Wyrok z dnia 2010-03-09 sygn. I SA/Wa 3/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Boniecka - Płaczkowska Sędziowie: Sędzia WSA Agnieszka Miernik Sędzia WSA Gabriela Nowak (spr.) Protokolant Anna Traczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2010 r. sprawy ze skargi K. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania pomocy na usamodzielnienie finansowe oddala skargę.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. decyzją z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w M. z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...], orzekającą o odmowie przyznania K. G. świadczenia z pomocy społecznej w formie pomocy na usamodzielnienie finansowe.

Decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z [...] listopada 2009 r. zapadła w następującym stanie faktycznym i ocenie prawnej sprawy.

K. G. po opuszczeniu w dniu [...] lipca 2008 r. Zakładu Poprawczego w N. został objęty indywidualnym programem pomocy usamodzielniającego się wychowanka, zatwierdzonym przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w M. w dniu 14 sierpnia 2008 r. Łącznie w zakładach poprawczych oraz schronisku dla nieletnich spędził on 3 lata i 2 miesiące. Decyzją Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w M. z dnia [...] września 2008 r. K. G. przyznana została pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki w kwocie 494,10 złotych miesięcznie, która to kwota stanowiła jego źródło utrzymania. W dniu 19 czerwca 2009 r. uzyskał on świadectwo ukończenia Niepublicznego Gimnazjum dla Dorosłych w C.

Wnioskiem z dnia 26 czerwca 2009 r. K. G. wystąpił do Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy w Rodzinie w M. o przyznanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie wskazując, że otrzymaną pomoc przeznaczy na zakup sprzętu gospodarstwa domowego oraz odzieży. Podał również, iż dwa miesiące wcześniej urodziło mu się dziecko i chciałby założyć rodzinę. Wniosek ten został pozytywnie zaopiniowany przez opiekuna usamodzielnienia, którym jest matka wnioskodawcy.

W wyniku rozpatrzenia powyższego wniosku Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w M., działając z upoważnienia Starosty M., decyzją z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] odmówił przyznania K. G. wnioskowanej pomocy. Wskazując na treść art. 88 ust. 1 pkt 1 i art. 89 ust. 7 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. – o pomocy społecznej ( Dz.U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 ze zm.) organ wywodził, że mógł odmówić przyznania przedmiotowej pomocy, jeżeli osoba ubiegająca się o nią była karana prawomocnym wyrokiem. Taka zaś sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie dysponuje bowiem dwoma wyrokami sądowymi (z dnia [....] grudnia 2007 r. sygn. akt [...] oraz z dnia [...] czerwca 2009 r. sygn. akt [...]), z których wynika, że K.G. skazany został za przestępstwa popełnione z winy umyślnej. W pierwszym z wyroków oskarżono był o to, że działając w warunkach czynu ciągłego posiadał wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii łącznie co najmniej 80 porcji handlowych środków odurzających w postaci amfetaminy i marihuany, za co skazany został na karę łączną 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby 3 lat. Z drugiego zaś wyroku z 2009 r. wynika że, popełnił on przestępstwo o tym samym charakterze, za co również skazany został na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby 3 lat przy jednoczesnym oddaniu go pod dozór kuratora. Mając zatem na względzie ww. wyroki oraz brak zmiany w sposobie życia i postępowania wnioskodawcy na lepsze, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w M. odmówił udzielenia mu pomocy na usamodzielnienie finansowe. Organ podkreślił przy tym, że K.G. mimo, iż został ojcem nadal nigdzie nie pracuje i nie jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna.

W następstwie rozpoznania odwołania K.G. od powyższej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławczego w C. decyzją z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. W ocenie Kolegium wprawdzie wnioskodawca spełniał wskazane w art. 88 ustawy o pomocy społecznej przesłanki uzasadniające przyznanie mu pomocy pieniężnej na usamodzielnienie, tj. osiągnął pełnoletność, opuścił placówkę wymienioną w ust. 1 tego przepisu i zobowiązał się do realizacji indywidualnego programu usamodzielniania, jednakże przy rozstrzyganiu o przyznaniu tego rodzaju pomocy należy mieć na względzie także treść art. 89 ust. 7 pkt 5 powołanej ustawy. Z przepisu tego wynika, że przyznanie pomocy na usamodzielnienie można odmówić w przypadku, gdy osoba usamodzielniana została skazana prawomocnym wyrokiem za popełnione przestępstwo z winy umyślnej. Takie zaś zdarzenie prawne miało miejsce w niniejszej sprawie i to dwukrotnie. Z wyroków z dnia [...] grudnia 2007 r. i [...] czerwca 2009 r. wynika, że skarżący skazany został za popełnienie przestępstw z winy umyślnej, to zaś wypełnia zdaniem organu dyspozycję przywołanego wyżej przepisu umożliwiającą odmowę przyznania stronie pomocy na usamodzielnienie finansowe.

Na powyższą decyzję K. G. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podnosząc, iż odmówiono mu pomocy na usamodzielnienie ze względu na wyroki, które uważa on za niesłuszne. Jednocześnie skarżący wskazywał, iż nic nie wie o sprawie, w której zapadł pierwszy z wyroków przywoływanych przez organ. Wyroku tego mu w Sądzie nie udostępniono, a w okresie, kiedy zdarzenie za które został skazany miało mieć miejsce przebywał on w Zakładzie.

Odpowiadając na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. wniosło o jej oddalenie i podtrzymało w całości stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1296) sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. W ramach tej kontroli sąd administracyjny dokonuje oceny, czy organ administracji przy rozpoznawaniu sprawy nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Rozpatrując sprawę w ramach tych kryteriów uznać należy, że skarga K.G. nie jest zasadna, gdyż zaskarżona decyzja oraz utrzymana przez nią w mocy decyzja organu I instancji odmawiająca przyznania skarżącemu pomocy pieniężnej na usamodzielnienie nie naruszają prawa.

