wyroku przywracającym go do pracy (art. 47 § 1 k.p.).

Uzasadnienie

Przedstawione przez Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zagadnienie prawne wynikło na tle następującego stanu faktycznego:

Sąd Rejonowy - Sąd Pracy przywrócił powoda do pracy i na podstawie art. 47 § 1 k.p. zasądził na jego rzecz od pozwanego zakładu pracy kwotę 28.000 zł, stanowiącą dwumiesięczne wynagrodzenie za pracę. Jednocześnie na podstawie art. 477² § 1 k.p.c. Sąd Pracy nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części dotyczącej kwoty 14.000 zł, stanowiącej pełne jednomiesięczne wynagrodzenie za pracę. W związku z zażaleniem pozwanego zakładu pracy Sąd Rejonowy - Sąd Pracy uchylił rygor natychmiastowej wykonalności. Sąd Pracy uznał, że skoro wypłata zasądzonego na podstawie art. 47 § 1 k.p. wynagrodzenia za pracę uzależniona jest od podjęcia przez pracownika pracy, to orzekanie o natychmiastowej wykonalności tego świadczenia pieniężnego jest przedwczesne. Postanowienie to zaskarżył powód podnosząc, że wynikający z art. 477² § 1 k.p.c. obowiązek sądu nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności dotyczy również wynagrodzenia zasądzonego warunkowo na rzecz pracownika w wyroku przywracającym go do pracy.

Rozpoznając zażalenie Sądowi Wojewódzkiemu nasunęły się poważne wątpliwości prawne, które znalazły wyraz w pytaniu prawnym przedstawionym Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia. Jak wynika z uzasadnienia pytania, Sąd Pracy przedstawia dwie możliwe w tym przedmiocie koncepcje. Pierwsza z tych koncepcji opiera swe rozumowanie na uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1976 r. V PZP 12/75 (OSNCP 1976, poz. 187), w której wyjaśniono, że początek określonego w art. 48 § 1 k.p. 7-dniowego terminu dla zgłoszenia gotowości do pracy liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o przywróceniu pracownika do pracy. Skoro więc wynagrodzenie przysługuje pracownikowi dopiero wówczas, gdy zgłosił gotowość do podjęcia pracy w 7-dniowym terminie wskazanym w art. 48 § 1 k.p. (art. 47 § 1 k.p.) a termin ten liczy się od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przywróceniu do pracy, to przy przyjęciu takiej koncepcji bezprzedmiotowe staje się nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności w części zasądzającej wynagrodzenie za pracę. Druga koncepcja, do której przychyla się Sąd Pracy, wywodzi swą argumentację z art. 477² § 1 k.p.c. przyjmując, iż w świetle tego przepisu straciło aktualność stanowisko wyrażone we wspomnianej uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, zgodnie z którym 7-dniowy termin do zgłoszenia przez pracownika gotowości do pracy (art. 48 k.p.) liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o przywróceniu do pracy. W świetle tej koncepcji brzmienie art. 477² § 1 k.p.c. ma - zdaniem sądu - wskazywać, iż wynikający z tego przepisu obowiązek Sądu nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności obejmuje każdą należność zasądzoną na rzecz pracownika z zakresu prawa pracy, a zatem również wynagrodzenie zasądzone warunkowo w wyroku przywracającym do pracy. Przy takiej wykładni art. 477² § 1 k.p.c. Sąd Pracy uważa, iż początek 7-dniowego terminu dla zgłoszenia przez pracownika gotowości do pracy (art. 48 § 1 k.p.) liczyć należy nie od uprawomocnienia się wyroku przywracającego do pracy, lecz od daty wydania postanowienia o nadaniu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności w części zasądzającej warunkowo na rzecz pracownika wynagrodzenie za pracę.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Nie można się zgodzić z poglądem Sądu Pracy, że w świetle obowiązującego od dnia 1 lipca 1985 r. przepisu art. 477² § 1 k.p.c. uległa zmianie w omawianym przedmiocie sytuacja procesowa i że w związku z tym straciło aktualność stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 28 maja 1976 r. V PZP 12/75, zgodnie z którym obowiązek zgłoszenia przez pracownika gotowości do pracy (art. 48 § 1 k.p.) liczy się od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przywróceniu do pracy.

