Wyrok z dnia 1981-01-14 sygn. I PRN 135/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 135/80

Wyrok z dnia 14 stycznia 1981 r.

W razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez zakład pracy umowy o pracę z pracownicą w okresie ciąży utrwaloną w orzecznictwie zasadę, iż niepowiadomienie zakładu pracy o ciąży pracownicy nawet po rozwiązaniu z nią umowy o pracę ma tylko znaczenie przy rozpoznaniu jej roszczenia o wynagrodzenie za czas, w którym nie pracowała, nie zawiadomiwszy zakładu pracy, należy tak rozumieć, iż pracownica taka - przez porównanie wynagrodzenia należnego z § 2 art. 57 k.p. z wynagrodzeniem z § 1 cyt. przepisu - powinna w każdym razie otrzymać wynagrodzenie za czas określony w art. 57 § 1 k.p.

Przewodniczący: Sędzia SN Z. Stypułkowska. Sędziowie SN: Z. Świeboda (sprawozdawca), Z. Zaziemski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu sprawy z wniosku Barbary D. przeciwko Tadeuszowi W. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie, na skutek rewizji nadzwyczajnej Centralnej Rady Związków Zawodowych od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 17 czerwca 1980 r.

uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej odwołanie oraz zmienił orzeczenie Terenowej Komisji Odwoławczej z dnia 11.III.1980 r. w zakresie oddalającym wniosek o wynagrodzenie i zasądził od pozwanego na rzecz wnioskodawczyni dodatkowo kwotę 12.500 złotych z 8% od dnia 19.II.1980 r.; poza tym rewizję nadzwyczajną oddalił.

Uzasadnienie

Terenowa Komisja Odwoławcza zasądziła od pozwanego na rzecz wnioskodawczyni 2.500 złotych z odsetkami, oddalając wniosek w pozostałym zakresie. Komisja ustaliła, że strony zawarły w dniu 12.IX.1979 r. umowę o pracę na okres próbny, z zatrudnieniem pozwanej jako księgowej, a po tym okresie na czas nie określony za wynagrodzeniem 5.000 zł miesięcznie. W dniu 5.II.1980 r. pozwany oświadczył wnioskodawczyni, że nie dopuści jej do pracy i nakazał opuszczenie zakładu pracy. Terenowa Komisja Odwoławcza stanęła na stanowisku, że pozwany rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem art. 52 § 3 k.p. i wnioskodawczyni przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia na okres wypowiedzenia, który wynosi dla niej 2 tygodnie, a odszkodowanie sumę zasądzoną.

W odwołaniu złożonym do Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych doręczonym pozwanemu w dniu 21.V.1980 r. wnioskodawczyni m.in. podniosła, że w chwili rozwiązania z nią stosunku pracy była w ciąży, i domagała się przywrócenia jej do pracy oraz zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 17.VI.1980 r. zmienił zaskarżone orzeczenie o tyle, że przywrócił wnioskodawczynię do pracy, a poza tym odwołanie oddalił.

Na podstawie zaświadczenia lekarskiego Zespołu Opieki Zdrowotnej W.-K. z dnia 7.III.1980 r. Sąd ustalił, że wnioskodawczyni była w piątym tygodniu ciąży. Na podstawie zeznań pozwanego Sąd ustalił, że przyczyną rozwiązania z wnioskodawczynią umowy o pracę bez wypowiedzenia było niewywiązywanie się jej z obowiązków pracowniczych, przy czym o stanie ciąży pozwany nie wiedział.

Sąd wyraził pogląd, że skoro wnioskodawczyni nie zawiadamiała pozwanego o swej ciąży ani tego faktu nie ujawniła w postępowaniu przed Terenową Komisją Odwoławczą, chociaż postępowanie toczyło się po dniu wydania zaświadczenia lekarskiego, żądanie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W rewizji nadzwyczajnej złożonej w terminie Centralna Rada Związków Zawodowych wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku w części oddalającej odwołanie i zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy ewentualnie o przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu (postanowienie SN z dnia 13.IX.1979 r. I PRN 84/79 - OSNCP 1980, z. 3, poz. 58) - niepowiadomienie zakładu pracy o ciąży pracownicy nawet po rozwiązaniu z nią umowy o pracę ma tylko znaczenie przy rozpoznaniu jej roszczenia o wynagrodzenie za czas, w którym nie pracowała, nie zawiadomiwszy zakładu pracy o ciąży.

Wnioskodawczyni po raz pierwszy o ciąży nadmieniła w odwołaniu od orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej, które doręczono w odpisie pozwanemu w dniu 21.V.1980 r. Pozwany, dowiedziawszy się o stanie ciąży wnioskodawczyni, powinien ją przywrócić do pracy. Tymczasem w świetle treści pisma wnioskodawczyni (nadesłanego wprost do Sądu Najwyższego) z daty 14.XII.1980 r. pozwany przywrócił ją do pracy zaraz po wydaniu wyroku przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 21.VI.1980 r.

Trafnie rewizja nadzwyczajna podnosi, że z wnioskodawczynią rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem art. 52 § 1, 3 i 54 k.p. tudzież art. 177 § 1 k.p. Stosownie do art. 57 § 2 k.p. wnioskodawczyni przysługiwałoby wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, czyli za okres od 5.II. do 21.VI.1980 r. Skoro jednak pozwany o stanie jej ciąży dowiedział się dopiero dnia 21.V.1980 r., przeto - uwzględniając wskazane orzecznictwo Sądu Najwyższego - wnioskodawczyni należałoby się wynagrodzenie za jeden miesiąc, tj. za czas od 21.V. do 21.VI.1980 r. W takim razie wnioskodawczyni zwolniona z pracy ze skutkiem natychmiastowym z naruszeniem art. 52 § 3 k.p., będąc pracownicą szczególnie przez ustawodawstwo pracy chronioną, byłaby w gorszej sytuacji od innych pracowników, nie korzystających z takich uprawnień, z czym trudno się pogodzić. Wobec tego korzystniejsze dla niej w konkretnej sytuacji jest unormowanie dotyczące wszystkich pracowników zawarte w art. 57 § 1 k.p. Powołany bowiem przepis stanowi, iż pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc.

Ponieważ wnioskodawczyni pozostawała bez pracy w okresie od 5.II. do 21.VI.1980 r., czyli przez okres ponad 4 miesięcy, nie może otrzymać wynagrodzenia za więcej jak za 3 miesiące. Skoro Terenowa Komisja Odwoławcza przyznała jej wynagrodzenie tylko za pół miesiąca (przy niespornej okoliczności co do pobieranego wynagrodzenia w wysokości po 5.000 zł miesięcznie), Sąd Najwyższy przyznał jej omawiane wynagrodzenie za dalsze 2,5 miesiąca, czyli 12.500 zł z należnymi odsetkami.

Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji (art. 422 § 1 k.p.c. i art. 277 § 2 k.p.).

OSNC 1981 r., Nr 7, poz. 139