Wyrok z dnia 1979-11-05 sygn. I PRN 133/79

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 133/79

Wyrok z dnia 5 listopada 1979 r.

1. Redukcja etatów w świetle art. 38 k.p. stanowi rzeczywistą i skonkretyzowaną przyczynę uzasadniającą zamierzone wypowiedzenie umowy o pracę.
2. Nieznaczne różnice w kwalifikacji i w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, zachodzące między poszczególnymi pracownikami, nie dają z reguły podstawy do kwestionowania w ramach art. 45 k.p. zasadności wypowiedzenia dokonanego na skutek redukcji etatów.

Przewodniczący: sędzia SN S. Rejman. Sędziowie SN: W. Dębicka, M. Rafacz-Krzyżanowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z wniosku Zofii J. przeciwko Przedsiębiorstwu Przemysłowo-Handlowemu "Centrala Rybna" - Zakład Wędzarniczy w M. o przywrócenie do pracy i zapłatę na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 kwietnia 1979 r.

uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu do ponownego rozpoznania odwołania wnioskodawczyni od orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy w Wałczu z dnia 6.III.1979 r.

Uzasadnienie

Wnioskodawczyni domagała się przywrócenia do pracy i zasądzenia wynagrodzenia, twierdząc, że wypowiedzenie jej umowy o pracę, zawartej na czas nie określony, nastąpiło z naruszeniem obowiązujących przepisów, a w szczególności art. 38 k.p.

Komisja Odwoławcza do Spraw Pracy oddaliła żądanie, przyjmując, że redukcja etatów w pozwanym zakładzie pracy przesądza o zasadności wypowiedzenia w rozumieniu art. 45 k.p., a ponadto że zakład pracy nie naruszył trybu konsultacji przewidzianego w art. 38 k.p.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił orzeczenie Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy, przywrócił wnioskodawczynię do pracy i zasądził na jej rzecz od pozwanego zakładu kwotę 4586 zł. Rozstrzygnięcie swe oparł Sąd Pracy na następujących przesłankach:

Pismem z dnia 17.I.1979 r. zakład pracy powiadomił radę zakładową o zamiarze wypowiedzenia wnioskodawczyni umowy o pracę, podając jako przyczynę wypowiedzenia redukcję etatów. Z dniem 28.II.1979 r. umowa o pracę została rozwiązana na skutek dokonanego przez zakład pracy wypowiedzenia (pismo zakładu pracy z dnia 20.I.1979 r.).

Sąd Pracy uznał, że podniesiony przez wnioskodawczynię zarzut naruszenia art. 38 k.p. jest uzasadniony. Do takiego wniosku doszedł Sąd na tej podstawie, że wskazana w piśmie do rady zakładowej redukcja etatów, jako przyczyna zamierzonego wypowiedzenia umowy o pracę, nie miała - w przekonaniu Sądu - charakteru przyczyny skonkretyzowanej, ponieważ ze wskazania tej przyczyny (redukcja etatów) nie wynika, dlaczego ograniczenie zatrudnienia przez wypowiedzenie umowy o pracę ma być właśnie dokonane w stosunku do wnioskodawczyni. W ten sposób - zdaniem sądu - naruszone zostały wytyczne Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, dotyczące wykładni przepisów kodeksu pracy normujących współdziałanie kierownika zakładu pracy z organami związków zawodowych przy rozwiązywaniu umów o pracę, co przesądza w świetle art. 46 k.p. o uwzględnieniu żądań wnioskodawczyni.

Wyrok ten zaskarżył rewizją nadzwyczajną Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, zarzucając rażące naruszenie prawa, a w szczególności art. 38, 45 i 46 k.p. Skarżący wnosi o uchylenie wyroku i oddalenie odwołania wnioskodawczyni od orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wbrew stanowisku zaskarżonego wyroku wskazana w piśmie do rady zakładowej redukcja etatów, jako przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę, została podana w sposób skonkretyzowany. Zakład pracy bowiem nie posłużył się ani ogólnikowym zwrotem, ani powtórzeniem wyrażeń ustawowych, lecz w sposób jednoznaczny wskazał na ograniczenie etatowe, jako przyczynę zamierzonego wypowiedzenia umowy o pracę. Nie można zatem zgodzić się z poglądem Sądu o naruszeniu przez zakład pracy trybu konsultacji przewidzianego w art. 38 k.p. oraz uchwały Pełnego Składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 19.V.1978 r. V PZP 6/77 (OSNCP 1978 poz. 127).

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że w przekonaniu Sądu podanie radzie zakładowej przyczyny skonkretyzowanej, o której mowa w art. 38 k.p., miałoby miejsce dopiero wówczas, gdyby w piśmie skierowanym do rady zakładowej - oprócz redukcji etatów - zamieszczono również informację, dlaczego ograniczenia w zatrudnieniu, wynikające z redukcji etatów, dotknęły wnioskodawczynię.

Wyrażając powyższy pogląd, Sąd Pracy w sposób nieuzasadniony rozszerza treść normatywną art. 38 k.p. przez nałożenie na zakład pracy - oprócz wynikającego z art. 38 k.p. obowiązku wskazania radzie zakładowej konkretnego zdarzenia (w niniejszej sytuacji redukcja etatów) jako przyczyny zamierzonego wypowiedzenia - obowiązku zamieszczenia również oceny, dlaczego w konkretnej sytuacji zdarzenie to uzasadniało z punktu widzenia merytorycznego wypowiedzenie wnioskodawczyni umowy o pracę.

Redukcja etatów stanowi - w świetle art. 38 k.p. - rzeczywistą i skonkretyzowaną przyczynę uzasadniającą zamierzone wypowiedzenie umowy o pracę. W opisanej sytuacji zakład pracy nie jest obowiązany do wykazywania radzie zakładowej dodatkowych jeszcze przesłanek, jakimi kieruje się w stosunku do konkretnego pracownika przy zamiarze wypowiedzenia mu umowy o pracę.

Błędne założenie Sądu o niezachowaniu przez zakład pracy trybu konsultacji, przewidzianego w art. 38 k.p., doprowadziło do uwzględnienia żądań wnioskodawczyni, bez rozważenia, czy wypowiedzenie wnioskodawczyni umowy o pracę było uzasadnione w ramach art. 45 k.p. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy zajdzie zatem konieczność rozpoznania z tego punktu widzenia zasadności roszczeń wnioskodawczyni. Przy ocenie zasadności wypowiedzenia umowy o pracę w świetle art. 45 k.p. należy kierować się następującymi przesłankami:

Przede wszystkim ciężar wykazania, iż w konkretnej sytuacji zwolnienie z pracy było nieuzasadnione, spoczywa na wnioskodawczyni. Nieznaczne różnice w kwalifikacjach i w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, zachodzące między poszczególnymi pracownikami, nie dają z reguły podstawy do kwestionowania w ramach art. 45 k.p. zasadności wypowiedzenia dokonanego na skutek redukcji etatów. Nie można bowiem przy przeprowadzaniu na skutek zarządzeń władz centralnych redukcji etatów pozbawić kierownika zakładu pracy możności wytypowania kandydatów do zwolnienia, jeśli między kandydatem wytypowanym i nie wytypowanym do zwolnienia z pracy nie zachodzą rażące różnice w kwalifikacjach i w wykonywaniu obowiązków pracowniczych.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

OSNC 1980 r., Nr 4, poz. 77