Uchwała z dnia 1975-10-23 sygn. III CZP 71/75

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 71/75

Uchwała z dnia 23 października 1975 r.

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Jana Z. z udziałem Eugenii Z. o podział majątku wspólnego po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 24 lipca 1975 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

"Czy drewno oraz kwoty uzyskane ze sprzedaży drewna uzyskanego z wyrębu lasu (z nieruchomości leśnej stanowiącej przedmiot mienia odrębnego małżeństwa) przeznaczone i zużyte na budowę domu na nieruchomości stanowiącej także przedmiot mienia odrębnego tego małżeństwa, stanowią dorobek małżonków w rozumieniu art. 32 § 2 pkt 2 k.r.o.?"

udzielił następującej odpowiedzi:

Drewno pochodzące z lasu stanowiącego składnik majątku odrębnego małżonka oraz kwoty uzyskane ze sprzedaży tego drewna należą do majątku wspólnego małżonków, jeżeli są pożytkami rzeczy w rozumieniu art. 53 § 1 k.c.

Uzasadnienie

Wymienione wyżej zagadnienie powstało na tle następującego stanu faktycznego, ustalonego w sprawie o podział majątku wspólnego. Uczestniczka postępowania posiadała majątek odrębny w postaci gospodarstwa rolnego z dużym obszarem starolasu oraz działkę budowlaną. Na tej działce w 1961 r. zbudowała dom, korzystając z różnych źródeł finansowych, a między innymi z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży drzewa z lasu. Ponadto całą stolarkę wykonała z drzewa również pochodzącego z jej lasu. Sąd Powiatowy, dokonując podziału majątku, przyjął, że te wydatki i nakłady pochodzą z odrębnego majątku uczestniczki postępowania, a przeto nie są nakładami i wydatkami pochodzącymi z majątku wspólnego małżonków.

Powyższe stanowisko Sądu Powiatowego zakwestionował w rewizji wnioskodawca twierdząc, że przedmiotowe wydatki i nakłady pochodziły z majątku wspólnego małżonków.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Dochody i pożyczki majątku wspólnego należą do tego majątku. Do majątku wspólnego zalicza się także z mocy art. 32 § 2 pkt 2 k.r.o. dochody z majątku odrębnego.

Powołany przepis wymaga wykładni rozszerzającej, gdyż przez pojęcie "dochody" rozumieć należy nie tylko pożytki cywilne w rozumieniu art. 53 § 2 i 54 k.c., lecz także pożytki naturalne w rozumieniu art. 53 § 1 k.c. Przeciwstawienie pożytków cywilnych i pożytków naturalnych z majątku odrębnego małżonków w przedmiocie ich przynależności majątkowej nie było zamiarem ustawodawcy, co wynika z celu tego przepisu, a w szczególności z wyraźnej tendencji, aby przyrost cywilny i naturalny majątków odrębnych obu małżonków powiększał ich majątek wspólny. Jeżeli chodzi o wyrąb drzewa z lasu, to może on się odbywać w ramach prawidłowej gospodarki leśnej polegającej na sukcesywnym usuwaniu określonej ilości starodrzewu i zastępowaniu go sadzonkami młodych drzew. W takim przypadku uzyskane drzewo stanowi pożytek naturalny w rozumieniu art. 53 § 1 k.c., który to pożytek wchodzi w skład majątku wspólnego niezależnie od tego, czy został przeznaczony do sprzedaży czy też na użytek majątku wspólnego albo majątków odrębnych małżonków. W tym ostatnim przypadku stanowić to będzie nakład z majątku wspólnego na majątek odrębny małżonka.

Wyrąb drewna może przekraczać zakres normalnej gospodarki leśnej, np. wykarczowanie całości lub części lasu m.in. w związku ze zmianą przeznaczenia gruntu. Tego rodzaju uzysk zmniejszający w sposób istotny wartość substancji majątkowej majątku odrębnego nie wchodzi do majątku wspólnego, gdyż nie jest dochodem w rozumieniu art. 32 § 2 k.r.o. Jeżeli więc zostanie użyty jako nakład na majątek odrębny tego samego małżonka, to nie może być traktowany jako nakład lub wydatek z majątku wspólnego na majątek odrębny.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 391 k.p.c. udzielił odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1976 r., Nr 5, poz. 100