Materialnoprawną podstawą podjętych rozstrzygnięć stanowił art. 89 ust. 7 pkt 5 ustawy dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. nr 115, poz. 728 ze zm.). Przepis ten stanowi, iż przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie można odmówić, gdy osoba usamodzielniana została skazana prawomocnym wyrokiem za popełnione przestępstwo z winy umyślnej.

Pomoc pieniężna, o której mowa w tym przepisie jest udzielana osobom, które osiągnęły pełnoletność w rodzinie zastępczej oraz osobom pełnoletnim opuszczającym określone w art. 88 ust. 1 powołanej wyżej ustawy placówki (w tym m.in. zakłady poprawcze) w celu wsparcia ich w procesie usamodzielniania i integracji ze środowiskiem. Pomoc ta, w stosunku do osób opuszczających zakłady poprawcze jest udzielana w sytuacji, gdy osoby te przebywały w takim zakładzie co najmniej rok (art.88 ust. 3) i zobowiązały się do realizacji indywidualnego programu usamodzielniania, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonego przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie (art.88 ust. 6).

W rozpoznawanej sprawie bezsporne jest, że skarżący spełniał pozytywne przesłanki warunkujące przyznanie pomocy pieniężnej (w chwili opuszczania zakładu poprawczego był osobą pełnoletnią, spędził w zakładach poprawczych i schronisku dla nieletnich łącznie 3 lata i 2 miesiące oraz zobowiązał się do realizacji indywidualnego programu usamodzielniania). Jednakże w sprawie wystąpiły także okoliczności, o których mowa w art. 89 ust. 7 pkt 5 ustawy.

Jak wynika bowiem z akt sprawy skarżący już po opuszczeniu zakładu poprawczego, w okresie kiedy objęty był indywidualnym programem usamodzielniania, popełnił określone w art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. - o przeciwdziałaniu narkomani (Dz.U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.) przestępstwo umyślne, za które skazany został prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z dnia [...] czerwca 2009 r. sygn. akt [...]. Przy czym, podobne przestępstwo (posiadanie wbrew przepisom ustawy środków odurzających lub psychotropowych) zostało przez skarżącego popełnione również w okresie przebywania w zakładzie poprawczym (wyrok Sądu Rejonowego w M. z dnia [...] grudnia 2007 r. sygn. akt [...]).

Powyższe okoliczności uprawniały organy orzekające do oceny, iż skarżący mimo zobowiązania się do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia i korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej przeznaczonych dla osób usamodzielnianych, w rzeczywistości nie podejmuje działań zmierzających do zmiany swojego dotychczasowego sposobu życia i funkcjonowania w społeczeństwie. Zaś pomoc jaką uzyskiwał od Państwa w ramach świadczeń mających na celu doprowadzenie do jego usamodzielnienia (pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki), a także pomoc jakiej obecnie oczekuje traktuje jako źródło swojego utrzymania. Ocenę tą uzasadnia również to, że po opuszczeniu zakładu poprawczego – co miało miejsce w lipcu 2008 r. do dnia wydania przez organ pierwszej instancji kwestionowanej decyzji w dniu [...] sierpnia 2009 r. nie podjął on żadnej pracy ani nie zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, co wskazuje na brak zainteresowania skarżącego w podjęciu legalnego zatrudnienia. Zważyć zaś należy, że udzielana w trybie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. pomoc osobom opuszczającym zakład poprawczy, ma na celu doprowadzenie do ich życiowego usamodzielnienia i integracji ze środowiskiem, tak by mogły one funkcjonować w społeczeństwie w sposób samodzielny, przestrzegając obowiązującego porządku prawnego. Przy czym cel ten może być osiągnięty jedynie wówczas, gdy adresat pomocy jest tym zainteresowany, co wyraża się jego działaniami wskazującymi na chęć zmiany dotychczasowego sposobu życia. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy aktywność skarżącego w zakresie realizacji procesu usamodzielniani ograniczyła się wyłącznie do ukończenia gimnazjum dla osób dorosłych.

Skoro zatem skarżący, swoim dotychczasowym zachowaniem nie wskazuje na chęć zmiany trybu życia w kierunku społecznie akceptowanym i tym samym nie daje gwarancji wykorzystywania uzyskanej pomocy w sposób sprzyjający realizacji celu w jakim jest ona udzielana oraz mając na uwadze to, że po raz kolejny popełnił on z winy umyślnej przestępstwo, za które skazany został prawomocnym wyrokiem sądu, a przywołana ustawa, w art. 89 ust. 7 pkt 5 dopuszcza w takich wypadkach odmowę przyznania świadczenia, to w ocenie Sądu podjęta w tym przedmiocie decyzja Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w M. z dnia [...] sierpnia 2009 r. (o charakterze uznaniowym) odpowiada prawu. Nie narusza tym samym prawa utrzymująca w mocy to rozstrzygnięcie zaskarżona decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C.

W ocenie Sądu materiał dowodowy w sprawie został zebrany i oceniony w sposób prawidłowy, a wydane w sprawie decyzje nie wykraczają poza ramy uznania administracyjnego. Tym samym nie można im postawić zarzutu dowolności. Nie uchybiono również, w toku rozpoznawania wniosku strony zasadom postępowania w sprawach z zakresu pomocy społecznej, a przy rozstrzyganiu sprawy uwzględniono cel tej pomocy wskazany w ustawie z dnia 12 marca 2004 r.

Z powyższych względów Sąd, na podstawie art. 151 ustawy – ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.