Przytoczonego poglądu nie można uznać za słuszny z następujących względów: Omawiana uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1976 r. została wydana pod rządem przepisów ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych. Ustawa ta w art. 95 pkt 3 przepisów przejściowych znowelizowała obowiązujący do daty wejścia w życie ustawy art. 476 § 1 k.p.c., nadając mu następujące brzmienie: "zasądzając należność pracownika w sprawach ze stosunku pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika". Przepis art. 476 § 1 k.p.c. był zamieszczony w Dziale III Tytułu VII Księgi pierwszej kodeksu postępowania cywilnego, zatytułowanym "Postępowanie w sprawach o roszczenia pracowników". Zgodnie z art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. (Dz. U. Nr 20, poz. 86) dział III otrzymał obecnie brzmienie nadane mu przez tę ustawę i został zatytułowany "Dział III: Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych". W tymże właśnie dziale znajduje się obowiązujący od dnia 1 lipca 1985 r. przepis art. 477² § 1, na który powołuje się Sąd Pracy, zgodnie z którym, "zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Przepis art. 334 § 4 i art. 335 § 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio; nie stosuje się przepisu art. 335 § 2." Porównując przepis art. 476 § 1 k.p.c. i obowiązujący od dnia 1 lipca 1985 r. art. 477² § 1 k.p.c. stwierdzić trzeba, że norma art. 477² § 1 k.p.c. jest w omawianym przedmiocie powtórzeniem treści dawnego art. 476 § 1 k.p.c. i że brak jest podstaw, aby sformułowanie art. 477² § 1 k.p.c. mogło uzasadniać zdezaktualizowanie stanowiska wyrażonego w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 28 maja 1976 r. V PZP 12/75, zgodnie z którym początek określonego w art. 48 § 1 k.p. 7-dniowego terminu do zgłoszenia gotowości do pracy liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o przywróceniu do pracy. Z punktu widzenia procesowego stan prawny w dacie wydania uchwały z dnia 28 maja 1976 r. był taki sam, jaki jest pod rządem obowiązującego od dnia 1 lipca 1985 r. przepisu art. 477 ² § 1 k.p.c. Tym samym i wbrew poglądowi Sądu przytoczone w uchwale składu siedmiu sędziów stanowisko Sądu Najwyższego jest nadal aktualne. W konsekwencji obowiązek nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności nie dotyczy zasądzonego warunkowo w wyroku przywracającym do pracy wynagrodzenia za pracę, gdyż przyznanie takiego wynagrodzenia uwarunkowane jest zgłoszeniem przez pracownika gotowości do pracy, a obowiązek zgłoszenia tej gotowości powstaje dopiero - jak wiążąco wyjaśniła omawiana uchwała Sądu Najwyższego - od daty uprawomocnienia się wyroku przywracającego do pracy. Trafność dotychczasowego stanowiska potwierdza m.in. treść art. 786 § 2 k.p.c.; który nakazuje nadać klauzulę wykonalności wyrokowi w części dotyczącej wynagrodzenia za pracę, dopiero po stwierdzeniu, że pracownik podjął pracę.

Stanowisko zajęte w uzasadnieniu pytania prawnego jest również błędne z tego względu, że obowiązek wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za pracę zasądzonego warunkowo w wyroku przywracającym do pracy jest uzależniony w art. 47 § 1 k.p. od spełnienia nie przesłanek procesowych, lecz przesłanki materialnoprawnej, jaką jest zgłoszenie przez pracownika gotowości do pracy. Skoro więc treść art. 47 § 1 k.p. nie uległa zmianie, to brak jest podstaw do przyjęcia, aby przed uprawomocnieniem się wyroku w części przywracającej pracownika do pracy mógł powstać obowiązek wypłaty pracownikowi wynagrodzenia zasądzonego warunkowo tym wyrokiem.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji uchwały.

OSNC 1987 r., Nr 1, poz. 11