Postanowienie z dnia 1976-03-12 sygn. I PZ 1/76

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PZ 1/76

Postanowienie z dnia 12 marca 1976 r.

W postępowaniu przed okręgowym sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o roszczenia pracowników ze stosunku pracy stroną procesową nie jest Skarb Państwa, lecz państwowa jednostka organizacyjna, będąca zakładem pracy w rozumieniu art. 3 k.p., reprezentowana przez jej kierownika lub innego pracownika upoważnionego do działania w określonym zakresie w imieniu zakładu pracy (art. 23 k.p. w związku z art. 67 § 1 k.p.c.).

W konsekwencji w powyższym postępowaniu nie ma zastosowania art. 67 § 2 k.p.c. przewidujący możliwość podejmowania za Skarb Państwa czynności procesowych także przez organ jednostki nadrzędnej nad państwową jednostką organizacyjną, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie.

Przewodniczący: sędzia A. Filcek (sprawozdawca). Sędziowie: M. Rafacz-Krzyżanowska, S. Rejman.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Zdzisława C. przeciwko Urzędowi Celnemu w Terespolu o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie na skutek zażalenia pozwanego Urzędu w przedmiocie odrzucenia zażalenia na postanowienie Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie z dnia 19 grudnia 1975 r.

oddalił zażalenie.

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki zaskarżonym postanowieniem odrzucił zażalenie pozwanego Urzędu Celnego w T. na swoje orzeczenie z dnia 29.IV.1976 r. o umorzeniu postępowania w niniejszej sprawie, gdyż uznał, że zażalenie złożone zostało po upływie 7-dniowego terminu przewidzianego w art. 394 § 2 k.p.c.

Pozwany zakład pracy w zażaleniu na powyższe postanowienie podniósł, że Sąd Wojewódzki wadliwie liczył 7-dniowy termin do złożenia zażalenia od daty doręczenia odpisu postanowienia o umorzeniu postępowania Urzędowi Celnemu w T. zamiast - występującemu w jego imieniu w sprawie - Głównemu Urzędowi Ceł w W., od chwili zaś doręczenia odpisu postanowienia temu ostatniemu Urzędowi termin 7-dniowy nie upłynął.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zarzut skarżącego byłby uzasadniony, gdyby sprawa podlegała rozpoznaniu wyłącznie według przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W świetle bowiem art. 64 § 1 k.p.c. stroną pozwaną w sprawie byłby w istocie Skarb Państwa, Urząd Celny zaś jako organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiązało się dochodzone roszczenie, byłby zgodnie z art. 67 § 2 k.p.c. uprawniony do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa. Przepis ten (in fine) upoważnia jednak także organ jednostki nadrzędnej do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa. W niniejszej sprawie tą jednostką nadrzędną był Główny Urząd Ceł. Na tle zaś przepisów art. 133 § 2 i 3 k.p.c. określających, że doręczenie pism procesowych i orzeczeń dla państwowych jednostek organizacyjnych następuje do rąk organu uprawnionego do ich reprezentowania przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism, Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 20.X.1972 r. II CZ 412/72 (OSNCP 1973, poz. 137) wyjaśnił, iż z chwilą, gdy organ jednostki nadrzędnej podjął przed sądem czynność procesową za Skarb Państwa, zamiast organu tej państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, organem uprawnionym do reprezentowania Skarbu Państwa staje się organ jednostki nadrzędnej i jemu od tej chwili należy doręczać pisma sądowe.

Jednakże sprawa niniejsza rozpatrywana była przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w trybie art. 90 § 4 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 231). Zgodnie zatem z zasadą prawną uchwaloną dnia 24.VII.1974 r. przez Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów w sprawie V PZP 7/75 (OSNCP 1975, poz. 158) Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych występował jak sąd pierwszej instancji rozpoznający sprawę w myśl art. 74 powołanej wyżej ustawy według przepisów m.in. księgi pierwszej części pierwszej kodeksu postępowania cywilnego, obejmującej omówiony wyżej przepis art. 67 § 2 k.p.c., jednakże ze zmianami wynikającymi z odpowiedniego zastosowania enumeratywnie wymienionych przepisów ustawy o sądach pracy i ubezpieczeń społecznych, a wśród nich art. 38 powołanej ustawy. Przepis ten jest procesowym odpowiednikiem art. 3 kodeksu pracy, nadającego - wraz z przepisami kodeksu pracy, czyniącymi zakład pracy podmiotem praw i obowiązków ze stosunku pracy - zdolność prawną zakładowi pracy, chociażby nie posiadał osobowości prawnej, m.in. urzędowi. Stanowi on (art. 38), że zdolność sądową i procesową ma także zakład pracy, chociażby nie posiadał osobowości prawnej.

W postępowaniu zatem przed okręgowym sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o roszczenia pracowników ze stosunku pracy stroną procesową nie jest Skarb Państwa, lecz państwowa jednostka organizacyjna, będąca zakładem pracy w rozumieniu art. 3 k.p., reprezentowana przez jej kierownika lub innego pracownika upoważnionego do działania w określonym zakresie w imieniu zakładu pracy (art. 23 k.p. w związku z art. 67 § 1 k.p.c.).

W konsekwencji w powyższym postępowaniu nie ma zastosowania art. 67 § 2 k.p.c. przewidujący możliwość podejmowania także przez organ jednostki nadrzędnej nad państwową jednostką organizacyjną, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, czynności procesowych za Skarb Państwa.

Z akt sprawy jednoznacznie wynika, że Urząd Celny w T., będący zakładem pracy powoda, otrzymał odpis postanowienia o umorzeniu postępowania w dniu 13.V.1975 r., o czym świadczy pieczątka tego urzędu i podpis osoby uprawnionej do odbioru pism. Od tej daty też, a nie od daty otrzymania odpisu postanowienia przez Główny Urząd Ceł, którego radcy prawnemu Urząd Celny w T. przesłał odpis przedmiotowego postanowienia, liczy się termin do jego zaskarżenia. Nie został on dotrzymany, gdyż zażalenie nadane zostało w urzędzie pocztowym dnia 21 maja 1975 r. Odrzucenie zatem zażalenia było uzasadnione, wobec czego zaskarżone postanowienie jest zgodne z art. 394 § 2 k.p.c., a zażalenie strony pozwanej na to postanowienie podlega oddaleniu.

OSNC 1976 r., Nr 10, poz. 229