Zawał serca jako przyczyna wypadku przy pracy

Nadmierny wysiłek fizyczny w czasie pracy pracownika cierpiącego na samoistne schorzenia serca może uzasadniać uznanie tego zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli wysiłek ten był choćby tylko jedną z zasadniczych przyczyn wystąpienia zawału serca, bądź też wpłynął istotnie na przyspieszenie zawału (wyrok SN z 21 czerwca 1977 r., III PRN 17/77).

Wyrok SN z dnia 18 sierpnia 2009 r., I PK 18/09

Standard: 25112 (pełna treść orzeczenia)

Przyczyną zawału serca jako wypadku przy pracy może być przemęczenie pracą (por. uchwałę SN z dnia 9 kwietnia 1968 r., III UZP 1/68 i wyroki z dnia 24 października 1978 r., III URN 26/78; z dnia 3 kwietnia 1984 r., II PRN 2/84, z dnia 25 października 1994 r., M URN 38/94, z dnia 12 sierpnia 1983 r., II PRN 8/83 oraz z dnia 29 listopada 1990 r., II PR 52/90, z dnia 21 maja 1997 r., II UKN 130/97 oraz z dnia 14 września 2000 r., II UKN 710/99.

Przemęczenie, przepracowanie - jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 czerwca 1999 r., II UKN 22/99 - wynika z intensywnego wykonywania pracy bez odpoczynku przez dłuższy czas, z kolei w wyroku z dnia 1 grudnia 2000 r., II UKN 107/00 stwierdził, że praca świadczona przez kilka tygodni z ewidentnym naruszeniem przez pracodawcę przepisów o czasie pracy (po 70 godzin tygodniowo) może stanowić przyczynę zewnętrzną doznanego przez pracownika zawału serca.

Przyjęcie tej linii orzecznictwa musi mieć swoje konsekwencje w tym sensie, że jeżeli nie wyklucza się przemęczenia pracą jako przyczyny wypadku, to nie można pomijać, że przyczyna taka rozkłada się w czasie, nawarstwia wraz z czasem świadczenia pracy i dopiero w pewnym krytycznym rozmiarze staje się sprawczą przyczyną zawału serca. Kumulowanie się tego negatywnego dla zdrowia pracownika czynnika i jego przerodzenie w sprawczą przyczynę wypadku przy pracy nie musi przebiegać w ciągu jednego dnia pracy.

Odmienne ujęcie prowadziłoby do absurdalnego wniosku, że długotrwała, przebiegająca przez kilka dni, praca w szczególnie niekorzystnych warunkach, powodująca głębokie przemęczenie, nie mogłaby prowadzić do skutku ocenionego jako wypadek przy pracy, podczas gdy przemęczenie, które nastąpiło po krótkim czasie, w ciągu dnia pracy, stanowiłoby niewątpliwą jego przyczynę.

Wyrok SN z dnia 4 października 2006 r., II UK 40/06

Standard: 20156 (pełna treść orzeczenia)