Wyrok z dnia 1977-02-10 sygn. III PR 194/76

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III PR 194/76

Wyrok z dnia 10 lutego 1977 r.

Wysiłek fizyczny powodujący w czasie pracy uszkodzenie organu wewnętrznego pracownika dotkniętego schorzeniem samoistnym może uzasadniać uznanie tego zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli wysiłek ten będący zdarzeniem zewnętrznym w sposób istotny przyspieszył bądź pogorszył istniejący już stan chorobowy.

Przewodniczący: Sędzia SN K. Zieliński (sprawozdawca). Sędziowie SN: J. Knap, S. Małek.

Sąd Najwyższy z udziałem Prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, J. Mostowskiej-Długosz, po rozpoznaniu sprawy z wniosku Antoniego Z. przeciwko Zakładom Azotowym w K. o ustalenie wypadku przy pracy na skutek odwołania pozwanych Zakładów od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu z dnia 7 września 1976 r.

oddalił odwołanie.

Uzasadnienie

Wnioskodawca twierdził, że w dniu 28.XI.1975 r. pracownicy pozwanych Zakładów pod jego nadzorem wykonywali prace porządkowe na terenie Zakładów. W ramach tych prac wnioskodawca zlecił załadowanie na przyczepę przewodu rurowego długości około 2 metrów i ciężarze około 150 kg i przy tej czynności pomagał współpracownikom. W czasie podnoszenia tego ciężaru wnioskodawca osłabł i pobladł na twarzy, w związku z czym zarządził przerwę i udał się do warsztatu. Na propozycje wezwania pogotowia ratunkowego około godziny 9.30 wnioskodawca nie wyraził zgody w przekonaniu, że złe samopoczucie jest chwilowe i samo minie. Gdy jednak stan choroby się pogarszał, około godziny 12 wezwano pogotowie ratunkowe, które zabrało wnioskodawcę do szpitala, gdzie stwierdzono zawał serca. Wnioskodawca żądał uznania powyższego zdarzenia za wypadek przy pracy.

Komisja powypadkowa nie uznała tego zdarzenia za wypadek przy pracy, przyjmując, że nie wyczerpuje ono dyspozycji art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 20, poz. 105).

Wnioskodawca odwołał się do Zakładowej Komisji Rozjemczej, która przekazała sprawę do rozpoznania Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w trybie art. 263 k.p. ze względu na występujące w sprawie wątpliwości prawne.

Okręgowy Sąd wyrokiem z dnia 7.IX.1976 r. ustalił, że powyższe zdarzenie, w czasie którego wnioskodawca doznał zawału serca, jest wypadkiem przy pracy oraz przytoczył następujące ustalenia i wnioski:

Stan faktyczny wskazany przez wnioskodawcę jest niesporny. Zawał serca wystąpił u wnioskodawcy po dźwignięciu ciężaru w czasie wykonywania pracy. Według opinii biegłych lekarzy wysiłek fizyczny przy zdrowym sercu nie mógł wywołać zawału, ale przy istniejących u wnioskodawcy schorzeniach mógł doprowadzić do jego powstania.

Przy złym stanie zdrowia wnioskodawcy wysiłek fizyczny jako zdarzenie zewnętrzne, chociaż nie nadmierny, był bezpośrednią przyczyną powstania zawału. Wystąpił on bezpośrednio po wysiłku fizycznym polegającym na podniesieniu ciężaru w czasie wykonywania prac porządkowych.

Okoliczność, że u wnioskodawcy jeszcze przed datą 28.XI.1975 r. stwierdzono schorzenia naczyń wieńcowych i nadciśnienie, zdaniem Okręgowego Sądu - może mieć znaczenie przy ustalaniu wysokości odszkodowania stosownie do § 3 pkt 4 zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 października 1968 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania trwałego uszczerbku na zdrowiu dla celów wypłaty jednorazowych odszkodowań oraz świadczeń wyrównawczych pracownikom poszkodowanym wskutek wypadków przy pracy (M.P. Nr 49, poz. 343).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11.II.1963 r. III PO 15/63 wpisanej do księgi zasad prawnych (OSNCP 1963, z. 9, poz. 215), dla oceny, czy wysiłek fizyczny w danych okolicznościach był nadmierny, ważne są ustalenia, czy istotnie pogorszył on samoistną chorobę, czy też był tylko czynnikiem okolicznościowym, nie powodującym pogorszenia w istniejącym już schorzeniu.

Jeżeli więc niewadliwe jest ustalenie, że istotne pogorszenie istniejącego schorzenia pracownika (zawał serca) nastąpiło w związku z pracą podczas wykonywania zwykłych czynności jako skutek jednorazowej przyczyny zewnętrznej, za którą należy uznać podnoszenie przewodu rurowego, słusznie Okręgowy Sąd uznał, że samoistna choroba powoda nie była wyłączną przyczyną zawału serca.

Biegli w pisemnej opinii wskazali, że powstanie zawału u wnioskodawcy mógł spowodować nie tylko wysiłek fizyczny, ale także wysiłek nerwowy, podniecenie lub napięcie psychiczne. Wyprowadzony przez biegłych wniosek, że przebyty zawał serca nie pozostaje w związku z wysiłkiem fizycznym wykonywanym w dniu powstania zawału, nasuwał istotne wątpliwości i wymagał uzupełnienia opinii przez przesłuchanie biegłych przed Sądem. Uzupełniając pisemną opinię, biegły doc. med. hab. S. stwierdził, że trwały uszczerbek na zdrowiu będący następstwem zawału spowodowany był w 30% wysiłkiem fizycznym i w 70% zmianami w naczyniach wieńcowych.

Według art. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 3, poz. 8) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które zaszło w związku z pracą podczas wykonywania zwykłych czynności albo w związku z wykonywaniem tych czynności.

Wysiłek fizyczny powodujący w czasie pracy uszkodzenie organu wewnętrznego pracownika dotkniętego schorzeniem samoistnym może uzasadniać uznanie tego zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli wysiłek ten będący zdarzeniem zewnętrznym w sposób istotny przyspieszył lub pogorszył istniejący już stan chorobowy.

Okręgowy Sąd słusznie dopatrzył się w wysiłku fizycznym związanym z dźwignięciem ciężaru przyczyny zewnętrznej, która doprowadziła do powstania zawału u wnioskodawcy.

Okoliczność, że grupa porządkowa (4 osoby), podnosząc odcinek przewodu rurowego, nie przekroczyła normy dopuszczalnej obowiązującej dla jednego pracownika przy podnoszeniu ciężaru, nie przekreśla możliwości uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, gdyż dla wnioskodawcy, który doznał zawału serca, podniesienie ciężaru ze względu na istniejący już stan chorobowy stanowiło nadmierny wysiłek, a zatem było przyczyną zewnętrzną, która doprowadziła do nagłego pogorszenia stanu chorobowego oraz uszkodzenia organu wewnętrznego osłabionego choroba samoistną.

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy z mocy art. 61 ustawy o s.p. i u.s. oddalił odwołanie.

OSNC 1977 r., Nr 10, poz. 196