Postanowienie z dnia 1976-06-16 sygn. I CZ 53/76

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CZ 53/76

Postanowienie z dnia 16 czerwca 1976 r.

Sąd Wojewódzki, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania (art. 388 § 1 zdanie 1 k.p.c.), jest związany orzeczeniem o przekazaniu, choćby sprawa w przekazanym mu zakresie należała do właściwości rzeczowej sądu rejonowego.

Przewodniczący: sędzia A. Gola. Sędziowie: J. Krajewski (sprawozdawca), E. Janeczko.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Edwarda S. przeciwko: 1) Skarbowi Państwa (Urząd Wojewódzki w B.), 2) Powszechnej Kasie Oszczędności I Oddział w B. o wyłączenie spod zajęcia na skutek zażalenia pozwanej PKO na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z dnia 14 maja 1976 r.

uchylił zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

W stosunku do żony powoda, która dokonała zaboru mienia na szkodę Powszechnej Kasy Oszczędności, orzeczona została konfiskata mienia.

W pozwie przeciwko Skarbowi Państwa i poszkodowanej powód domagał się zwolnienia od egzekucji określonych przedmiotów.

W wyroku uchylającym orzeczenie sądu pierwszej instancji Sąd Najwyższy wskazał, iż w obecnym stanie procesu sprawa sprowadza się w istocie do podziału majątku wspólnego pomiędzy powodem a Skarbem Państwa.

Sąd Wojewódzki, któremu sprawa została przekazana na podstawie art. 388 § 1 k.p.c., uznał się za niewłaściwy i przekazał sprawę do rozpoznania sądowi rejonowemu oraz umorzył postępowanie w stosunku do Powszechnej Kasy Oszczędności. Według uzasadnienia tego orzeczenia sprawę powinien rozpoznać sąd rejonowy , skoro postępowanie o podział majątku należy do kompetencji tego sądu. Ponadto wyraził pogląd, iż Powszechna Kasa Oszczędności nie może być uczestnikiem tego postępowania z uwagi na brak interesu w wyniku sprawy.

Na postanowienie to wniosła zażalenie Powszechna Kasa Oszczędności z wnioskiem o uchylenie tego orzeczenia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Artykuł 388 § 1 k.p.c. nie rozstrzyga w sposób wyraźny, czy sąd a quo jest związany przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. Pozytywna odpowiedź na postawione pytanie wynika pośrednio już z treści zdania drugiego tego przepisu, pozwalającego na przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania innemu sądowi właściwemu między innymi ze względów celowości.

Redakcja przepisu nie pozostawia wątpliwości co do tego, iż sąd rewizyjny rozstrzyga o właściwości oraz że przy odpowiednim stosowaniu art. 200 w związku z art. 393 § 1 k.p.c. sąd, któremu sprawę przekazano, jest związany postanowieniem o przekazaniu. Reguła ta musi się również odnosić do przekazania na podstawie zdania pierwszego cytowanego przepisu, gdyż brak byłoby dostatecznie przekonywających racji za odmiennym traktowaniem skutków obu przypadków przekazania.

Rozstrzygający wszakże argument płynie z właściwości funkcyjnej Sądu rewizyjnego jako sądu przełożonego. Sąd Wojewódzki zatem, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania (art. 388 § 1 zdanie 1 k.p.c.), jest związany orzeczeniem o przekazaniu, choćby sprawa w przekazanym mu zakresie należała do właściwości rzeczowej sądu rejonowego.

Nie można również odmówić racji zarzutowi wadliwego umorzenia postępowania w stosunku do Powszechnej Kasy Oszczędności. Brak tu bowiem przesłanek przewidzianych w art. 355 k.p.c. lub przepisami szczególnymi, a poglądu, iż brak interesu prawnego w rozumieniu art. 510 k.p.c. uzasadnia umorzenie postępowania, nie można uznać za trafny. Interes prawny stanowi wszak przesłankę merytoryczną i jego brak może skutkować oddalenie wniosku.

Wadliwy jest także pogląd, iż Powszechna Kasa Oszczędności nie mogłaby być uczestnikiem postępowania w sprawie o podział majątku wspólnego.

Status uczestnika postępowania uzasadnia również istnienie interesu pośredniego. Niepodobna zaś odmówić tego interesu poszkodowanemu, skoro w postępowaniu tym może być rozstrzygana kwestia wysokości udziałów, co na pewno rzutuje na interes poszkodowanego. Poszkodowany zatem może być uczestnikiem postępowania o podział majątku wspólnego między Skarbem Państwa a małżonkiem osoby, w stosunku do której orzeczono konfiskatę mienia.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji (art. 388 § 1 k.p.c.).

OSNC 1977 r., Nr 2, poz. 34